Jamoat transportida tashishni tashkil etish va boshqarish



Yüklə 0,55 Mb.
səhifə11/11
tarix27.12.2023
ölçüsü0,55 Mb.
#163446
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Ikkitalangan usulda haydovchilar va chiptachilar mehnatini tashil etish
Bu usulda ikkita avtobusga 5 ta haydovchi va chiptachi biritiriladi. Ikkita haydovchi har kuni bitta avtobusda yana ikkita haydovchi ikkinchi avtobusda ishlaydi. Beshinchi haydovchi va chiptachi har ikkala avtobusda ishlab ularni almashtirib boradi. Har to‘rt ish kunidan keyin haydovchilarga bir kun dam beriladi.
Ikki yarimtalangan usulda haydovchilar va chiptachilar mehnatini tashkil etish grafigi

Avtobus

Haydovchi
(chiptachi)

Oy kunlari

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

hakozo




I

II


Birinchi

1

1

1

1

D

2

2

2

2

D

1

1

1

1

D







Ikkinchi

2

2

2

D

1

1

1

1

D

2

2

2

2

D

1







Uchinchi

1

1

D

2

2

2

2

D

1

1

1

1

D

2

2







To‘rtinchi

2

D

1

1

1

1

D

2

2

2

2

D

1

1

1







Beshinchi
(almashti-ruvchi)

D

2/II

2/II

2/I

2/I

D

1/II

1/II

1/I

1/I

D

2/II

2/II

2/I

2/I







Jadvalan ko‘rinib turibdiki, 5-haydovchi ikki kun bir avtobusda keyingi ikii kun ikkinchi avtobusda ishlar ekan. Haydovchilarning oylik ish balansi Boy = 170 soat deb qabul qilinganda avtobusning kunlik ish vaqti:


Agar haydovchilarga tushlik qilish uchun 0,5 soat vaqt ajiratilsa, avtobus ishda 14,3 soat, 1,0 soat ajiratilsa esa, 14,8 saat bo‘lar ekan.
Haydovchilarni mehnatini bu usulda tashkil etilganda ularning ish vaqtini yo‘lovchilar oqimini kunning soatlari bo‘yicha taqsimlanishiga qarab quyidagicha tashkil etish mumkin:
1. Har bir haydovchining ish vaqti bir xil, ya’ni, 6,9 +0,38 7,28 soat.
2. Bitta haydovchining ish vaqti qisqartirilgan (o‘rtacha 5 soat) ikkinchisiniki esa uzaytirilgan (o‘rtacha 9 soat). Bu erda yana shuni ham eslatib o‘tish joizki, ikkinchi usulni qo‘llaganda ish vaqtida avtobuslarni “tindirish” (otstoy) vaqti ham ko‘zda tutilishi mumkin.
Ikkitalangan usulda haydovchilar ishini tashkil etish
Bu usulda har bitta avtobusda ikkita haydovchi 6 kundan ishlaydi. Ularni almashuvi odatda oxirgi bektdalarning birida amalga oshiriladi. Har kuni bir haydovchi birinchi smenadan keyingi kuni esa ikkinchi smenada ishlaydi. Har uchta avtobus brigadaga bitta almashtirib boruvchi haydovchi biriktiriladi. Haydovchilarning ish vaqti 7 soat, dam olish va bayram kunlaridan avvalgi ish kunlari esa 6 soatdan qilib belgilanadi
Ikkitalangan usulda haydovchilarning oylik ish grafigi



Avtobus

Haydovchi

Oy kunlari

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

boshqalar




I
II
III

Birinchi

1

1

1

1

1

1

D

2

2

2

2

2

2

D

1







Ikkinchi

2

2

2

2

2

D

1

1

1

1

1

1

D

2

2







Uchinchi

1

1

1

1

D

2

2

2

2

2

2

D

1

1

1







To‘rtinchi

2

2

2

D

1

1

1

1

1

1

D

2

2

2

2







Beshinchi

1

1

D

2

2

2

2

2

2

D

1

1

1

1

1







Oltinchi

2

D

1

1

1

1

1

1

D

2

2

2

2

2

2







Ettinchi)

D

2/III

2/III

2/II

2/II

2/I

2/I

D

1/III

1/III

1/II

1/II

1/I

1/I

D







Bir yarimtalangan usulda haydovchilar mehnatini tashkil etish
Bu usulda har ikkita avtobusga bittadan haydovchi biriktiriladi. Asosiy haydovchilarnig dam olish kunlari (har ikki kunda) ularni uchinchi haydovchi almashtirib turadi. Bu usulda ham uchtalangan usuldagi kabi har bir haydovchi oy davomida 20 kun ishlaydi va 10 kun dam oladi

Bir yarimtalangan usulda haydovchilarning oylik ish grafigi



Avtobus

Haydovchi
(chiptachi)

Oy kkunlar

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Va boshq.




