Journal of selcuk communication

Selçuk İletişim, 7, 3, 2012 
 
26
nicel  ve  nitel  içerik  çözümlemesinin  yeni  ve 
dinamik 
bir 
alanda 
uygulanmasından 
kaynaklanmaktadır. Bu araştırmada, geleneksel 
kitle  iletişim  araçlarının  siyasal  iletişim  pratik 
ve  süreçlerinde  kullanılmasını  çözümlemek 
için  geliştirilen  görgül  araştırma  tekniklerinin 
yeni  bir  medya  ortamı  –ki  burada  web  2.0 
ortamı  ele  alınmıştır-    incelendiğinde  birebir 
kullanılamayacağı  görülmüştür.    Bundan  ötürü 
bu  araştırmada  web  2.0’ın  özellikleri  de  göz 
önüne  alınarak,    Facebook  ve  Twitter 
arayüzeyini  hem  nicel  hem  de  nitel  olarak 
çözümlemek 
için 
özgül 
kategoriler 
geliştirilmiştir. 
Özellikle, 
yeni 
medya 
ortamlarının  dinamik  yapısı,  etkileşimsellik 
özelliği,  geleneksel  kitle  iletişim  araçlarından 
farklı  olarak  içerik  çözümlemesinde  metine 
ilişkin farklı ve yeni sorular sorulmasını gerekli 
kılmıştır. Örneğin, gönderi veya tweetten sonra 
etkileşimin  olup  olmadığı  varsa  ne  tür  bir 
etkileşimin  olduğu,    paylaşılan  gönderilerdeki 
multimedya biçemselliği özelliği vb.  
Bir 
araştırmada 
yöntem 
ve 
teknikler 
değerlendirilirken,  öz-düşünümsel  bakışın  da 
geliştirilmesi  önemidir.    Bu  noktada,  şunu 
belirtmeliyiz:  bu  araştırmada  araştırma  ekibi 
farklı akademik birikimlerini ve uzmanlıklarını 
(iletişim  bilimleri,  gazetecilik,  siyaset  bilimi, 
kamu  yönetimi)  görgül  araştırma  tekniğinin 
geliştirilmesine  ve  uygulamasına  taşımıştır. 
Ayrıca,  bu  çalışma    araştırma  ekibinin  sosyal 
medya  ortamlarına  ilişkin  belli  bir  düzeyde 
bilgi  ve  deneyim  sahibi  olması  gerektiğini  de 
göstermiştir.  Araştırma  süresince  bu  konuda 
daha 
deneyimli, 
ilgili 
ve 
bilgili 
olan 
araştırmacılar  diğer  araştırmacılara  arayüzeyin 
incelenmesinde  rehberlik  yaparak  araştırmanın 
sağlıklı  bir  şekilde  ilerlemesine  yardımcı 
olmuştur. 
Son olarak belirtilmesi gereken bir husus da, bu 
araştırmanın  Türkiye’de 2011 Genel Seçimleri 
gibi tekil bir örnek olay üzerinden gerçekleşmiş 
olmasıdır.  Araştırma  ekibini  Genel  Seçimden 
bir  yıl  sonra  dahi  konu  üzerinde  çalışmaya 
güdüleyen itki, siyasal iletişim araştırmalarında 
klasik  olan  bir  konunun  –genel  seçim 
kampanyası 
ve 
sürecinin- 
yeni 
medya 
ortamlarında incelenmesidir.  
Nicel  ve  nitel  içerik  çözümlemesinin  web  2.0 
ortamlarına  uygulanması  ile  elde  edilen 
bulgular  elbette  sınırlıdır;  araştırma  ekibi  bu 
olgunun farkında olarak  bu bulgular üzerinden 
siyasi  partilerin  sosyal  medya  uzmanlarıyla 
web 
2.0 
ortamlarının 
seçim 
sürecinde 
kullanılması  ile  ilgili  olarak  derinlemesine 
görüşmeler  gerçekleştirecek  ve  yine  seçim 
sürecinde  gündeme  gelen  önemli  olaylarla 
ilişkili  olarak  web  2.0  arayüzeyine  söylem 
çözümlemesi 
uygulayarak, 
araştırma 
bulgularını  etnografik  ve  nitel  araştırma 
yöntemleri  ile  tümleyecektir.  Mayring’in  de 
belirttiği  gibi  nicel  ve  nitel  çözümlemeler, 
birbirine  bağlandığında  bir  araştırma  daha 
güçlü 
bir 
zemine 
oturmakta, 
bulgular 
zenginleşmekte, 
toplumsal-siyasal-kültürel-
ekonomik ve tarihi bir olguyu  bağlam vurgusu 
içine  yerleştirebilmemizi  sağlayabilecek  daha 
geniş  bir  anlam/anlamlandırma  haritası  inşaa 
edilebilmektedir.  
SONNOTLAR 
(1)  O’Reilly,  Web  2.0  terimini  2003  yılında 
literatüre kazandırmıştır. Onun teknoloji odaklı 
yaklaşımı  yedi  temel  ilkede  hayat  bulur. 
Bunlardan  bazıları  sosyal  bilimler  genel 
alanının  dışında  yer  almakla  beraber,  diğer 
bazıları  İnternet  politikası  ile 
yakından 
ilişkilidir.  Söz  konusu  ilkeler  Chadwick  ve 
Howard’ın 
uyarlamasıyla 
şu 
şekilde 
sıralanabilir: siyasal söylemler için bir platform 
olarak  İnternet,  Web’in  siyasal  kullanımıyla 
ortaya  çıkan  ortak  akıl,  belli  yazılım  ve 
donanım  uygulamaları  hakkındaki  verinin 
belirginleşen  önemi,  kamu  alanında  sürekli 
deneyselcilik,  siyasallaşmada  küçük  çaplı 
formların  tüketim  yoluyla  oluşumu,  siyasal 
içeriğin çoklu uygulamalar yoluyla yayılımı ve 
siyasi 
web 
sitelerinde 
zengin 
kullanıcı 
deneyimi.  Bakınız:  O’Reilly,  T.  (2005).  What 
is  Web  2.0?  Design  patterns  and  business 
models  for  the  next  generation  of  software. 
Retrieved 
November 
12, 
2007, 
from 
www.oreilly.com/lpt/a/6228. 
(2) Bkz. D13 report. “The Production of Civic  
websites  for  young  people”:  http://www.civic
 
