86
idi. Haradansa Sərdar yadına düşdü. “Gərək, indi də məni görəydi!” – deyə ani
olaraq fikrindən keçirdi. Sahildən xeyli uzaqlaşmışdı. Arxası üstə çevrildi, sifətini
azacıq bayıra çıxardı. Bir daha dərindən nəfəsini dərdi və yenə aşağı endi. Yolun
çoxu hələ qabaqda qalmışdı. Ardınca dartıb apardığı kabel yavaş-yavaş ona ağırlıq
edirdi. Əkrəm arxayın idi; snayper gülləsinin hədəfinə çevrilməsəydi, üzəcəkdi.
Gözü yolda qalan döyüşçülərə yemək, patron, maxorka da çatdıracaqdı. “Görəsən,
obaşdannan o taya göndərdiyim əsgərlər sağ-salamatdırlarmı? Başlarına bir qəza
gəlməyib ki? Zirək oğlanlardı... Ancaq belə yerdə zirəkliyin də o qədər əhəmiyyəti
yoxdur. Ehtiyatla hərəkət etmək lazımdır. Yəqin ata-babalarımız belə sınaqlardan
çox çıxıblar. “Ehtiyat igidin yaraşığıdır” – nahaq deməyiblər...” Qarşı sahildə yerin
bağrını dəlib, parçalayan top gülləsi onun fikirlərini dağıtdı. Sonra lap yanında
suya dalbadal bir neçə qəlpə töküldü. “Yaxşı ki, kabelləri kəsib-doğramadı.
Zəhmətim hədər gedəcəkdi...” Əkrəm başını çıxarıb irəli baxdı. Çoxunu getmişdi,
azı qalmışdı. İndi çayın dərin yerində idi. Artıq, kabelləri arxasınca çəkmək ondan
böyük qüvvə tələb edirdi. Həm də aşağıya, suyun dibinə dartılırdı. Üzmək
bacarmayan ağır bir adamı çiyninə alıb aparmaq bundan asan olardı. Yaxşı ki,
papirosu tərgitmişdi. Yoxsa, təngiyərdi, bu təzyiqə ciyərləri tab gətirməzdi.
...Əkrəm quruya ayaq basanda elə bildi ki, bu dəqiqə köks qəfəsi
partlayacaq, ürəyi qopub
yerə düşəcək, sudan çıxarılmış balıq kimi çapalayacaqdı.
O, tövşüyə-tövşüyə kolların arasına yıxıldı. Qolları, qıçları özününkü
deyildi. Əzalarına sanki min-min iynə batırdı – gizildəyirdi. Kabel bədənini
kəsmişdi. Lakin Əkrəm heç nəyin fərqinə varmadı; daşlı-kəsəkli tikanlı torpağa
sərələndi. Necə yorulduğunu, ancaq indi hiss etdi. Yer ahənrüba kimi bütün
ağrılarını, sızıltılarını çəkib canından çıxarırdı.
Çox yubanmaq olmazdı. O, kabellərin ucunu sahildəki kiçik bir ağacın
kötüyünə düyünlədi. Sonra düşmənin gözündən yayınmaq üçün kollardan qırıb öz
üstünü örtdü və... bu vəziyyətdə asta-asta təpədəki evlərə tərəf sürünməyə başladı...
Əkrəm bu taya göndərdiyi əsgərləri tapcaq, onlardan birinin paltarını
soyundurub, əyninə geydi və tələsik qərargaha yollandı. Vəziyyəti danışdı...
Komandanlığın yeni göstərişini aldı. Ehtiyat ərzaqla, sursatla yüklənmiş araba geri
qayıtdı. Bu dəfə o, tək deyildi; ağır yeşikləri, dolu kisələri, konserv qutularını
kənddən çayın qırağına daşımaq üçün iki döyüşçü də köməyə gəlmişdi.
Sonrakı əməliyyat təhlükə altında aparılsa da, buna çox vaxt sərf olunmadı...