I
II

Birinchi

1

1

D

2

2

D

1

1

D

2

2

D

1

1

D







Ikkinchi
Uchinchi

2
D

D
2/II

1
2/I

1
D

D
1/II

2
1/I

2
D

D
2/II

1
2/I

1
D

D
1/II

2
1/I

2
D

D
2/II

1
2/I







Eslatma. 1-birinchi smena, 2-ikkinchi smena, D-dam olish kuni.

Haydovchinig ish kuni esa 8,68 soatni tashkil etadi.


Bittalangan usulda haydovchilar ishini tashkil etish.
Bu usulda har bir avtobusga faqat bitta haydovchi biriktiriladi. Ish kuni 7 yoki 8 soatlik qilib belgilanadi.
Juftlangan usulda haydovchilar mehnatini tashkil etish.
Bu usulda har bir avtobusga ikki haydovchi biriktiriladi. Haydovi bir kun ishlab bir kun dam oladi. Ish vaqti 11-12 soatni tashkil etadi.



    1. Kerakli haydovchilar sonini va avtobus brigadalari ish smenasini aniqlash. Haydovchilarning oylik ish grafiklarini tuzish




      1. Oy davomida avtobuslarning liniyada ishlash vaqtlarini aniqlash

ASoy.ish =Am * Tish * Kish ,soat
ASoy.ish =7*10.4*30=2184soat
2.3.2.Tayyorlov-yakunlov vaqti

Tt-ya =tt-yasm * nsm * Am * Kish , soat.


Tt-ya =0,38*2*7*30=408 soat.

bu yerda: tt-yasm - smena davomida haydovchining tayyorlov-yakunlov va reys oldi ko‘rikdan o‘tish vaqtlari (tt-yasm = 0,38 soat);


nsm – harakat jadvali bo‘yicha ish smenalari soni (nsm=2)
2.3.3.Haydovchilarning oylik ish soatlari
ASh = ASish + Tt-ya; soat.
ASh =2184+408=2232soat.

2.3.4. Kerakli haydovchilar soni


Nh= ASh / IVFh
Nh=2232/176=14

bu yerda: IVFh – kalendar kunlari bo‘yicha haydovchining oylik ish vaqti fondi IVFh=176 soat.


2.3.5. Bir avtobusga to‘g‘ri keluvchi haydovchilar soni
Nhavt = Nh/Am
Nhavt =14/7=2

Avtobus yo‘nalishida avtobus brigadalari ishinitashkiletishning 2,5 talik shakli tanlanadi.




2.5 Yo'nalishda avtobuslarharakatiningnozimlikboshqaruvi.

Avtobuslarharakatininozimlikboshqaruvi yo‘lovchi tashuvchi avtomobil transportining ishini tashkil etish va boshqarish texnologiyasining so‘nggi bosqichi hisoblanadi.Nozimlik xizmati ishiga umumiy rahbarlik markaziy nozimlik xizmatining bo‘limi boshlig’i tomonidan amalga oshiriladi. Avtobuslar harakatini bevosita smena katta nozimi boshqaradi. U o‘z smenasida yo‘nalish nozimlari guruhi bilan birgalikda yo‘lovchi tashish holati va sifatiga, harakatni muntazamligiga va avtobuslardan samarali foydalanishga javobgardi Ushbu tavsiyalar nozimlik yig’ilishlarida muhokama qilinadi.Nozimlik xizmati ishining sifatini ta’minlash uchun unda ishlayotgan har bir xodimning mansab yo‘riqnomasi ishlabchiqilganbo‘lishikerak.


