İslamda qadin hüquq sistemi Kİtab haqqinda

Әrsiz qadınların mәhrumiyyәtlәrindәn qaynaqlanan böhran

Əgər ehtiyaclı qadınların sayı ehtiyaclı olan kişilərin sayından çox olarsa, çoxarvadlılıq qanununun qadağan edilməsi bəşəriyyətə xəyanət hesab edilməlidir, çünki təkcə qadınların hüquqlarının tapdalanması məsələsindən söhbət getmir. Əgər məsələ sadəcə qadınların haqlarının aradan getməsi məsələsi ilə bitsəydi, buna səbir etmək olardı. Bu baxımdan, cəmiyyətdə yaranmış böhran hər bir cəhətdən xətərli və təhlükəlidir. Həmçinin, ailə də digər bütün məsələlərdən müqəddəs hesab edilir.

Öz təbii haqlarından məhrum olan və məhrumiyyətə düçar olmuşlar kimi psixoloji və əqidəvi çatışmamazlıqlar zamanı

səh:328

reaksiya verərərək əksül-əməl göstərən kəs, bir insan və canlı bir varlıq - bütün hiyləgərliklər və insanı aldatmaqda mahir olan şəxs Həvvanın qızıdır. O, buğda və arpanın istifadə olunmayaraq artıq qalmış hissəsi deyil ki, bir kənara atılsın və ya anbarlara yığılaraq ehtiyyat üçün saxlanılsın, həmçinin, ev və otaq da deyil ki, istifadə edilmədikdə qapısına bir qıfıl vurulsun. Bəli, o, canlı bir varlıq, insan və qadındır. Eyni zamanda, o, cəmiyyətdə sakit oturmayaraq öz qüdrətini göstərməyə çalışacaq və onun (cəmiyyətin)  nəbzini tutmaq istəyəcəkdir. Qadın belə deyəcəkdir: “Mən haqqımın tapdalanmasına göz yuma bilmərəm.” Həmin söz ailələrin dağılmasına, qəlblərdə kin və həsədin meydana çıxmasına səbəb olan məsələdir. Bəşər düşüncə və etiqadını qərizələrin öhdəsinə qoyaraq bir-biri ilə əl-ələ verdiyi zaman, vay onun halına!

Ailədən məhrum olmuş qadınlar kişiləri azdırmaq və yoldan çıxarmaq üçün bütün səyi - kişilərin ayağı bu sahədə büdrədiyi kimi, heç bir yerdə büdrəmir - və təlaşını göstərəcək və altında qalmaq üçün yükün ağırlığı kifayət etdiyi kimi, ailə körpülərinin dağılmasına da bu, kifayət edəcəkdir.

Görəsən, məsələ bununla sona çatırmı? Xeyr, növbə evli qadınlara yetişir. Öz ərlərinin onlara xəyanət etdiyini görən qadınlar da, kişilərdən intiqam almaq və onlara xəyanət etmək fikrinə düşürlər. Həmçinin, xəyanət məsələsində qadınlar kişilərin tutduğu yolu izləyirlər. Bunun son nəticəsi necə olacaq?

Həmin məsələnin nəticəsi “Kenzinin raportları” adı altında məşhurlaşmış qeydlərdə bir cümlə ilə xülasələşdirilmişdir. Həmin cümlə belədir: “Amerikalı kişi və qadınlar bir-birinə xəyanət etmək və vəfasızlıqda digər dünya millətlərini ötərək geridə qoymuşlar.” Məsələnin sadəcə kişilərin yoldan azması və inhirafı ilə nəticələnməklə qalmayaraq, onun atəşində evli qadınların da ətəyinin yanacağına diqqət edin.

Qadının say çoxluğu meydana gәldiyi zamanlarda müxtәlif şәkildә...

Qadının say çoxluğu meydana gәldiyi zamanlarda müxtәlif şәkildә özünü büruzә verәn reaksiyalar

Qadının nisbi çoxluğu məsələsi həmişə bəşər həyatında

səh:329

mövcud olmuş məsələlərdəndir. Diqqəti çəkən mövzu həmin məsələlərlə bağlı - cəmiyyət üçün müəyyən bir problem və çətinlik yaratmışdır - göstərilən reaksiya və əksül-əmməllərin qeyri-bərabər və müxtəlif olmasıdır.

Ruhiyyəsi təqva və iffətlə çoxl bağlı olan millətlər öz səmavi dinlərinin rəhbərliyi ilə bu problem və çətinlikləri və çoxarvadlılıq məsələsi ilə həll etmiş və iffət və təqva ilə ruhiyyəsi o qədər də uzlaşmayan millətlər isə qarşıya çıxan məsələdən fahişəlik vasitəsi kimi istifadə etməyə çalışmışlar.

