Kitabın adı: Aqrar sahədə mülki müdafiə



Yüklə 7,28 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə35/39
tarix14.01.2018
ölçüsü7,28 Kb.
#20633
növüDərs
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39

 
126 
(bu  vaxt  ərzində  mikroorqanizmlər  və  viruslar  məhv  olur). 
Bundan  sonra  heyvanlar  dəzgahda  isti  su  ilə  yuyularaq  təmiz 
meydançaya yerləşdirilir. İsti hava şəraitində isə heyvanlar 25-
30 dəqiqədən sonra təkrar dezinfeksiya məhlulları ilə emal olu-
nur.  Nəzərə  almaq  lazımdır  ki,  heyvanın  dəri  səthi  üzərində 
məhlul  toplam  halda  1  saatdan  artıq  qalmasın.  Dəri  səthinin 
emalından sonra heyvanlara kimyəvi tepapertik vasitələr (sulfa-
nilamidlər) və antibiotiklər (tetratsiklin və s.) vurulur. Törədici-
nin növü aşkar edildikdən sonra isə onun əleyhinə məhlullar və 
peyvəndlərlə emal prosesi davam etdirilir. 
Kombinəedilmiş zəhərlənmə ilə qəbul olunan heyvanlarda 
ilk olaraq zəhərləyici maddələrin kənarlaşdırılması üçün deko-
rasiya məhlulları ilə emal yerinə yetirilir. Bu proses dəqiq yeri-
nə yetirildikdə radioaktiv maddələr də kənarlaşır. Sonra isə la-
zım olarsa, mikrobların məhv edilməsi məqsədi ilə dezinfeksi-
ya məhlulları tətbiq olunur. Emal olunmuş heyvanlar ya təsər-
rüfata, ya müalicəyə, ya da məhv olunmağa göndərilir. Bir de-
zinfeksiya qurğusu ilə 10 saat ərzində 160-200 baş iribuynuzlu 
heyvan emal olunur.  
Davar və buzovların nəm emal prosesi meydançanın çirkli 
hissəsində  yaradılmış  yerdə aparılır. Burada emal  qəfəs  döşə-
məli, 10 heyvan  yerləşən sahədə qrup halında icra edilir. Ra-
dioaktiv  toz  3  atmosfer  təzyiqlə  verilən  su  ilə  təmizlənir.  Zə-
hərləyici və bakterial maddələrlə zəhərlənmə zamanı emal iri-
buynuzlu  heyvanlarda  olduğu  ardıcıllıqla  yerinə  yetirilir.  Da-
varların  bakterial  maddələrlə  zəhərlənmədən  təmizlənməsi 
üçün,  həmçinin  vannada  yuma  ilə  emal  da  məqsədəuyğundur. 
Bu emaldan sonra heyvanlar 1 saat  ərzində saxlanılaraq sonra 
su  ilə  yuyulur.  Radioaktiv  maddələrlə  quşların  zəhərlənməsi 
zamanı  emal  onların  saxlandığı  qəfəslərdə  aparılır.  Məhlulun 
sərfiyyat  norması  aşağıdakı  kimidir:  toyuqlar  üçün  1  litr,  ör-
dəklər  üçün  1,2  litr,  qazlar  üçün  1,5  litr.  Quşların  zəhərləyici 
maddələrlə zəhərlənməsi zamanı emal üçün 0,5%-li duz məhlu-
lundan istifadə oluna bilər.  


 
127 
Baytarlıq emalını icra edən şəxsi heyət fərdi mühafizə vasi-
tələrindən istifadə etməlidir. Heyvanların radioaktiv maddələrlə 
zəhərlənməsi zamanı əleyhqaz əvəzinə respirator tətbiq olunur. 
İşlər başa çatdıqdan sonra avadanlıqlar, texniki vasitələr və ge-
yim zərərsizləşdirilir. Şəxsi heyət isə tam sanitar nöqteyi-nəzər-
dən  təmizlənilir.  Əgər  sonradan  meydançada  baytarlıq  emalı 
nəzərdə tutulmursa, onda, su arxları və quyu torpaqla dolduru-
lur,  çirkli  hissə  kənarlardan  məhdudlaşdırılaraq  “Zəhərlidir” 
yazısı vurulur. 
 