Yo‘lovchitashuvchi transport ishini ratsional tashkil etish ishlari ikki qismdan iborat bo‘ladi.
1. Birinchisi tashkiliy masalalar, ya’ni yo‘lovchi tashish rejasini ishlab chiqish va asoslash
2. Ikkinchi boshqaruv masalalari. Bu masalalar o‘z ichiga yo‘nalishlarda transport harakatini nazorat qilish va boshqarish hamda tashish bo‘yicha tasdiqlangan rejani bajarilishini ta’minlashni oladi.Birinchi masala bilan avtosaroylarninig tasarruf xizmati bo‘limi shug’ullanadi. Boshqaruv masalalari bilan esanozimlikxizmatchilarishug’ullanadilar.
Nozimlikxizmatiquyidagilarni o‘z ichiga oladi avtobuslarni harakat jadvaliga amal qilgan holda saroydan chiqishini ta’minlash va nazorat qilish avtobuslar harakatini yo‘nalish jadvalida belgilangan tartibda kelishini kuzatish va nazorat qilish. Avtobuslar harakatini nozimlik boshqaruvi tizimi. Yo‘lovchi avtomobil trasportida harakatni nozimlik boshqarish markazlashtirilgan boshqaruviga asoslangan bo‘ladi. Bu esa o‘z navbatida avtobuslar harakatini uzluksiz nazorat etish va butun avtobus tarmog’i buyicha harakatni tezkor boshqarish imkonini beradi.Avtobus transportida nozimlik boshqaruvi tizimi avtobus saroyining va yo‘lovchilarni tashish quvvatiga, shuningdek, boshqa omillarga bog’liq bo‘lmay bir xil asosda amalga oshiriladi. Bunda faqat nozimlik tizimining tashkiliy-tarkibiy qismio‘zgarishimumkinxolos.
Yo‘lovchiavtomobil transportida nozimlik boshqaruvi quyidagi tamoyillar asosida amalga oshiriladi:
1. Faqat markazlashgan boshqaruvni tashkil etish;
2. Rahbarlik tizimi avvaldan ishlab chiqilgan va tasdiqlangan harakat rejasi asosida amalga oshiriladi va harakatni nazorat qilish, sozlash va boshqarishni o‘z ichiga oladi;
3. Nozimlik boshqaruvi yuqori tashkilot tomonidan amalga oshiriladi;
4. Nozimlik xizmati xodimlari oraliq bekatlardan o‘z vaqtida axborotlarni olib turishi, boshqacha qilib aytganda avtobusdan ilgariroq harakat qilishlari kerak
2.6 Avtobuslarning yo'l varaqasini rasmiylashtirish

Yo‘lvaraqasi – avtomobil transporti vositasini jo‘natish va uning ishini hisobga olish uchun belgilangan namunadagi yuridik hujjat bo‘lib, avtomobil va haydovchi joylashish joyidan chiqqan paytdan boshlab qaytishigacha ularning ishini har tomonlama tavsiflab beradi.Yo‘l varaqalari rekvizitlarini to‘ldirish tashkiliy huquqiy shakllaridan qat’iy nazar barcha tashuvchilar uchun majburiy hisoblanadi.Yo‘nalishda ishlaydigan avtobuslar va yo‘nalishli taksilar uchun bundan tashqari hisob-chipta varaqasi bo‘lishi ham shart hisoblanadi.


Buyurtmabo‘yichasoatbayishlayotgan avtobuslarda naryad (ish)
soat varaqasidan foydalaniladi.Yo‘l varaqalari va hisob-chipta varaqalari tashish turiga (shahar ichi, shahar atrofi va h.k.) qarab bir-biridan farq qiladi.Yo‘l varaqalari va hisob-chipta varaqalari qat’iy raqamga ega bo‘lib
korxonaning buxgalteriyasi tomonidan tasarruf bo‘limining boshlig’iga yoki boshqa mas’ul shaxsga (katta nozim va hokazo) ularning talabiga qarab beriladi.Yo‘l varaqalari va hisob-chipta varaqalarini to‘g’ri to‘ldirilishi uchun tashuvchilarning rahbarlari va to‘ldirishda ishtirok etuvchi shaxslar javob beradilar.Yo‘l varaqalari va hisob-chipta varaqalarini to‘ldirganda unga o‘zgartirishlar kiritish yokito‘g’irlash man etiladi.
Yo‘lvaraqalarinihaydovchigabergungaqadar to‘ldirish (korxona nomi, oy, yil, transport vositasining davlat va garaj raqami, haydovchining ismi sharifi, haydovchilik guvohnomasining raqami, tabel raqami) tasarruf xizmati bo‘limida to‘ldiriladi.Navbatchi nozim haydovichini ishga kelgan vaqtini belgilab unga yo‘l varaqasini topshirgandan keyin haydovchi qatnov oldi tibbiy ko‘rikdan o‘tadi va xamshira tomonidan belgi qo‘yiladi.Avtobusning amaldagi ishga chiqqan va ishdan qaytgan vaqtlari, uning texnik holati navbatchi mexanik tomonidan belgilanadi.
Haydovchiavtobusnigarajdaqabul qilib olgani haqida yo‘l varaqasiga u ham belgi qo‘yadi.Avtobusni yoqilg’i bilan ta’minlanganligi yoqilg’i quyuvchi tomonidan yo‘l varaqasiga belgilanadi (yoqilg’i sarfini hisobi yoqilg’i sarfi bo‘yicha nozim tomonidan amalga oshiriladi).Yo‘l varaqasiga xuddi shunday avtobusni bosh bekatga kelgan va undan ishning oxirida ketgan haqiqiy vaqtlari yo‘nalish nozimi (avtovokzal nozimi) tomonidan alohida belgilanadi.Bulardan tashqari avtobusni qatnovdan oldin qaytib kelishi, garajdan kechikib chiqish sabalari yo‘nalishda avtobus ishini tekshirilganligi (agar tekshirish o‘tkazilgan bo‘lsa) ham alohida ko‘rsatiladi.Hisob-chipta varaqasini to‘ldirishda yo‘nalish nozimi, chipta g’aznachisi va daromad bo‘yicha g’aznachilar ishtirok etadilar.Bugungi kunda yo‘l varaqalarini va hisob-chipta varaqalarini to‘ldirish tegishli tartibda tasdiqlangan yo‘riqnoma asosida amalga oshiriladi


