JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS
WSRJournal.com
Volume-10_ Issue-3_August_2022
15
KASHTACHILIK SAN’ATINING RIVOJLANISH TARIXI
Nabiyeva Gulshoda Abdurashid qizi
Namangan Davlat Unversiteti
Texnologik ta’lim yo’nalishi 2-bosqich talabasi
Annotatsiya:
Kashtachilik san’ati va bu hunarning O’rta Osiyo
mamlakatlarida rivojlanish ta’rixi.
Kalit so’zlar:
Kashtachilik san’ati, kashta, kashtachilik maktablari, geometrik
shakllar, rangli iplar, gullar
Kashta kiyimlar va buyumlarni bezashda katta ahamiyatga ega san’at turi
bo’lib hozirgi kungacha ota-bobolarimizdan meros bo’lib kelayotgan hunar
hisoblanadi.
Kashta tikish san’atining ko’p asrlik tarixi bor. Arxeologik topilmalarda
aniqlanishicha, qadimdan uy-ro’zg’or buyumlari, sochiqlar, to’r hoshiya,
dasturxonlar, bayram va kundalik kiyimlar, peshbandlar, bosh kiyimlar va boshqa
narsalar kashtalar tikib bezatilgan. Kashtachilik san’atining eng qadimiy
namunalari saqlanib qolmagan bo’lsada, XIV-XV asrlarga mansub miniatyuralar
orqali kashtachilikning juda qadimdan rivojlanganligini ko’rish mumkin. Azaldan
sharq mamlakatlari, xususan Markaziy Osiyo mamlakatlarida go’zallikka intilish,
yashash joylariga, xonalariga, oddiy buyumlar va kiyimlarga ham sayqal berish
an’anaviy odat bo’lgan. Nafis naqshlarga turli xil rangdagi iplar bilan tikib oro
berilgan bunday san’at asari albatta odamni o’ziga jalb qiladi. Qadimdan
go’zallikka oshno ayollar uyda o’tirib uy ishlari, bola tarbiyasi bilan birga bo’sh
vaqtlarida matoga rangli iplar yordamida jilo beruvchi gullar tikishgan.
XIX asrga kelib kashtachilik mashinasining ixtiro qilinishi kashtado’z
chevarlarimizni uzoq muddatda bitkazadigan bitta kashtasining o’rniga bir nechta
kashta tikilish imkoniyatini berdi, shu sababli ham qo’lda tikilgan kashtalarga
e’tibor kamaydi. Shunday bo’lsada , xalqimiz orasida kashtachilikning ko’pgina
|