web.eu/images/stories/reports/civicwebwp74th
novemberproducerreportfinal.pdf, erişim tarihi: 
21 Şubat 2011. 
(3)  Örneğin  29  Mart  2009  yerel  seçimleri 
öncesinde,  Çanakkale’de  CHP’li  Belediye 

---

Sosyal Medyada 2011 Genel Seçimleri: Nitel - Nicel Arayüzey… (5-29) 
 
27 
Başkanı ve adayı Ülgür Gökhan, AKP’li Murat 
Efe  ve  MHP’li  Rıdvan  Uz  adına  Facebook’ta 
oluşturulan  gruplarda  siyasal  tanıtım  ortamı 
oluşturuldu. 
Bakınız: 
http://www.milliyet. 
com.tr/Siyaset/SonDakika.aspx?aType=Son 
Dakika&ArticleID=1060311&Kategori=siyaset
&b=Sandiktan%20once%20facebookta%20yar
is&ver=28. Erişim tarihi: 14.08.2009. 
(4)  Kayıtlama  ve  arşiv  oluşturma,  yeni  medya 
çalışmalarında  oldukça  önemli  bir  husustur. 
Çünkü  arayüzey  her  an  değişmekte,  sürekli 
güncellenmekte,  hatta  bazen  arayüzeye  erişim 
olanağı ortadan kalkmaktadır. Bu nedenle geniş 
bir depolama kapasitesine sahip teknik araçlar-
la  araştırmanın  gerçekleştirilmesi  gerekmekte-
dir.  Bu çalışmada bu nedenle araştırma yönte-
minin uygulanması sunulurken, özellikle kayıt-
lama  araçlarının  teknik  özelikleri,  oluşan  arşi-
vin  miktarı  ve  kayıtlama/arşiv  oluşturmada 
karşılaşılan zorluklar açıklanmıştır. 
 
(5) Bu özelliğe tekrarlanabilir etiket de denebi-
lir.  Bu  kullanım,  tweetleri  diğer  aynı  türden 
tweetlerle  gruplandırır.    Bruns  ve  Burgess’in 
“#ausvotes”  hashtag’ının  2010  Avusturalya 
Federal  Seçimlerinde  kullanımını  inceledikleri 
çalışmalarında,  bu  özelliği  kullanan  bireyin  o 
konudaki  tweetinin görülmesini  istediği  ortaya 
çıkmıştır  (2011:  37-38).  Bruns  ve  Burgess’e 
göre,  hashtag,  bir  kamusal  konuşmadır.  Bu 
araştırmada  da  siyasi  partilerin  ve  adayların 
hashtag  kullanarak  tweet  atıp  atmadıklarına 
özel dikkat gösterilmiştir. 
 
