126
(bu vaxt ərzində mikroorqanizmlər və viruslar məhv olur).
Bundan sonra heyvanlar dəzgahda isti su ilə yuyularaq təmiz
meydançaya yerləşdirilir. İsti hava şəraitində isə heyvanlar 25-
30 dəqiqədən sonra təkrar dezinfeksiya məhlulları ilə emal olu-
nur. Nəzərə almaq lazımdır ki, heyvanın dəri səthi üzərində
məhlul toplam halda 1 saatdan artıq qalmasın. Dəri səthinin
emalından sonra heyvanlara kimyəvi tepapertik vasitələr (sulfa-
nilamidlər) və antibiotiklər (tetratsiklin və s.) vurulur. Törədici-
nin növü aşkar edildikdən sonra isə onun əleyhinə məhlullar və
peyvəndlərlə emal prosesi davam etdirilir.
Kombinəedilmiş zəhərlənmə ilə qəbul olunan heyvanlarda
ilk olaraq zəhərləyici maddələrin kənarlaşdırılması üçün deko-
rasiya məhlulları ilə emal yerinə yetirilir. Bu proses dəqiq yeri-
nə yetirildikdə radioaktiv maddələr də kənarlaşır. Sonra isə la-
zım olarsa, mikrobların məhv edilməsi məqsədi ilə dezinfeksi-
ya məhlulları tətbiq olunur. Emal olunmuş heyvanlar ya təsər-
rüfata, ya müalicəyə, ya da məhv olunmağa göndərilir. Bir de-
zinfeksiya qurğusu ilə 10 saat ərzində 160-200 baş iribuynuzlu
heyvan emal olunur.
Davar və buzovların nəm emal prosesi meydançanın çirkli
hissəsində yaradılmış yerdə aparılır. Burada emal qəfəs döşə-
məli, 10 heyvan yerləşən sahədə qrup halında icra edilir. Ra-
dioaktiv toz 3 atmosfer təzyiqlə verilən su ilə təmizlənir. Zə-
hərləyici və bakterial maddələrlə zəhərlənmə zamanı emal iri-
buynuzlu heyvanlarda olduğu ardıcıllıqla yerinə yetirilir. Da-
varların bakterial maddələrlə zəhərlənmədən təmizlənməsi
üçün, həmçinin vannada yuma ilə emal da məqsədəuyğundur.
Bu emaldan sonra heyvanlar 1 saat ərzində saxlanılaraq sonra
su ilə yuyulur. Radioaktiv maddələrlə quşların zəhərlənməsi
zamanı emal onların saxlandığı qəfəslərdə aparılır. Məhlulun
sərfiyyat norması aşağıdakı kimidir: toyuqlar üçün 1 litr, ör-
dəklər üçün 1,2 litr, qazlar üçün 1,5 litr. Quşların zəhərləyici
maddələrlə zəhərlənməsi zamanı emal üçün 0,5%-li
duz məhlu-
lundan istifadə oluna bilər.
127
Baytarlıq emalını icra edən şəxsi
heyət fərdi mühafizə vasi-
tələrindən istifadə etməlidir. Heyvanların radioaktiv
maddələrlə
zəhərlənməsi zamanı əleyhqaz əvəzinə respirator tətbiq olunur.
İşlər başa çatdıqdan sonra avadanlıqlar, texniki vasitələr və ge-
yim zərərsizləşdirilir. Şəxsi heyət isə tam sanitar nöqteyi-nəzər-
dən təmizlənilir. Əgər sonradan meydançada baytarlıq emalı
nəzərdə tutulmursa, onda, su arxları və quyu torpaqla dolduru-
lur, çirkli hissə kənarlardan məhdudlaşdırılaraq “Zəhərlidir”
yazısı vurulur.
5.11. Kənd təsərrüfatı texnikasının zərərsizləĢdirilməsi
Kənd təsərrüfatı texnikasının zərərsizləşdirilməsi su axın
xətləri düzəldilmiş, xüsusi hazırlanmış meydançada maşınların
estakada çıxarılması ilə icra edilir.
Radioaktiv tozlar yuyucu vasitənin (СФ-2у, СФ-2, piyli
sabun) 0,3 %-lik qarışığı ilə kənarlaşdırılır. Qarışığın sərfiyyat
norması 2,5 -3 l/m
2
təşkil edir. Maşınları həmçinin su şırnağı-
nın güclü təzyiqi ilə təmizləmək mümkündür. Bu zaman sərfiy-
yat norması 20 l/m
2
təşkil edir. Qış vaxtı texnika həlledicilərlə-
kerosin, dizel və benzin yanacağı və s. Ilə hopdurulur.
Zəhərləyici maddələrin kənarlaşdırılması üçün xlor qarışı-
ğından, həmçinin tərkibində 2% duz, 5% monoetonalin, 20%
ammonyak olan (bu qarışıq zarini yaxşı zərərsizləşdirir) qarı-
şıqdan istifadə olunur. Göstərilən qarışıq texnikaya süpürgə va-
sitəsi ilə hopdurulur. Prosesdən sonra süpürgə yandırılır və ya
torpağa basdırılır. Dekaratorlar olmasa da, zəhərləyici maddə-
ləri kənarlaşdırmaq üçün kerosin, benzin və ya dixloretandan
istifadə oluna bilər. Dekorasiyadan sonra maşınlar su ilə yuyu-
lur, tam qurumasına şərait yaradılır və korroziyanın qarşısını
almaq məqsədi ilə metal hissələr solidol və digər yağla mazla-
nır. Süpürgə ilə yuma zamanı sərfiyyat norması 1-1,5 l/m
2
,
texnika ilə yuma zamanı isə 2-3 l/m
2
təşkil edir.
Texnikanın dezinfeksiyası üçün xlor qarışığından, lizddan,