Kitab new indd
Yüklə 2,43 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Dializatora qarşı reaksiyalar.
- Etilenoksid.
- Proqram hemodializi (PH)
- Pirogen reaksiya.
- Hava emboliyası.
168 Dializ hərəkət sürəti azaldılır, dializ tez başa çatdırılır və natriumun, qlükozanın hipertonik məhlullarından istifadə edilir. Koma zamanı xəstənin həyati funksiyaları qorunur – ağciyərin süni ventilyasiyası aparılır, vena daxilinə mannitol yeridilir. Xəstənin huşu bir gündən sonra qayıdır. Disekvilibrium sindromun profi laktikası üçün dializlər çox intensiv olmamalıdır, sidik cövhərinin səviyyəsi 30%-dən çox aşağı salınmamalıdır, çox aşağı natrium tərkibli dializatdan istifadə olunmamalı, sonra isə 5%-li dekstroza məhlulu ilə 0,45%-li NaCl məhlulu qarışığını vena daxilinə yeritməklə Na aşağı salınır. Xroniki hemodializdə dializatda Na 1–10 mekv/l-ə salmaqla və dekstroza istifadə etməklə disekvilibrinin sindromun tezliyini minimuma endirmək olar. Natriumun profi lləşdirilməsi, sonra təd- ricən onun konsentrasiyasının endirilməsi problemin tam həllini verə bilər. Dializatora qarşı reaksiyalar. Bu, anafi laksiya və başqa tip reaksiyalar formasında özünü göstərir. Bu reaksiyalar iki qrupa bölünür:
– anafi laktik tip (A tipi); – qeyri-spesifi k tip (B tipi). A tipi (anafi laktik tip) – reaksiya kəskin olub anafi laksiyanı xatırladır. Təngənəfəslik, havanın çatışmazlığı, fi stulada və ya bütün bədəndə yanğı hissi meydana çıxır. Bəzən hətta ürək dayanır, ölüm baş verir. Yüngül hallarda qaşınma, səpgilər, öskürək, zökəm, gözlərin yaşarması, bağırsaqlarda spazm, diareya müşahidə edilir. Əlamətlər, adətən, dializin ilk dəqiqələrində, bəzən isə 30 dəq. ər- zində müşahidə edilir.
Xəstələrin 2/3 hissəsində etilenoksidə – trop zülallara qarşı olan immunoqlobulin E anticisimlərin yüksək titri tapılır. Son illər dializatorun sterilizasiyasında etilenoksid istifadə olunmadığı üçün bu reaksiya da müşahidə olunmur.
169 Fəsil 6. Proqram hemodializi (PH) AN 69 membranına qarşı reaksiya eyni zamanda AÇFİ alan xəstələrdə baş verir. Hiperhəssaslıq reaksiyasının bradikinin sistemi tərəfi ndən buraxıldığı hesab olunur. Bəzən A tip reaksiya bikarbonatı məhluluna da ola bilər. Heparinə qarşı allergik reaksiyası da bəzən qeyd olunur. Qeyri-spesifi k reaksiyalar (B tip). Əsas əlamətlər döş qəfəsində ağrılar, bəzən beldə ağrılarla bir yerdə müşahidə edilir. Əksər halda dializin başlanğıcında olur, amma bir neçə saatdan sonra da ola bilər. Bu reaksiyalar A tipinə nisbətən yüngül keçirilir. Etiologiya – məlum deyil. Komplimentin aktivləşməsi hesab olunsa da, tam sübut olunmamışdır. Müalicə. Nazal oksigenasiya və başqa simptomatik tədbirlər görülür. Əlamətlər bir saata keçir, dializ davam etdirilir. Pirogen reaksiya. Bütün hallarda aseptika və antiseptika qay- dalarına əməl olunmaması nəticəsində baş verir. Əsasən aşağıdakı hallarda müşahidə edilir: • İstifadə müddəti ötmüş fi zioloji məhlul; • Hemodializi hazırladıqda sterilliyin pozulması; • Hemodializatorun təkrar istifadəsi; • Soyuq dializ məhlulu; • Soyuq məhlullar infuziya olunduqda. Hemoliz – adətən, kəskin hemoliz qeyri-adi tibbi vəziyyətlə əlaqədar baş verir, bəzən hətta meydana çıxmış hiperkaliyemiya da səbəb ola bilər. Kəskin hemolizin səbəbləri Kəskin hemoliz 2 əsas səbəbdən olur: • magistralın, iynənin, kateterin daralması, tutulması, nasos- dan qabaqkı seqmentdə təzyiqin www.keezmovies.com 200 mm c. cüt.-dan az olması; • dializ məhlulu ilə problemlər. Dializ məhlulu ilə əlaqədar olan hemoliz: 1. dializ məhlulun çox isidilməsi; 2. hipotonik dializ məhlulu;
170 Dializ 3. dializ məhlulunun korlanması: a) formaldehidlə; b) ağardıcı ilə; c) xloramin (şəhər suyu ilə); d) mis (mis borular); e) nitratlar (suda olur). HD zamanı uyğun olmayan qanın köçürülməsi də hemolizə səbəb ola bilər. Əlamətləri – venoz qan xətlərinin qırmızı şərab rəngi alması, plazmanın çəhrayı rəng alması, Het-in aşağı enməsi. Beldə ağrıların başlanması, döş qəfəsində sıxıntı, tənəffüsün çətinləşməsi müşahidə edilir. Hemolizdən sonra hiperkaliyemiya əzələ zəifl iyinə, EKQ dəyişikliklərinə, hətta ürəyin dayanmasına, xəstənin ölümünə də səbəb ola bilər.
çıxması (eritrositləri zədələyir) deyilsə, onda mütləq səbəbi dializ məhlulunda axtarmaq lazımdır.
Hava emboliyası təcili aşkar edilib müalicə edilmirsə, o, xəstənin ölümünə səbəb ola bilər.
sisteminə gedəcəkdir və beyindən qanın qayıtmasına mane olaraq huşun itməsinə səbəb olacaqdır. Uzanmış xəstələrdə hava sağ qulaqcıqda köpük əmələ gətirir, oradan ağciyərə daxil olaraq öskürək, təngənəfəslik, döşdə sıxıntı kimi əlamətlərlə özünü bildirəcəkdir. Sonra ağciyərlərdən hava sol qulaqcıq, mədəciyə daxil olaraq beyin və ürək damarlarına daxil olur, beyin və ürək əlamətləri verir. Əgər köpük ürəyə daxil olursa, auskultasiyada şırıltı eşidilir. Adətən, hava arterial iynədən və ya arterial portdan keçir (nasos sorur). Müalicə. Cihazda qan dövranını saxlamaq. Xəstəni sol böyrü üstə qoymaq, baş aşağı salınır. Oksigenoterapiya, endotraxeal boru, Yüklə 2,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|