70
Mədəniyyət.Maarif.Təhsil
80
illiyi
Akif Bayramov
1938
FEVRAL
Akif Əmirxan oğlu Bayramov
1938-ci il fevral ayının 20-də Borçalı
mahalının Arxlı kəndində anadan ol-
muşdur. Ota məktəbi bitirdikdən son-
ra Bakıya gələrək Azərbaycan Dövlət
Xarici Dillər İnstitutunun alman dili
fakültəsinə daxil olmuşdur. İnstitutu bi-
tirib gənc müəllim kimi doğma kəndinə
dönmüş, qısa zamanda özünün biliyi,
işgüzarlığı, təşkilatçılığı ilə rayonda
seçilmiş, 1964-cü ildə Bolnisi rayon
Komsomol Komitəsinin birinci katibi
vəzifəsinə təyin olunmuşdur.
Təhsilini davam etdirmək, onu ma-
raqlandıran elmi araşdırmalarla məşğul
olmaq məqsədlə yenidən Bakıya qayıt-
mış, “Azərbaycan müəllimi” qəzetində
xüsusi müxbir kimi işləmişdir. Daha
sonra yenidən komsomol işinə dəvət
edilmiş, Azərbaycan Respublika Kom-
somolu Mərkəzi Komitəsində, sonra
isə bir neçə il Respublika Daxili İşlər
Nazirliyində çalışmışdır.
Azərbaycan Elmlər Akademiyasının
Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutun-
da professor Kamran Məmmədovun
rəhbərliyi altında 1978-ci ildə “Mirzə
Şəfi Vazehin ədəbi irsi sovet və alman
məxəzlərində” adlı namizədlik, 1989-cu
ildə Azərbaycan Dövlət Universitetində
“Klassik Azərbaycan ədəbiyyatı alman
dilində” mövzusunda doktorluq disser-
tasiyasını müvəffəqiyyətlə müdafiə et-
mişdir.
1984-cü ildən etibarən pedaqoji
fəaliyyətə başlamışdır. 1993-cü ildə
keçmiş Bakı Sosial İdarəetmə və Poli-
tologiya İnstitutunda professor və ka-
fedra müdiri, 1999-cu ildən Azərbaycan
Respublikası Prezidenti yanında Dövlət
İdarəçilik Akademiyasında dillər kafed-
rasının müdiri işləyir.
Qələmə aldığı “Klassik irsimizdən”,
“Mirzə Şəfi Vazehin ədəbi irsi”, “Ni-
zaminin Almaniyada böyük şöhrəti”,
“Klassik ədəbiyyatı alman dilində”,
“Mirzə Şəfi haqqında xatirələr” kitab-
larının da müəllifidir. 2002-ci ildə iki
şeir kitabı “Bir sevgi üstündə çağlayır
könlüm”, “Könül nəğmələrim” işıq üzü
görmüş, “Qaytarılmış məhəbbət” dramı
Gəncə Şəhər Dövlət Dram Teatrında ta-
maşaya qoyulmuşdur. Onun “Sevinc”,
“Dost məhəbbəti” tamaşaları rəğbətlə
qarşılanmışdır.
A.Bayramov tərcümə sahəsində də
öz sözünü demiş, Fridrix Bodenştedtin
“Mirzə Şəfi Vazeh haqqında xatirələr”
kitabını və böyük alman şairi Y.Götenin
“Mənim həyatımdan” adlı 20 cildlik
əsərindən bir cildini alman dilindən
azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir
“M.Ş.Vazehin ədəbi irsi” monoqrafi-
yası M.Ş.Vazehin 220 illik yubileyinin
keçirilməsi ilə bağlı respublika Prezi-
denti cənab İlham Əliyevin 2014-cü
il 3 fevral tarixli Sərəncamına əsasən
Heydər Əliyev Fondu tərəfindən nəşr
edilmişdir.
A.Bayramov Azərbaycan Respubli-
kasının “Əməkdar müəllim” fəxri adına
layiq görülmüşdür.
Rusiya Pedaqoji və Sosial Elmlər
Akademiyasının həqiqi üzvü və akade-
mikidir. “Qızıl qələm” mükafatı laure-
atıdır.
Ə d ə b i y y a t
Fridrix Bodenştedtin
Mirzə Şəfi Vazeh haqqında
xatirələri /A.Bayramov.-
Bakı: Nurlan, 2008.-
108 s.
Mirzə Şəfi Vazehin ədəbi
irsi /A.Bayramov; elmi
red. H.Məmmədzadə.-
Bakı: Yazıçı, 1980.- 124 s.
Nəğmələr şairi: Mirzə Şəfi
Vazehin ədəbi irsi: monoq-
rafiya /A.Bayramov.- Bakı:
Nurlan, 2008.-158 s.
Məhərrəmov, Z. Respubli-
kanın əməkdar müəllimi-
Akif Bayram.- Bakı: Elm
və təhsil, 2013.- 80 s.
Seyidzadə, T.Klassik
irsimizi dünyaya tanıdan
alim: Akif Bayramov
Mirzə Şəfi Vazeh irsinin
yorulmaz təqdiqatçısıdır
/H.T.Seyidzadə //Kaspi.-
2015.- 9 dekabr.- S.13.