5.11. Kənd təsərrüfatı texnikasının zərərsizləĢdirilməsi 
 
Kənd  təsərrüfatı  texnikasının  zərərsizləşdirilməsi  su  axın 
xətləri düzəldilmiş, xüsusi hazırlanmış meydançada maşınların 
estakada çıxarılması ilə icra edilir.  
Radioaktiv  tozlar  yuyucu  vasitənin  (СФ-2у,  СФ-2,  piyli 
sabun) 0,3 %-lik qarışığı ilə kənarlaşdırılır. Qarışığın sərfiyyat 
norması 2,5  -3 l/m
2
  təşkil edir. Maşınları  həmçinin su  şırnağı-
nın güclü təzyiqi ilə təmizləmək mümkündür. Bu zaman sərfiy-
yat norması 20 l/m
2
 təşkil edir. Qış vaxtı texnika həlledicilərlə- 
kerosin, dizel və benzin yanacağı və s. Ilə hopdurulur.  
Zəhərləyici  maddələrin  kənarlaşdırılması üçün xlor qarışı-
ğından,  həmçinin  tərkibində  2%  duz,  5%  monoetonalin,  20% 
ammonyak  olan  (bu  qarışıq  zarini  yaxşı  zərərsizləşdirir)  qarı-
şıqdan istifadə olunur. Göstərilən qarışıq texnikaya süpürgə va-
sitəsi  ilə  hopdurulur. Prosesdən  sonra  süpürgə  yandırılır  və  ya 
torpağa  basdırılır.  Dekaratorlar  olmasa  da,  zəhərləyici  maddə-
ləri  kənarlaşdırmaq  üçün  kerosin,  benzin  və  ya  dixloretandan 
istifadə oluna bilər. Dekorasiyadan sonra maşınlar su ilə yuyu-
lur,  tam  qurumasına  şərait  yaradılır  və  korroziyanın  qarşısını 
almaq məqsədi ilə metal hissələr solidol və digər yağla mazla-
nır.  Süpürgə  ilə  yuma  zamanı  sərfiyyat    norması  1-1,5  l/m
2
,  
texnika  ilə  yuma zamanı  isə  2-3 l/m
2
 təşkil edir.  
Texnikanın dezinfeksiyası üçün xlor qarışığından, lizddan, 


 
128 
xlorlu yoddan və s. Qarışıqdan istifadə olunur. Dezinfeksiyanın 
metodikası  dekorasiyada  olduğu  kimidir.  Qarışığın  sərfiyyat 
norması 0,5-0,6 l/m
2
 təşkil edir.  
 
5.12. Bitkilərin kütləvi qırğın vasitələrindən mühafizəsi 
 
Bitkilərin kütləvi qırğın vasitələrindən mühafizəsi məqsədi 
ilə sülh dövründə bir sıra təşkilati , aqrokimyəvi və digər təd-
birlər görülür. Əsas diqqət kənd təsərrüfatı bitkilərinin xəstəlik 
və  ziyanvericilərinin  yayılmasının  qarşısını  almağa  yönəlir. 
Buna görə bitki növlərinin seleksiya işləri aparılaraq ionlu şüa-
lanmaya qarşı davamlılığı müəyyən olunur. Aqrofonun yüksəl-
dilməsi və karantinin təşkili üçün tədbirlər görülür.  
Bitkilərin mühafizəsi üçün bütün tədbirləri bitki mühafizəsi 
xidməti  mütəxəssislərinin  iştirakı  obyekt  MM  qərargahının 
rəisləri hazırlayır. Kimyəvi maddələrin tətbiq olunma faktı qey-
də alındıqdan sonra rayon kənd təsərrüfatı zona üzrə mütəxəs-
sisi  (aqronomu) və MM-in  fitopotoloji kəşfiyyat  manqası  (bit-
kilərin mühafizəsi komandası) zonanın bütün sahələrində dəqiq 
müayinə apararaq vizual və ekspes metodlarla herbisidin növü-
nü  müəyyən  edir,  həmçinin  analiz  üçün  nümunələr  götürərək 
zəhərlənmənin sərhədlərini təyin edirlər. Kənd təsərrüfatı bitki-
lərinin müayinəsi nəticəsində hesabat və məlumatlar hazırlanır. 
Hesabatın 1 nüsxəsi rayon kənd təsərrüfatı idarəsinə, 1 nüsxəsi 
isə götürülmüş nümunələrlə birlikdə aqrokimyəvi laboratoriya-
ya  (bitki  mühafizəsi  stansiyasına,  elmi-tədqiqat  müəssisəsinə) 
göndərilir. 
Bitkilərə  çökmüş  fitotoksikantların  növü  və  dozası  müəy-
yən  olunduqdan  sonra  mütəxəssis  inkişaf  fazasından,  şəraitin-
dən  asılı  olaraq  bitkilərin  mümkün  zəhərlənmə  dərəcəsini, 
həmçinin  itkisini  və  planını  hazırlayır.  Fitotoksikantlarla  zəif 
zəhərlənmə zamanı məhsul mümkün itkisinin miqdarı 30%-dək 
proqnozlaşdırılır.  Belə  zəhərlənmədə  sahənin  gücləndirilmiş 
qulluğu icra edilir – minerallar verilir, cərgələrə kultivasiya çə-


Yüklə 7,28 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə