Kbt я25 uot (059) Baş redaktor

561

Tarixdə bu gün

Ramazan Bayramı 

2018

“Ramazan” hicri-qəməri aylardan doqquzuncu-

sunun adıdır. Bu ay müsəlmanların oruc tutmaqla 

mükəlləf  olduqları,  dinimizcə  uca  və  müqəddəs 

qəbul edilən bir aydır. “Ramazan” ərəb sözü olub 

“ramda”  sözündən  alınmış,  yaz  sonunda,  payız 

mövsümünün  əvvəlində  yağıb  yer  üzünü  toz-

dan  təmizləyən  yağış  mənasını  verir.  Bu  yağı-

şın yer üzünü təmizlədiyi kimi, Ramazan ayı da 

möminlərin günahlarını təmizləyir.

Ramazan ayına “On bir ayın sultanı”da deyil-

mişdir. Müqəddəs kitabımız olan Qurani Kərimdə 

də adı açıq olaraq keçən tək ay Ramazan ayıdır. 

Qurani-Kərim bu ay içərisində endirilmişdir. Uca 

Rəbbimiz “Ramazan ayı elə bir aydır ki, insanla-

ra doğru yolu göstərən, hidayəti və haqqı batildən 

ayırmağı açıqlayan Quran, bu ayda endirildi” (əl-

Bəqərə, 2/185) deyə buyurmuşdur. Müqəddəs ki-

tabda “Min aydan daha xeyirli” olduğu ifadə olu-

nan Qədr gecəsi də məhz bu ay içərisindədir.

Ramazan  ayının  girməsini  iki  yolla  müəyyən 

etmək  olar.  Onlardan  biri  Ramazan  ayparasının 

görülməsi  ilə  (Ru’yet-i  Aypara),  ikinci  isə  əgər 

aypara  hər  hansı  bir  səbəbdən  görülə  bilməzsə, 

Şaban ayı otuza tamamlanaraq Ramazan orucuna 

başlanar. Məhəmməd Peyğəmbər (s.ə.s) bu möv-

zuda  belə  buyurmuşdur:  “Ramazan  ayının  aypa-

rasını görüncə oruc tutun, Şəvval ayının ayparası-

nı görüncə iftar edin, oruc tutmağı buraxın. Əgər 

göy  üzü  bağlıdırsa  Şaban  ayının  günlərini  otuza 

tamamlayın”

Oruc tutan insan Allah-Təalanın əmrini yerinə 

yetirməsi üçün sübh azanından şam azanına qədər 

orucu pozan bir sıra əməllərdən uzaq durmalıdır. 

Orucluğun başa çatdığı gün “Fitr bayramı” adla-

nır.  Həmin  gün  bütün  müsəlmanlar  bir-birlərini 

təbrik edir, vəfat edənlərin qəbirlərini ziyarət edir, 

ruhlarına dualar oxuyurlar. Bayram günü hər kəs 

öz  himayəsində  olanlar  üçün  təqribən  3  kq  buğ-

da, yaxud xurma və ya kişmiş miqdarında kasıblar 

üçün fitrə zəkatı verməlidir. Orucluq insanlara öz 

iradələrini, dözümlülüyünü yoxlamaq imkanı ve-

rir, onları paklığa, xeyirxahlığa dəvət edir.

Ramazan  bayramının  məqsədlərindən  biri 

müsəlmanların  toplanması  və  görüşməsidir.  Mü-

səlmanlar  bayramda  görüşür,  bir  yerdə  namaz 

qılırlar.  Bayramın  başqa  məqsədlərindən  də, 

müsəlmanların  bir-birini  ziyarət  etməsi,  qohum-

əqrabalarla  görüşməsi,  əgər  arada  inciklik  varsa 

barışması üçündür. Bayramda kasıblar və yoxsul-

lar da sevinməlidir, onlar da yeni paltar geyərək bü-

tün müsəlmanlarla bir yerdə namaza gəlməlidirlər. 

Məhz  buna  görə  fitrə  zəkatı  buyurulmuşdur  ki, 

yoxsul müsəlmanlar da bayramı keçirsinlər.

Azərbaycan  öz  dövlət  müstəqilliyini  bərpa 

etdikdən  sonra  insanların  vicdan  azadlığı  bərpa 

olunmuş, İslam dininə, onun ibadət və ayinlərinə 

olan münasibət də dəyişmişdi. Ramazan (Orucluq) 

bayramı Azərbaycanda Milli Məclisin qəbul etdiyi 

1992-ci il 27 oktyabr tarixli “Azərbaycan Respub-

likasının  bayramları  haqqında”  Qanuna  əsasən, 

1993-cü ildən dövlət səviyyəsində qeyd olunmağa 

başlanmışdır.

Ə d ə b i y y a t

Qurucan, Ə.Ramazan üfüqü /Ə. Qurucan (ön söz); red. İ. Quli-

yev; tərc. C. Əsgərov. -[Bakı]: [Xəzər], [2013].- 111 s.

