193
dəfələrlə canlı ünsiyyətdə olmuşam. Dəflərlə haqqında yazmışam,
dəfələrlə söhbətləşib, hal-əhval tutmuşam. O qədər diqqətcil, köv-
rək, həssas, mehriban insan idi ki, bir az görünməyəndə özü adamı
axtarırdı: “Qızım, hardasan? Səsin gəlmir. Dedim, birdən kimsə
hansı yazından sonrasa
sənə pislik edər, xəbərimiz olmaz”. Bunu o
vaxt demişdi ki, onun Milli Dram Teatrının direktorluğundan
çıxarılmasından sonra teatra heç aidiyyatı olmayan insanlar
rəhbərlik edirdi, onlar işçiləri incidir, haqsız olaraq işdən çölə atır,
kassadan bilet pullarına qədər oğurlamağa cəsarət edirdilər. Mən
də bunları yazmışdım və sonra bir neçə günlük istirahətə get-
mişdim. Həsən Turabov elə bilmişdi ki, yazdıqlarıma görə kimsə
məni işdən çıxartdırıb. Belə insan idi.
İlk dəfə onunla müsahibə almaq istəyimi bildirib tanış
olanda, kobud cavabla rastlaşmışdım, dəstəyi də başıma çırpırmış
kimi yerə qoymuşdu. Çox qeyzlənmişdim, düşündüşm ki, belə bir
sənətkar necə pis adam imiş. Bir yazı hazırlamaq fikrinə də düş-
müşdüm. Bir saat sonra redaksiyaya İlham Rəhimli gəlməsəydi,
bəlkə də sənətkar mədəniyyətsizliyi barədə yazım dərc olunacaqdı.
Sağ olsun İlham Rəhimli izah etdi ki, Turabovun oğlunun faciəli
ölümündən sonra jurnalistlərə qəzəbi soyumayıb, çünki ondan
müsahibə alan bir jurnalistin “Oğlunuzun ölümünü eşidəndə hansı
hissləri keçirdiniz?” sualı onun qəlbini möhkəm yaralayıb. İlham
Rəhimli mənə müsahibə verməsi üçün Turabovun razılığını aldı. O
vaxt Milli Dram Teatrında, onun direktor kabinetində görüşdük.
Çox gülər üzlə qarşıladı məni, çay içə-içə, səmimi söhbət etdik. İndi
haqqında yazacaqlarım da o vaxt özünün mənə danışdıqlarıdır.
Həsən Turabov Bakıda 1938-ci ildə martın 24-də dünyaya
gəlib. Çox sadə, adi bir ailədə. Anası evdar qadın, atası sadə əmək
adamı olub. İki qardaş olublar. Böyük Vətən Müharibəsinin ağır il-
ləri onların uşaqlıq illərinə düşüb. Bununla belə Həsən orta mək-
təbi bitirib və Teatr İnstitutuna daxil olub. Riyaziyyatı çox gözəl
bildiyindən hamı düşünürdü ki, Həsən riyaziyyatçı olacaq. Məh-
lədə oturub-durduğu dostlar arasında ən çox ünsiyyətdə olduğu
Siyavuş bir gün Həsəni özü ilə dram dərnəyinə aparır. Hər gün
194
sonradan məşhur Siyavuş Aslan olacaq dostu Siyavuşun dərnəkdə
oynadığı rollara baxmağa gedən Həsən bir gün görür ki, özü də
səhnədədir. Siyavuşun toppuş görkəmi, komik rolları onda da
xüsusən komediya janrına meyl yaradıb. Məhz komik rollar
oynamaq üçün Teatr İnstitutuna daxil olub dörd il Mehdi
Məmmədovdan aktyorluq dərsi alır.
Yaxşı diksiyası olduğu üçün elə tələbə ikən onu radioda işə
götürürlər. Diplom tamaşasında oynadığı Hacı Qəmbər obrazı
onun teatr taleyini müəyyənləşdirir. Həmin tamaşanı Adil İs-
gəndərov görür və Həsən Turabovu teatra dəvət edir. O vaxtlar
teatrln aktyor truppasına işə götürülmək çox çətin məsələydi.
Buna görə də Həsən Turabov dərhal radiodakı işdən çıxır və teatra
gəlir. Adil İsgəndərov onun Mehdi Məmmədovun tələbəsi oldu-
ğunu biləndə aktyor kimi işə götürmək fikrindən daşınır. Mehdi
Məmmədovla Adil İsgəndərovun soyuq münsibətləri təəssüf ki,
sənətə də sirayət edirmiş. Onu köməkçi heyətə işə götürən Adil
İsgəndərov az müddətdən sonra Turabovu aktyor kimi təsdiq edir.
Eyni dövrdə aktyor filmlərə dəvət almağa başlayır.
Teatrda, kinoda tanınmış aktyor bir gün alman dili
müəllimə-
si Solmaza aşiq olur. Turabovun bu barədə dodaqküncü gülüm-
səməklə danışması indiyə qədər gözlərim önündədir: “Atası dedi
ki, mən mütrüfə qız vermərəm.” Mən də maraqla soruşdum: - Bəs,
necə oldu, evlənmədiniz o qızla? “Necə evlənmədim, götürüb
qaçdım, indi üç övladımın anasıdır, üç idi, indi iki övladım var”.
Turabov xasiyyətcə mülayim olduğu qədər də prinsipial və
öz prinsiplərinə sadiq adam olub. Bu səbəbdən də 61-ci ildə aktyor
kimi teatra işə götürülən adam 62-ci ildə rejissor Nəsir Sadıqzadə
ilə “Qaçaq Nəbi” pyesində Nəbi rolunu məşq edərkən sözləri düz
gəlmədiyindən ərizə verib işdən çıxır. Birbaşa Odessa Dənizçilik
İnstitutuna gedən və qəbul olan Həsən elə həmin il Mehdi Məm-
mədovun təkidi ilə yenidən teatra qayıdır. Dənizçilik İnstitutu qalır
yarmçıq. Ondan sonra uzun illər Milli Dram Teatrının səhnəsində
xüsusən baş rollarda oynayır. Teatra Həsən Turabovun timsalında
yeni estetika gəlir. Azərbaycan teatrının səhnəsində Tofiq Kazı-