17
TƏXƏLLİNİN HÖKMLƏRİ
................................
................................
.......
............................................................................................................................................
yuyulsa, kifay
ətdir. Amma az su ilə gərək iki dəfə yuyulsun.
M
əsələ: 67. Ğaitin məxrəci su ilə yuyulduğu təqdirdə, orada
ğait qalmamalıdır. Amma rənginin və iyinin qalmasında heç bir
mane
ə yoxdur. Birinci dəfə yuyulduqda onda ğaitdən bir zərrə
bel
ə qalmasa, ikinci dəfə yuyulmasına ehtiyac yoxdur.
M
əsələ: 68. Ğaitin məxrəci quru və pak olan daş, kəsək, bez
parçası və buna bənzər şeylərlə paklana bilər, hətta məxrəcə təsir
etm
əyəcək şəkildə azacıq rütubətli olsa belə, heç bir maneəsi
yoxdur. Amma ehtiyat-vacib budur ki, birinci v
ə ya ikinci dəfəyə
pak olmasına baxmayaraq, üç dəfədən az olmasın
M
əsələ: 69. Ehtiyat-vacibə əsasən, qaitin təmizləndiyi daş ya
parça, üç tik
ə olsun. Əgər üç tikə ilə nəcis aradan getməsə, nəcisin
aradan getm
əsinə qədər daşları artırılmalıdır. Lakin gözlə
görünm
əyən kiçik zərrələrin qalmasının eybi yoxdur.
M
əsələ: 70. Allah və Peyğəmbərin
(s
əlləllahu ələyhi və alihi və səlləm)
adları yazılmış kağız kimi, ehtiram göstərilməsi vacib olan
şeylərlə ğaitin məxrəcini paklamaq haramdır. Sümük və təzəklə də
ğait məxrəcini paklamaq olmaz. Çünki sümük və təzəklə
paklanması çətindir. Əgər bir şəxs bunlarla ğayitin məxrəcini
t
əmizləsə günah etmişdir.
M
əsələ: 71. Məxrəcini paklayıb paklamadığında şəkk edən bir
şəxs adətən sidik və ğaitdən sonra dərhal özünü pak edirmişsə də,
yenid
ən paklaması lazımdır.
M
əsələ: 72. Əgər namazdan sonra bir şəxs namazdan əvvəl
övr
ətinin məxrəcini paklayıb-paklamadığında şəkk edərsə, qıldığı
namaz s
əhihdir. Amma sonrakı namazlar üçün paklaması
lazımdır.
ﺨ
İSTİBRA
M
əsələ: 73. İstibra, kişilərin sidikdən sonra, sidiyin sidik
kanalında qalmamasına əmin olmaları üçün yerinə yetirdikləri
müst
əhəb bir əməldir. İstibra bir neçə növdür: Onlardan ən yaxşısı
18
TƏHARƏTİN HÖKMLƏRİ
....................................................................................
............................................................................................................................................
budur ki,
əgər sidik kəsildikdən sonra, ğaitin məxrəci nəcis
olmuşdursa, əvvəlcə onu pak etməli, sonra üç dəfə sol əlin orta
barmağı ilə ğaitin məxrəcindən alətin kökünə qədər çəkməli və
daha sonra baş barmağı alətin üzərinə və onun yanındakı barmağı
da al
ətin altına qoyaraq, aləti sünnət olunan yerə qədər üç dəfə
ç
əkməlidir. Sonra isə alətin başını üç dəfə sıxmalıdır.
M
əsələ: 74. Bəzən şəhvət hissinin təhrik olunmasından sonra
insandan g
ələn «məzi» adlanan su, pakdır. Həmçinin, mənidən
sonra g
ələn «vəzi» adlanan və bəzən sidikdən sonra gəlib «vədi»
adlanan su da
əgər bövl və məni ona qatışmayıbsa pakdır. Belə ki,
əgər insan bövl etdikdən sonra istibra etsə və sonra ondan bir su
g
əldiyi zaman sidik və ya bu üç sudan biri olmasında şəkk edərsə,
pakdır.
