Kitab Avropa Qonşuluq və Tərəfdaşlıq Aləti Şərq Ölkələri Meşə Sektorunda Hüquq Tətbiqi və İdarəetmə Sisteminin Təkmilləşdirilməsi proqramının ikinci fazası
Yüklə 1,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məktəb meşəçiliyinin yaradılması
- Şəkil 1. İsmayıllı rayonu Təzəkənd kənd orta məktəbinin gənc meşəçiləri
10 ral Resources “young foresters’” groups operating in Shamakha, Guba, Ismailli, Gakh, Lankaran, Shaki and other regions are ac tively participating in the forest planting and forest rehabilitation activities. Nowadays we all have to take care of increasing and preserva tion of our forestland. Healthy and prosperous future of the next generations depends on a degree of protection of the country’s forests. We have to apply forestrelated ecological knowledge in daily life and to protect them from the thoughtless steps. What we have to do to attain this? Together with your fellow school students you can set up “young foresters” groups. Being the most dedicated guardians of the for ests these groups s are able to assist in realization of our unbe lievable dreams. To plant the forest is not as hard as it might be initially seen. The most important is to know when, how and where to plant the forest plants. This book can be your guide in conquer ing of the forests. It provides interesting information on protection and rehabilita tion of the forests. We do hope that this information will assist you in joining the young foresters’ movement and make contribution in increasing of the “green wealth”. In name of ecological sustainable development of our country we wish you success in preservation and increasing of the forest resources. Authors 11 MƏKTƏB MEŞƏÇİLİYİNİN YARADILMASI IFƏSİL I Fəsil Meşə nədir? Meşə tərkibində ağac, kol, ot bitkiləri, mamır, şibyə, göbələklər, heyvanlar, müxtəlif mikroorqanizmlərdən ibarət mürəkkəb ekosistemdir. Canlıların yaşadığı torpaq, çaylar, bulaqlar da meşənin bir hissəsidir. Meşənin əsas xüsusiyyətləri bitki örtüyünün altında formalaşan mikroiqlimdir. Meşənin mikroiqlimi ətraf mühitin iqlimindən fərqlidir. Açıq ərazilərdən fərqli olaraq meşədə qış mövsümündə havanın temperaturu 35° C yüksək olur. İsti yay günlərində isə əksinə, temperatur bir neçə dərəcə aşağı enir. Meşədə rütubətlilik də yüksək səviyyədə olur. Ağacların çətiri günəş şüalarının qarşısını kəsərək kölgəlik əmələ gətirir və güclü küləklərin qarşısını alır. Bütün bu amillər müxtəlif meşə bitkiləri və heyvanların həyatı üçün əlverişlı yaşayış mühutu yaradır. Ağacların çətiri altında toxumlar da inkişaf edir. Meşə ekosistemi özüözünü tənzim edir. Meşədəki ağaclar, kol, ot bitkiləri ömrünü başa vurduqda onların əvəzində yeni bitkilər inkişaf edir və yaranan boşluqlar bərpa olunur. Toxunulmamaış qədim meşələrə Yer kürəsinin yalnız ən ucqar guşələrində təsadüf olunur. Planetdəki meşələrin əksər hissəsi çox zaman insan fəaliyyətinin təsiri altında olduğuna görə sonradan bərpa olunmuş meşə sahələri hesab edilir. Meşə ekosisteminə daxil olan bütün komponentlər birbiri ilə sıx əlaqədə olur. Məsələn, quşlar meyvə və toxumlarla qidalanaraq toxumların uzaq məsafəyə yayılmasında iştirak edirlər. Ağac göbələklərinin inkişafı ağaclardan asılıdır. Məhv olmuş ağacların budaqlarının və gövdəsinin çürüməsində iştirak edən göbələklər mineral maddələrin torpağa qayıtmasına kömək edirlər. Meşə ekosistemini süni şəkildə yaratmaq çox çətindir. Meşənin müxtəlif tərkib hissələri arasında qarşılıqlı əlaqə uzun illər ərzində formalaşır. Sıx bitki örtüyü əmələ gəldikdən və heyvanların yaşayış şəraiti formalaşdıqdan sonra mikroiqlim yaranır. Daha sonra meşənin özünü tənzimləmə qabiliyyəti bütün təbii prosesləri nizamlayır. Qocaman ağaclar məhv olduqca yerini cavan ağaclar tutur. İnsan tərəfindən salınan süni meşənin formalaşması prosesi təbii yolla davam edir. İnsanların əsas vəzifəsi belə meşədəki ağacların sayını artırmaq və möhkəmlənməsinə şərait yaratmaqdır. 12 I FƏSİL MƏKTƏB MEŞƏÇİLİYİNİN YARADILMASI Yeni salınan meşənin uğurla inkişaf etməsi üçün bitkiləri düzgün seçmək və ətraf mühitin əlverişsiz təsirlərindən qorumaq vacibdir. Kitabın bu bölməsində siz məktəb meşəçiliyinin təşkili barədə lazımi məlumatları öyrənə bilərsiniz. Məktəb meşəçiliyinin yaradılması Məktəb meşəçiliyi nədir? Məktəb meşəçiliyivahid məqsəd ətrafında birləşən məktəblilərin könüllü ictimai birliyidir. Burada əsas məqsəd meşələrin inkişaf qanunauyğunluqlarının, meşə bitkilərinin əkilib becərilməsi qaydalarının öyrənilməsindən, yaşıl sərvətin qorunması və artırılmasında böyüklərə yaxından kömək etməkdən ibarətdir. Məktəb meşəçiliyi həm də ekologiya, biologiya, kimya, coğrafiya, fizika və digər elmlər üzrə biliklərinizi artırmaq üçün bir vasitədir. Ola bilsin ki, buradakı fəaliyyətiniz gələcəkdə sizin ixtisas seçiminizə də təsir göstərəcəkdir. Məktəb meşəçiliyinin təşkilinin əsas prinsipləri: könüllülük, məsuliyyətlilik və özünü idarəetmədir. “Gənc meşəçilər” dəstəsinin hər bir üzvü tapşırılan işə görə şəxsi məsuliyyət daşıyır. Eyni zamanda öz mövqeyini müdafiə etməklə yoldaşlarının rəyinə hörmətlə yanaşır. Fəaliyyət zamanı canlı diskussiyalar məntiq və təkzib edilməz faktlar üzərində qurulmalıdır. Bütün işləri eyni vaxtda görmək mümkün deyil. Buna görə də dəstənin fəaliyyəti öncədən planlaşdırılmalıdır. Şəkil 1. İsmayıllı rayonu Təzəkənd kənd orta məktəbinin gənc meşəçiləri Yüklə 1,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|