Əkrəm, düşmənin zənnini azdırmaq məqsədi ilə, əvvəlcə sahildə böyrü üstdə
atılmış qayıqlardan birini dikəldib, boş-boşuna suya buraxdı. Çaydakı qaraltı
almanların gözündən yayınmadı, tez onu gülləbaran elədilər. Lakin adamsız
qayığın hərcayı üzdüyünü görcək, bir qədərdən sonra atışmanı kəsdilər. Artıq,
downloaded from KitabYurdu.org
87
gözləməyin mənası yox idi. Vəziyyət dəyişə bilərdi. İkinci − əsas qayığın “reysə
çıxmağının” məqamı yetişmişdi.
Əkrəmin tapşırığı ilə əsgərlərdən biri təpəyə qalxıb, göyə yaşıl fişəng
buraxdı. Araya gərgin intizar çökdü. İki... Üç... Beş... On saniyə ötdü...
Burnundakı halqadan kabellərə bağlanıb, suya salınmış kiçik qayıq ağır-ağır
yerindən tərpəndi və çayın məcrasına maili tərzdə o biri sahilə istiqamət aldı...
Düşmən bu dəfə daha etinasız tərpəndi; bir neçə güllə atmaqla kifayətlənib
susdu. Onlar da qayığa yox, suya dəydi. Fərəhdən vzvod komandirinin ürəyi dağa
döndü... Lakin... Sevinc faciə ilə nəticələndi!
Əkrəm, axşamadək döyüşçülərlə birlikdə kimsəsiz kənddə yubanmağı,
qaranlıq düşəndə imkan tapıb, o taya keçməyi qət etmişdi. Ayrı sayaq da mümkün
deyildi. Ona görə də bayaqkı ərzaqdan özləri üçün ayırıb qoyduqlarını götürərək
kəndə çəkildilər. Üçlükdə süfrə açıb yeməyə təzəcə başlamışdılar ki...
Göydə qulaqbatırıcı gurultu qopdu.
−Alman təyyarələridir! – deyə pəncərədən boylanıb baxan döyüşçü onlara
xəbərdarlıq etdi. Cəld bayıra qaçdılar. Ətrafı uğultu qarışıq fışqırıq, sonra isə
dəhşətli gurultu bürüdü... Yer, sanki mehvərindən ayrılıb silkələndi... Torpaq
lərzəyə gəldi... Evlər uçdu... Ağaclar kötüyündən qopdu... Bomba, dolu kimi
yağırdı... Əkrəm sıçrayıb yaxındakı xəndəyə tullanmaq istəyəndə...
qəfildən sifətini
od bürüdü, gözlərindən qığılcım çıxdı. Əlləri ilə üzünü qapadı, müvazinətini
saxlaya bilmədi, yıxıldı.
Düşmən təyyarələri kəndi darmadağın edib, dağıtmışdı. Hər tərəf yenə
əvvəlki dinməz sükuta qərq oldu...
Əkrəm barmaqlarının arasından isti bir şeyin sızdığını duydu. Gözlərini açıb
baxmaq istədi, heyhat – heç nə, heç nə görmədi! Dünyaya zülmət çökmüşdü...
Müsahibinin çox düşündüyündən darıxan Fəridə təvəqqe elədi:
−Mən sizi gözləyirəm, danışın...
Əkrəm evə gəldiyi müddət ərzində bu xahişi Yeganənin dilindən
eşitməmişdi. O, öz ərinin hansı vəziyyətlərə düşdüyünü xəbər almamışdı, nədən
kor olduğu ilə maraqlanmamışdı. İndi yad bir qadın mütəəssir oturub, onun halına
acıyırdı.
−Mayın beşi idi... – deyə Əkrəm kədərlə udqunub sözə başlamaq istəyəndə,
telefonun zəngi eşidildi.
−Bircə dəqiqə...
−Buyurun.
downloaded from KitabYurdu.org