2.7. Yo'nalishda avtobuslardan foydalanishsamaradorliginioshirishbo'yichatakliflarishlabchiqish.
Bu yo'nalish bo'yicha avtobuslar soni yetarli darajada ammo harakat davomida yo'lovchilarni belgilangan spidometr ko'rsatkichlari orqali manzillllariga yetkazib qo'yish juda qiyin masalaga aylanadi. Chunki spidometr ko'rsatkichlari juda ham past va bu spidometr ko'rsatkichlari yordamida boshqa yo'nalishdagi avtobuslar harakatini ham yani oraliq intervallarini ham pasaytirib qo'yishi mumkin shuning uchun yo'nalishda harakatlanish davrida to'g'ri yo'nalish bo'yicha spidometr ko'rsatkichlarini bir xil me'yorda ketishini ko'zda tutish kerak. Teskari yo'nalish bo'yicha esa aksincha spidometr ko'rsatkichlarini turli darajada oraliq intervallarini teng olib borish uchun yuqori va past ko'rsatkichda olib borgan maqulroq.


Xulosa

Kurs loyihasining maqsadi Toshkent shahridagi 12-sonli avtobus saroyining 40-sonli “Sergeli mavzesi 12-daha-Toshkent vokzali ASHB” shahar yo‘nalishidagi avtobuslarining harakat ko‘rsatkichlarini ishlab chiqish edi.


Loyihada avtobuslarning harakatlanish vaqtlari va vaqtini vaqtincha kuzatish ko‘zda tutilgan, buning asosida tezliklar, parvoz vaqti va qaytish reysi aniqlanadi. Dastlabki ma’lumotlarga va hisob-kitoblarga ko‘ra, o‘rtacha yo‘l uzunligi 21,1 km bo‘lgan shahar marshrutida ma’lum miqdordagi yo‘lovchilarni tashishni ta’minlash uchun umumiy sig‘imi 108 yo‘lovchiga mo‘ljallangan 8ta "Mersedes Benz" avtobuslari kerak bo‘ladi. Yo‘lovchilar oqimini kunning soatiga qarab taqsimlashga muvofiq, birinchi avtobusning avtobus yo‘nalishi bo‘yicha harakat 5:15 soatdan boshlanadi va 20:43 soatda tugaydi. Qaytish vaqti–2.25 soat, marshrut bo‘ylab harakatlanish vaqti bir xil va 16.8 daqiqaga teng. Yo‘nalish bo‘ylab avtobuslarning o‘rtacha texnik tezligi soatiga 35.1 km/s. Kuniga bitta avtobus 12ta reysni amalga oshiradi. Kuniga umumiy reyslar 96, rejalashtirilgan
Bir kunda avtobusning o‘rtacha ishvaqti 13.2soatni tashkil qiladi, kuniga barcha avtobuslar bajarilgan: umumiy masofa 2561.2 km, kilometrdan foydalanish 0,90, foydali masofa 2313.2 km. Ishlab chiqarish dasturiga ko‘ra, avtobuslar ro‘yxati 10 dona, yillik tashish hajmi 2379070 yo‘lovchini tashkil etadi, yo‘lovchilar aylanmasi 15226048 o‘tish-kilometrni tashkil etadi. Kurs loyihasi, shuningdek, yo‘nalishda ishlaydigan haydovchilarning kerakli sonini hisoblab chiqdi va smenalar jadvalini aniqladi va shu asosda avtobus ekipajlarining oylik jadvalini tuzdi. Bundan tashqari, loyihada yo‘nalishdagi avtobuslar harakati dispetcherlik nazorati tashkil etilishi ta’kidlangan.

ADABIYOTLAR RO‘YXATI





  1. B.А.Хo’jаеv «Аvtоmоbillаrdа yukvа yo’lovchilаrtаshish аsоslаri». T.: «O’zbеkistоn», 2002

2. И.В.Спирин. «Организация и управление пассажирских автомобильных перевозок». М.: АCADEMA, 2010


3. Аvtоmоbilvаdаryotrаnspоrtinidаvlаttоmоnidаnbоshqаrish, tаrtibgаsоlishvаnаzоrаtqilishbo’yichаnоrmаtiv-huquqiyhujjаtlаrto’plаmi. T.: 2006


4 B. Abdullayev , Yo’lovchilarni tashishning zamonaviy texnologiyalari. Toshkent-2021,208 b






\


Yüklə 0,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11



Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət
    Ana səhifə
Psixologiya