20
Ədəbiyyatşünas
71
Mədəniyyət.Maarif.Təhsil
120
illiyi
Feyzulla Qasımzadə
1898-1976
FEVRAL
Feyzulla Səməd oğlu Qasımzadə
1898-ci il fevral ayının 22-də Bakı-
nın Mərdəkan kəndində, dindar ailədə
anadan olmuşdur. 1903-1912-ci illərdə
Mərdəkan kənd ibtidai məktəbində
təhsil almışdır. 1912-1916-cı illərdə
Bakı Rus-tatar ali ibtidai məktəbini
bitirib “Kazyonnaya palata” müəssi-
səsində əmək fəaliyyətinə başlamış
və təhsilini davam etdirmək arzusu ilə
axşam gimnaziyasına daxil olmuşdur.
1920-ci ildə Qala-Maştağa rayon
xalq maarif idarəsində təhsil-tərbiyə
şöbəsinin müdiri olmuş, 1922-1929-
cu illərdə Bakı şəhər məktəbində və
N.Nərimanov adına Texnikumda dil və
ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1929-
cu ildə Azərbaycan Dövlət Universite-
tinin şərqşünaslıq fakültəsinə daxil ol-
muşdur. Universiteti bitirdikdən sonra
Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat
İnstitutunun aspiranturasına qəbul
olunmuşdur.
Bir müddət Bakı Səhiyyə Ma-
maçılıq Texnikumunda Azərbaycan
ədəbiyyatını tədris etmişdir. Onun
ilk mətbu qələm təcrübəsi - Hacağa
Qənizadənin “Utanıram” hekayəsi
haqqında məqaləsi 1931-ci ildə “Hü-
cum” jurnalında dərc edilmişdir.
1937-1939-cu illərdə Feyzulla
Qasımzadə SSRİ Elmlər Akademi-
yasının Azərbaycan filialının Dil və
Ədəbiyyat İnstitutunda baş elmi işçi
vəzifəsində çalışmış, namizədlik dis-
sertasiyası müdafiə etmişdir. 1939-cu
ildə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqına
üzv seçilmişdir.
O, Azərbaycan Pedaqoji İnstitu-
tunun Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi
kafedrasında işləməyə dəvət olun-
muş, burada dosent, kafedra müdiri
vəzifələrində işləmişdir. 1943-cü ildə
Azərbaycanın Əməkdar müəllimi
fəxri adını almışdır.
1955-ci ildə filologiya elmləri dok-
toru alimlik dərəcəsi almış, 1957-ci ildə
ona professor elmi rütbəsi verilmişdir.
O, təxminən 20 il Azərbaycan Dövlət
Pedaqoji İnstitutunun Azərbaycan
ədəbiyyatı tarixi kafedrasına rəhbərik
etmişdir.
1962-ci ildə Feyzulla Qasımzadə
Azərbaycan Elmlər Akademiyasının
müxbir üzvü, dörd ildən sonra isə
həqiqi üzvü seçilmişdir. 600-dən çox
çap edilmiş elmi məqalənin, onlarla
dərslik və monoqrafiyanın müəllifidir.
Feyzulla Qasımzadənin elmi kadr-
ların hazırlığında misilsiz xidmətləri
olmuşdur. 35 elmlər doktoruna
məsləhətçi, 125 elmlər namizədinə
rəhbər olmuş, 100-dən çox müdafiədə
opponentlik etmişdir.
Onun 50 il pedaqoji və elmi sahədə
xidmətləri dövlət tərəfindən yüksək
qiymətləndirilmiş, üç dəfə “Qırmı-
zı Əmək Bayrağı” ordeni, “Qafqazın
müdafiəsinə görə” (1944) və “Böyük
Vətən müharibəsində əmək igidliyinə
görə” medalları ilə təltif edilmişdir.
1958-ci ildə “Əməkdar elm xadimi”
fəxri adına layiq görülmüşdür.
Feyzulla Qasımzadə 1976-cı il mart
ayının 29-da vəfat etmiş və Mərdəkan
kəndində dəfn edilmişdir.
Ə d ə b i y y a t
XIX əsr Azərbaycan
ədəbiyyatı tarixi: ali
məktəblər üçün dərslik
/F.Qasımzadə; [elmi red.
M.Quluzadə].- Bakı: Maarif,
1974.-486 s.
Məmmədzadə, B.Feyzulla
Səməd oğlu Qasımzadə:
Ömrün yüz ili: Həyat və
yaradıcılıq yolu; şəxsiyyəti
və yaradıcılıq siması
/B.M.Məmmədzadə; elmi
red: Ş.Salmanov.-Bakı:
Azərbaycan Universiteti,
2001.-50 s.
Əkbəroğlu, T. Azərbaycan
ədəbiyyatı tarixinin cəfakeşi:
Mirzə Feyzulla - müəllimlər
müəllimi //Ədəbiyyat qəzeti.-
2013.- 3 may.- S.1, 6.
Feyzulla Qasımzadə elm
yollarında /Mustafayev
Məhəmmədəli //Ədəbiyyat
məcmuəsi: Nizami adına
Ədəbiyyat İnstitutunun
Əsərləri.-2013.-C.XXIV.-
S.173-176.
İ n t e r n e t d ə
http://www.anl.az/down/
meqale/edebiyyat/2013/
may/307702.htm
www.istoriya.az
22
Akademik