Kommersiya fəaliyyətinin təşkilinin mahiyyət və məzmunu
Yüklə 0,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
47
Cədvəl 2. Tıcarət muəssisələrində İKT ilə təmınatıvə onlardan istıfadə Fəsil 3 Kommersiya fəaliyyətinin səmərəli təşkilinin təkmilləşdirilməsi. 3.1 Kommersiya fəaliyyətinin səmərəli təşkilinin göstəriciləri
İqtısadi təhlil metodlarını ən başlıca xüsusiyyətləri təhlili predmetınin, bu predmetin o byektinin öyrənilməyi üsulunun məcmusula analiz edilir. Hər bir elm kimi iqtisadi tə hlıl elminində ən başlıca metodu dialektık materialıst metod hesab olunur. Dialektika il ə əsaslanaraq iqtısadi təhlilllərin əsas prinsipləri prosesləri və hadisələri, təhlillər və sin tezlərin, deduksiya həmçinin induksıyanın vəhdət təşkil etməsi vəziyyətində tədqiqi mü hümdür . Təhlilin aparıldığı vaxt hər bir proseslər, hadisələri, göstəriciləri, əməliyyatlar ı tədqiq olunmuş nəticələri ümumiləşdirmək həmçinin ümumilikdə yekun çıxara bilm ək lazımdır. Belə şəraitdə təhlilin induksıya üsülundan istıfadə edilir. Bir çox hallarda proseslər həmçinin hadisənin öyrənilməyinə dıalektik baxımından ya naşıldıqda deduksıya tədqiq metodundanda istıfadə edilir. Belə olduqda öncə proseslər v ə hadisələr, göstəricilər həmçinin iqtisadi kateqoriyalar bütünlükdə tədqiq edilir, yekun verilir və dəqiqliklə tədqiq olunmağı üçün 3 cü hissə olan ınduksiya tədqiq metoduna keçirilir. İqtısadi təhlil metodu anlayışı , müəssisəin , idarələr və təşkiıatların Kommersi ya maliyyə fəaliyətini tədqiq etməkbaxımındanona yanasma üsulları anlaşılır.Kommers iya prosesinin yaranmağı və tərəqqisinin tədqiqində iqtısadi təhlillər üsuluna dialektık yanasma vaxtı bu metodun başlıca xüsusıyətlərinə dərindən fikir vermək vacibdir. İqtıs adi təhlil üsulunun əsas xüsusiyətlərinə:
48
Kommersiya fəaliyyətlərini bütünlükdə təzahür elətdirən göstəricilərin sistemindən ist ifadə olunmağını bu göstəricilərin dəyişməyi səbəbinin öyrənilməyi sosial iqtisadi opti mallığın yüksəldilməyi məqsədi ilə bu göstəricilərin arasında olan qarşılıqlı əlaqənin m üəyyənləşməsi həmçinin qiymətləndirilməyi aiddir. İqtısadi təhlil üsulunun əsas tərki hissələri i bu metodun usullarıdır. bu üsullar özundə aşağıda göstərilənləri birləşdirir: alınmış məlumatın ilk olaraq işlənməyi buna aiddir yoxlanılmağı, qruplaşdırılmağı, sis temləşdirilməyi- öyrənilən obyektlərin tərəqqi vəziyyətlərinin və qanunuyğunluqların tədqiqi;- müəssisələrin Kommersiya fəaliyyətınə təsir edən amilləri təsirinin müəyyənləşməyi- iqtisadi optimallığı artıra biıən isifadə olunmamış mövcud və perspektıv ehtiyatlar və i mkanın hesablanmağını;- apanlantəhlillərin nəticəsinin ümumıləşdirilməui və obyektlərin fəaliyyəti mexanizmin ə ümumi qiymətləriin verilməyini- sosial iqtisadi tərəqqi planının və idarə olunma qərarının vacibliyinin müəyyənləşməsi .
Uçotlar, hesabatlar və başqa məlumat mənbələrındə qeyd olunan faktıki göstəricilərin p lan gostəriciləri ilə, əvvəlki vaxtların uyğun və normativ göstəricilərilə müqayisəsini et mək ilə uzaqlaşmalarınvə bu uzaqlaşmaların təsiri amillərinin təsiri dərəcələrinin tədqiqi iqtisadi təhlillər üsulunun başlıca xüsusiyyətindən biri olmuşdur. Biznes- planlardan, normalar və normativlərindən, əvvəlki illərin faktikı göstəricilərindən kənarlaşmalara təsir edən obyektiv və subyektiv olan səbəblərin tədqiqi müəssislərin ba şlıca iqtisadi göstəricilərinə müsbət olan və yaxud mənfl təsirini göstərən amillərin təsnifatnın müəyyənləşməyi iqtisadi təh lillər metodununun əsas xüsusiyyətlərindəndir. Kommersiya fəaliyyətlərinin təhlili metodlarının 3 cu başlıca xüsusiyyətlərii subyektdə biznes planın yerinə yetirilməyi proseslərində qazanılan iqtısadi 49
göstəricilərin vaxt və məkanı etibarıilə tədqiq olunmasıdır bu( ay, rub, illər, beşıllik,mud dət ,bolmə,) Kommersiya fəaliyyətininnin təhlil olunması metodlarının 4 üncü həmçinin çox diqqəti edilən əsas olan xüsusiyyətləri müəssisələr həmçinin birlıklərin iqtisadıyyatı, təskili, işci quvvəsi ilə təmini , texnikalarla silahlanmağı,istehsalatın texnolojiolan xüsüsiyyətinin v ə həmçinin müəsisələrin ıstehsal- Kommersiya fəaliyyətininnə təsirlərini kompleks olaraq tədqiq etməkdən həmçinin gələ cək dövrdə istehsalatın optimallığının Kommersiya fəaliyyətininnin təhlililərinin sıralılığı və davamlı aparılmağı bunun metod larının vacib olan xüsusiyyətindəndir.Bu səbəbdəndə müəssislər və bırliklərin Kommers iya fəaliyyətininnin iqtısadi təhlilinin aparıldığı ardıcıllıq aşağıdakı kimidir(1. Səhifə 44 8-453)
1. Müəssisələrnin istehsal vətəsarrufat maliyə fəaliyyətləri ilə tanışlığ; 2. Əmtəə istehsalları vəsaitkərinin təhlil olunması 3. Müəssisələtin əmək ehtiyyatları, əmək vəsaitləri həmçinin əmək əşyaları ilə təmini və bunlardan istifadə olunmasının təhlil edilməsi 4. Müəssisələrin maddi texnık i-təhcizatlarının təhlil olunması 5. Məhsulların maya dəyərlərinin xarakterızə edə bilən gostəricilərin, həmçinin istehsald a əmək kimi, material, yanaçaq, elektirik enerjısi və başqa xərclərinin təhlili olunmsı mə hsulların maya dəyərınihazalması ehtiyyatlarmın ümumiləşdirılməsi; 6. Maliyyə yekunlarının - gəlir və xərclərini, gəlirin bölüşdürülməyi həmçinin onlardan istifadə edilməyinin, rent abelliyinin təhlil olunması 7. İqtisadi motivləşdirmə fondlarının yaranması həmçinin bu fondlardanda istifadənin tə hlil olunması 8. Maliyə vəziyyətlərinin, maliyyə nəticəələrinin həmçinin maliyyə sabitliyınin təhlil ol unması
Beləliklədə, subyektlin Kommersıya maliyyə kommersiya fəaliyyətləri i proseslərində d Yüklə 0,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|