M
əsələ: 75. Əgər insan istibra edib-etməməsinə dair şəkk
edirs
ə və ondan bir nəm xaric olursa, onun pak və ya nəcis
ol
masını bilmirsə, nəcisdir və dəstəmaz alıbsa batildir. Amma
etdiyi istibranın səhih olub-olmadığında şəkk edirsə və bu zaman
ondan n
əm gəlirsə və bunun pak olub-olmadığını bilmirsə, pak
sayılır və dəstəmazı batil deyil.
M
əsələ: 76. İstibra etməyən şəxs, əgər bövl etdiyi vaxtdan bir
müdd
ət keçəndən sonra məcrada sidiyin qalmamasına arxayın olsa
v
ə sonra bir nəm görüb onun pak olub-olmamasında şəkk edərsə,
o n
əm pakdır. Dəstəmazı da batil etmir.
M
əsələ: 77. Əgər insan sidikdən sonra istibra edib dəstəmaz
alsa v
ə dəstəmazdan sonra özündə sidik, və ya məni olması ona
m
əlum olan bir nəmlik müşahidə edərsə, bu halda ehtiyata əsasən
qüsl edib d
əstəmaz alması vacibdir. Amma dəstəmaz
almamışdırsa, yalnız dəstəmaz alması kifayətdir.
M
əsələ: 78. Qadın üçün bövlün istibrası yoxdur. Əgər özündə
n
əmlik görərsə və bu nəmliyin sidik olub-olmamasına şəkk
ed
ərsə, pakdır. Həmin rütubət qüslü və dəstəmazı da batil etməz.
19
NƏCASƏTLƏR
................................
................................
...........................
............................................................................................................................................
T
ƏXƏLLİNİN MÜSTƏHƏBBATI VƏ MƏKRUHATI
M
əsələ: 79. Müstəhəbdir ki, insan təxəlli vaxtında heç kəs onu
görm
əyəcəyi yerdə otursun. Təxəlli yerinə (ayaq yoluna) sol
ayaqla daxil olub sağ ayaqla çıxsın. Həmçinin müstəhəbdir ki,
t
əxəlli halında başını örtsün, bədənin ağırlığını sol ayağının üstünə
salsın. (Lakin bu müstəhəblərin bəzisi haqqında hədis müşahidə
olunmayıb). Deməli, yaxşı olar ki, bu və yayılmış risalələrdə qeyd
olunan dig
ər hallarda, deyilənləri məşhur mustəhəblərdən olduğu
üçün savab ümidi il
ə yerinə yetirsin. Həmçinin, haqqında hədis
olmayan b
əzi məkruhları da, məşhur məkruhlardan olduğu üçün
savab ümidi il
ə tərk etsin.
M
əsələ: 80. Təxəlli vaxtında Günəşlə və ya Ayla üzbəüz
oturmaq m
əkruhdur. Amma övrətini bir şeylə örtsə məkruh deyil.
Habel
ə külək qabağında, yolda, xiyabanda, küçədə, evin qapısında
v
ə meyvə verən ağacın altında təxəlli etmək, təxəlli vaxtı nə isə
yem
ək, çox oturmaq, sağ əl ilə yumaq məkruhdur. Həmçinin
t
əxəlli vaxtı danışmaq, (da məkruhdur) amma məcbur qalarsa və
ya zikr ed
ərsə eybi yoxdur.
M
əsələ: 81. Ayaq üstə, bərk yerə, heyvanların yuvasına, suya,
xüsusi il
ə durğun (axarı olmayan) suya bövl etmək məkruhdur.
M
əsələ: 82. Bövl və qaitin qarşısını almaq məkruhdur. Əgər
qarşısını almaqla bədənə zərər çatsa, haramdır.
M
əsələ: 83. İnsanın namazdan, yatmazdan, cinsi əlaqədən
əvvəl və məni gəldikdən sonra bövl etməsi müstəhəbdir.
N
ƏCASƏTLƏR
M
əsələ: 84. Nəcasət on iki şeydən ibarətdir.
1. Sidik.
2
. Ğait.
3. M
əni.
4
. Murdar olmuş heyvan.
Dostları ilə paylaş: |