Çoxarvadlılığın Şərqdə geniş yayılması nə İslam dininindən, nə də Qərbdə həmin məsələnin tərk edilməsi məsihilikdən qaynaqlanmamışdır. Hələ İslamdan qabaq, Şərqdə çoxarvadlılıq ilə bağlı adət və ənənələr mövcud olmuş və din vasitəsi ilə də ona icazə verilmişdi. Eyni zamanda, əsil və təhrif edilməmiş məsihilik dinində də çoxarvadlılığın qadağan olunması ilə bağlı hansısa bir nəss olmamışdır. Mövcud olanlar da sadəcə Qərb millətlərinin özlərinə aiddir, nəinki, məsihilik dininə.

Fahişəlik yolunu tutmuş millətlər Şərqdə çoxarvadlılıq yayılmamışdan öncə, təkarvadlılığa zərbə vurmuşdular. “Məhəmmədin (s) həyatı” adlı kitabın müəllifi Məhəmməd Hüseyn zövcələrin sayının çox olması ilə bağlı Quran ayələrini xatırlatdıqdan sonra, belə yazır:

“Bu ayələrdə bir qadınla kifayətlənmək daha yaxşı qiymətləndirilir və orada belə buyurulur: “Əgər ədalətə riayət edə bilməyəcəyinizdən qorxursunuzsa, onda, bir qadınla evlənin.” Yəni, ayələrdə ədalətə mütləq şəkildə riayət edilə bilinmədiyi məsələsi üzərində daha çox təkid olunur. Eyni zamanda, cəmiyyətdə çoxarvadlılığı tələb edən hadisələrin meydana gəlməsi mümkün olduğu üçün, qadınlarla ədalətli davranmaq şərti ilə ona icazə verilmişdir. Həzrət Məhəmməd (s) baş verən döyüşlərdə müsəlmanlardan bir qrupunun qırılması nəticəsində onların qadınları dul qalmışdır deyə, həmin məsələlərdən istifadə etmişdir. Həqiqətən də, döyüşlər, hərəkat və üsyanlar nəticəsində milyonlarla kişi tələf olduğunda qadınlar ailə başçısız qalarsa, bir zövcə ilə kifayətlənməyin çoxlu qadına sahib olmaqdan yaxşı

səh:330

olduğunu demək ədalətdən sayılır və bu məsələ doğrudurmu? Görəsən, qərblilər dünya müharibələrindən sonra sadəcə kağızlarda mövcud olan bir qadınla kifayətlənmək qanununun əməldə icra olunduğunu iddia edə bilərlərmi?”

Çoxarvadlılığın nöqsan vә eyiblәri

Evliliyin xoşbəxtlik və səfası, səmimilik, fədakarlıq, vəhdət və birliyin girovundadır və bunların hamısı zövcələrin sayı çox olduqda xətər və təhlükəyə düşür. Qadınların və iki anaya (biri ögey olmaqla) sahib olan uşaqların çətin və çıxılmaz vəziyyətini bir kənara qoymaqla, kişi üçün çoxarvadlılıq məsələsinin həddən artıq məsuliyyət yaratdığını və bunu həyata keçirməyin sanki kişinin öz asayiş və aramlığından üz çevirməsi demək olduğunu söyləyə bilərik.

Adətən, zövcələrin sayının çox olmasından əməldə onun şəri, əxlaqi və qanuni məsuliyyətindən çiyinlərini kənara çəkmiş olan kişilər razıdırlar. Yəni, onlar qadınlardan birinə diqqət edərək digərini nəzərdən qaçırırlar. Quranın təbiri ilə desək, onu (digər qadını) özündən asılı saxlayırlar. Bu formada olan və bəzilərinin də onun adını çoxlu zövcəyə sahiblik qoyduğu evlilik, həqiqətdə, bir zövcəyə malik olmaqdır və bu, zülm, ədalətsizlik və cinayətə bərabər bir məsələdir. Camaat arasında ümumi şəkildə belə bir fikir yayılmışdır: “Allah birdir, qadın da bir.” Həqiqətdə, məsələyə fərdi və şəxsi, eyni zamanda, asayiş və aramlıq prizmasından yanaşsaq, bu cür düşüncə və etiqad düzgündür. Bütün kişilər barəsində doğru olmasa da, əksər kişilər barəsində gerçəkdir.

Əgər bütün kişilər onun bütün əxlaqi və şəri məsuliyyətini qəbul etməklə çoxlu zövcəyə sahib olmağın onların lehinə olduğunu düşünürsə, yanılmaqdadırlar. Təkarvadlılıq asayiş və xoşbəxtlik baxımından bir neçə zövcəyə sahib olmaqdan daha yaxşıdır, amma...