(6)  Web  üzerinden  sosyal  medya  kayıtlamala-
rının  print  screen,  dosyaya  kaydetme  veya 
pdf’e  çevirme  şeklinde  kayıtlanması  öneril-
mektedir  (Skalski).  Facebook  hesaplarının 
kayıtlanmasında  PDF  Dönüştürücü:  doPDF  ve 
CutePDF Writer kullanılırken, Twitter hesapla-
rının  kayıtlanmasında,  PDF  kullanılmıştır.  Her 
parti ve aday için ayrı dosya adı açılmıştır. 
 
(7) Kodlama cetveli, “…bir anket formuna çok 
benzer.  Kodlama  cetveli,  her  bir  yayın  veya 
yazının  veya  her  ne  ise  bir  paragraf  veya  bir 
cümle  gibi  daha  küçük  bir  araştırma  biriminin 
kodlanabilmesine  yarayan  değişkenlerin  bir 
listesini içerir” (Hansen 2003: 85). 
 
(8)  “Kayıt  birimi  [recording  unit]  belirli  bir 
içeriğin  gözükmesinin  incelendiği  metnin  en 
küçük parçasıdır. Bağlam birimi [context unit], 
bir  kayıt  biriminin  doğru  biçimde  sınıflandırıl-
ması  için  göz  önünde  bulundurulması  gereken 
metnin  en  büyük  parçasıdır.  Kayıt  birimi  ve 
bağlam birimi aynı olabilirler ancak aynı olmak 
zorunda değillerdir” (Herkner 2003: 149). 
 
(9) Bir kavram veya olgunun, başka sözcükler-
le ifade edilmesi demektir. 
 
(10) Ad aktarması yapılırken herhangi bir nes-
ne  ya  da  varlık anlatılmak  istendiğinde  doğru-
dan  o  nesne  ya  da  varlığı  söylemek  yerine,  o 
nesnenin  bir parçasının  ya  da  o nesne  ile  ilgili 
bir özelliği söyleyerek nesneyi aktarma işine ad 
aktarması denir. Ad aktarması yapılırken çeşitli 
kelime ilişkileri kullanılarak ad aktarması yapı-
lır. Örneğin; parça bütün ilişkisi, iç-dış ilişkisi, 
eser-yazar  ilişkisi  gibi  ilişkilerle  ad  aktarması 
yapılır. Ör: Ömer Seyfettin’i okudum. 
KAYNAKÇA 
Acar  E  (2010)  Sosyal  Medya  Pazarlaması: 
Sosyal  Webde  Pazarlama  Stratejileri,  Efil, 
Ankara. 
Acar  E  (2012)  Sosyal  Medyada  12  Haziran 
Genel  Seçimleri,  Edibe  Sözen  (der),  Hepimiz 
Globaliz  Hepimiz  Yereliz  Alfa,  İstanbul,  259-
274.  
Alexa,  Top  Sites  in  Turkey,  http://www.alexa. 
com/topsites/countries/TR,  erişim  tarihi:19.02. 
2012 
Altunay M C (2010) Gündelik Yaşamda Sosyal 
Paylaşım  Ağları:  Twitter  ya  da  “Pıt  Pıt  Net”,  
İleti-şim, 12, 31-56. 
Aziz  A  (2003,  2011)  Siyasal  İletişim,  Nobel, 
Ankara. 
Benoit  W  L  (2011)  Content  Analysis  in 
Political  Communication,  The  Sourcebook  for 
Political  Communication  Resarch:  Methods, 
Measures,  and  Analytical  Techniques.  (Der.) 
E.P. Bucy ve R. L. Holbert içinde,  Routledge, 
New York, ss. 268-279. 
Bernard  B  (1952)  Content  Analysis  in 
Communication  Research,  Hafner  Press,  New 
York. 
Bilgin  N  (2006)  Sosyal  Bilimlerde  İçerik 
Analizi: Teknikler ve Örnek Çalışmalar Siyasal 
Kitabevi, Ankara.  
Binark  M    ve  Löker  K  (2011)  Sivil  Toplum 
Örgütleri için Bilişim Rehberi, STGM, Ankara. 

---