Mehdiyev, A. İnsanlarda vəhdət və humanizm duyğularını, Allah 

və vətən sevgisini daha da gücləndirən bayram /A.Mehdiyev       

//Azərbaycan.-2016.- 6 iyul.- S.1.

http://www.anl.az/down/meqale/azerbaycan/2016/iyul/498368.

htm

---

562

A

A.Qaydar adına Uşaq Kitabxanası. . . . . . . . . 510

A.Şaiq adına Uşaq Kitabxanası . . . . . . . . . . . 510

Abasov Bəybala Xutkar oğlu  . . . . . . . . . . . . 428

Abbasov Adil Seyfulla oğlu  . . . . . . . . . . . . . 341

Abbasov Aqil  Məhəmməd oğlu  

(Aqil Abbas). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144, 148

Abbasov Əli.  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Abbasov Hacıağa Mütəllib oğlu  . . . . . . 240, 255

Abbasov İsrafil İsmayıl oğlu . . . . . . . . . . . . . . 47

Abbasov Qəzənfər Əli oğlu   . . . . . . . . . . . . . 184

Abbasov Məzahir Həmid oğlu  . . . . . . . 466, 490

Abbasov Soltan İsrafil oğlu (Soltan Abbas). . . . 5

Abbasquliyev Əbülfəz Həsən oğlu  . . . . . . . . 505

Abdulla Tofiq-Abdulla Ağa Məhəmməd oğlu 

Məhəmmədzadə   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283

Abdullabəyov Həmidulla Ağabəy oğlu . . . . . 241

Abdullayev Arif Yadulla oğlu  . . . . . . . . . . . . 308

Abdullayev Gülhüseyn Hüseyn oğlu (Gülhüseyn 

Hüseynoğlu)  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379, 407

Abdullayev Həsən Məmmədbağır oğlu   308, 331

Abdullayev İlyas Kərim oğlu  . . . . . . . . . 87, 114

Abdullayev Namiq Ələkbər oğlu  . . . . . . . . . . 85

Abdullayev Qasım İbrahim oğlu . . . . . . 506, 523

Abdullayev Rəşid Nəcəfqulu oğlu  . . . . . . . . . . 7

Abdullayev Şakir Zakir oğlu . . . . . . . . . . . . . 467

Abdullayev Vahid Əli oğlu  . . . . . . . . . . 239, 251

Abdullayeva Tamilla İslam qızı   . . . . . . . . . . 466

Abdullazadə Fatma Hüseyn qızı  . . . . . . 183, 210

ABŞ-da insanın genetik xəritəsi  

hazırlanmışdır  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 468

Abşeron rayonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8, 39

Abutalıbov Müzəffər Heydər oğlu  . . . . 468, 497

Adan (Adam) Adolf  Şarl  . . . . . . . . . . . . . . . 282

Adıgözəlov Telman Abbasqulu oğlu . . . 283, 290

Adıgözəlov Zülfü Səməd oğlu  . . . . . . . 183, 198

Ağababayev Tofiq Məmmədəli oğlu . . . 340, 348

Ağabəyov Məmmədhüseyn Heydər oğlu  . . . 467

Ağahüseynov Tofiq Yaqub oğlu  . . . . . . . . 48, 66

Ağalar Bilal oğlu (Aşıq Ağalar)  . . . . . . 182, 191

Ağalarov Əliqulu Behbud bəy oğlu   . . . . 88, 125

Ağalarov Fərhad bəy Əbülfət bəy oğlu   

(Fərhad  bəy Ağalarov)  . . . . . . . . . . . . . 427, 442

Ağayev Böyükkişi Ağa oğlu  . . . . . . . . . 342, 366

Ağayev Əliağa İsmayıl oğlu  . . . . . . . . . . 87, 108

Ağayev Emil Güləli oğlu   . . . . . . . . . . . 377, 382

Ağayev Tofiq Hüseynbala oğlu . . . . . . . . . . . 239

Ağayeva Şəfiqə Əli qızı   . . . . . . . . . . . . . . . . 282

Ağdam rayonunun işğalı . . . . . . . . . . . . . 284,304

Ağdaş rayon  kitabxanası  . . . . . . . . . . . 509, 541

Ağdərə (Mardakert) rayon  

mərkəzinin işğalı . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284, 301

Ağgöl Milli Parkı   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 512

Ağqoyunlu dövləti   . . . . . . . . . . . . . . . . 511, 552

Ağsu rayon qəsəbə kitabxanası . . . . . . . 510, 544

Ağsu rayonu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  380

Akademik Milli Dram Teatrı . . . . . . . . . . 89, 132

Alfred Bernhard Nobel  . . . . . . . . . . . . .  379, 411

Allahverdiyev Elbrus Hacı oğlu  . . . . . . 378, 397

Allahverdiyev Əliheydər Nəcəfqulu oğlu . . . 284

Almaszadə Ənvər Hacağa oğlu . . . . . . . . . . . 506

Ancaparidze Zurab İvanoviç . . . . . . . . . 144, 155

Ankara Türkiyənin paytaxtı   . . . . . . . . . . . . . 380

Aqnon (Çaçkes) Şmuel Yosef  . . . . . . . . 282, 287

Aprel döyüşləri. . . . . . . . . . . . . . . .  146, 175-176

Arakişvili (Arakçeyev) Dmitri İqnatyeviç  . . .  48

Arazov Ənvər Talış oğlu . . . . . . . . . . . . 466, 484

”Arşın mal alan” operettası . . . . . . . . . . 381, 423

Aslanov Hamlet Qurbanəli oğlu  . . . . . . . . . .  467

Aşumova İradə Süleyman qızı  . . . . . . . . . . . . 49

Atakişiyev Aslan Qabil oğlu  . . . . . . . . .  307, 324

Atayev Əlirza Əsgər oğlu  . . . . . . . . . . . . . . . 509

Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi . . . . . 428, 453

Axundov Abdulla Qasım oğlu   . . . . . . . . . . . 308

Axundov Davud Ağa oğlu   . . . . . . . . . . . . 47, 58

Axundov Əhliman Əli oğlu   . . . . . . . . . . . . . 505

Axundov Mirzə Əbdülxalıq Hacı 

Abdulla oğlu  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 509, 539

Axundov Səfa Fətulla oğlu  . . . . . . . . . . 240, 258

Axundov Şirin Məşədi Hüseyn oğlu . . . . . . . 506

Axundova Elmira Hüseyn qızı. . . . . . . .  184, 217

Əlifba göstəricisi

---