Könül qasimova 1317. 02046 bakü-2017 azerbaycan devlet iKTİsat universitesi

2.3 1991-1994 yılları arasında Azerbaycan medyasında sosyo-kültürel haberler

Komunist gazetesi 1 Şubat 1991 tarihli sayısında “Azerbaycan halısı Almanayayı feth ediyor” başlıklı bir haber yayımlamıştır ve bu habre göre, Almanyada organize edilen sergide 43 ülkeden 650 firma katılmıştır.

Halı üretimi üzere en çok gelişme gösteren ülkeler İran, Çin, Hindistan, Pakistan, Afkanistan, Marakeş, Türkiye gibi Doğu ülkeleridir. Batı ülkeleri arasında Almanya daha meşhurdur. Buna bağlı olarak da alman pazarına çıkmak Azerbaycan açısından çok büyük bir önem taşımıştır.

1990lı yılların sonuçlarına göre, İran halılarının piyasa fiyatı %20, Çin halılarınınki ise %40 oranında azalma göstermiş ve buna bağlı olarak da büyük firmalaraın Azerbaycanla işbirliği ve ortaklık ilişkileri kurmaya yönelik olan istekleri daha da artmıştır. Bunun sonrasında 10 firma ile ilkin görüşmeler başlatılmıştır.

Son olarak belirtilen husus, o döneme kadar 3 milyon değerinde halı satılmasıdır.

Halk gazetesi 20 Ekim 1991 tarihli sayısında Alman firması tarafından Azerbaycana yapılan ilaç yardım ele alınmıştır. ⁴¹



Azerbaycan gazetesi 22 Ekim 1993 tarihinde yayımlanan habere göre, Azerbaycan-Almanya cemiyetinin Neriman Nerimanovun anıtı etrafındaki yeni binalardan birinde yerleşen ofisinde çocukaların ve yaşlıların acilen muayinesi için humanitar tıbbi merkez faaliyete başlamıştır.

Burada bir gün içinde 30 kişi Almanya Federal Cumhuriyeti uzmanlarından yardım almıştır.

Bir kaç odadan oluşan merkezde en son tıbbi teknolojiler de mevcut olmuştur.

Azerbaycan-Almanya Cemiyetinin başkanı Çingiz Abdullayev “Azertac”ın muhabirine verdiği bilgide humanitar tıp merkezindekindeki tüm alet ve ürünlerin halkın sağlık durumunun daha iyi bir bir duruma gelmesi için biraraya getirilmiştir.⁴²

Merkezin faaliyete başlaması ile alman doktorların kendi yardımsever misyonunu hayata geçirmeleri için işyerleri de açılmıştır.

Azerbaycan gazetesi 1 Mayıs 1993 tarihinde Almanyadan 5 milyon ruble değerinde ilaç gönderildiğine dayir habere yer verilmiştir.

Azerbaycan gazetesi 23 Ekim 1993 tarihinde yer alan habere göre, Almanya ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin yoğunluğu artmaktadır. Şöyle ki, Almanyanın Bonn eyaletinde gerçekleşen sergiye Azerbaycandan ressamlar Hüseyn Hakverdiyev ve Reşit İsmayılov katılmış ve siyasi dairelerde resmi olarak Azerbaycanı temsil etmişler.

Bonnda açılmış ve uluslararası nitelik taşıyan sergide Azerbaycan, Almanya ve Rusya ressamlarının 30dan fazla eseri gösterime sunulmuştur. Sergiyi ünlü alman ressamı açmıştır ve bundan önce de onun insiyatifi ile Azerbaycan ve Almanya ressamlarını birleştirecek özel gruplar oluşturmuştur.

Alman basınının büyük ilgi göstermesi hususu önemle belirtilmelidir.

Halk gazetesi 7 Mart 1993 senesinde “Almanyalı uzmanlar Baküde” başlıklı haber yayınlamıştır. Şöyle ki, ekonomi, hukuk gibi konular üzere uzman olan kişilerden ibaret alman temsilci heyeti Baküye gelmiştir. Almanyadan gelen misafirler Azerbaycandaki üniversitelerde, hastahanelerde görüşler gerçekleştirmişlerdir. 4 Mart tarihinde uzmanları Azerbaycanın Sağlık Bakanı R. Huseynov ağırlamış ve Azerbaycanın artık Uluslararası Sağlık Teşkilatının üyesi olduğunu bildirmiştir. Ülkede savaşın olmasına rağmen, tıp alanında bir sıra ilerlemeler elde edildiği fakat tıp sanayisinin, modern teknolojinin olduğu yeni tipli hastahanelerin oluşturulmasına büyük ihtiyaç olduğunu dile getirmiştir.

Köln Üniversitesinin profesörü, doktor Kerekin bildirdiğine göre, ziyaretteki temel maksat Azerbaycandakı ekonomi, eğitim, tıp alanlarındaki durumu öyrenmek ve Almanya yönetmenliğine bilgi vermektir.

Halk gazetesi 29 Kasım 1993 tarihli sayısında “İlham” orkestrasının Almanyaya gitmesiyle ilgili haber yayınlanmıştır. ⁴³

.

Halk gazetesi 2 Nisan 1993 tarihinde çıkan sayısında “Berlin Filarmonyasında Azerbaycan müziği” başlıklı habere yer verilmiştir.⁴⁴



Azerbaycan gazetesinde 1 Aralık 1993 tarihinde Azerbaycanda Almanya kültür günlerinin gerçekleştireleceğine dayir haber yapılmıştır. Şöyle ki, Kara Karayev adına Azerbaycan Devlet Kamera Orkestrası heyeti Almanyadan Baküye geri dönmüşlerdir.⁴⁵

Konserde esasen Azerbaycan müzikçilerinin besteleri seslenmiştir. Konserde aynı zamanda Huraman Gasimova, Ferhat Bedelbeyli ve Ramiz Guliyev de performanslarını sergilemiştirlerr.

Sonraki 2 konser dünyaca ünlü “Simens” şirketinin binasında gerçekleşmiştir. Bu konserde şarkıcı Valide Paşayeva ve sanatçılar arasında en az yaşa sahip olan Teymur Bülbül özellikle dikkatleri çekmişlerdir.

Azerbaycan müziği günleri Azerbaycanın kültür bakanı Polat Bülbüloğlu Bonnda, Dışişleri bakanlığında görüşler gerçekleştirmiş ve Azerbaycanda Almanya kültür günlerinin gerçekleştirilmesi hakkında anlaşmaya varılmıştır. Azerbaycanda Almanya kültür günlerinin iyi bir şekilde organize edilmesi için çalışmalara başlanmıştır.

Halk gazetesi 16 Aralık 1992 tarihli sayısında Almanların Azerbaycan müziğine verdiği değerle ilgili haber yer almıştır. Şöyle ki Almanyanın Forst şehrinde gerçekleştirilen Doğu Avrupa müzisyenlerinin görüşünde Azerbaycan müziği dikkatleri çekmeyi başarmıştır. Alman bestekarı R. Kolessskenin belirttiğine göre, görüş zamanı Fereç Garayevin performansı daha çok beğenilmiştir.

Alman uzmanların belirttiğine göre, Fereç Garayevin diğer sanatçılardan farkının yaptığı müzikteki harmonide görmektedirler.



Azerbaycan gazetesi 15 Aralık 1993 tarihinde çıkan sayısında “Almanya Federal Cumhuriyetinin yardımı” başlığı altında habere yer verilmiştir. Şöyle ki, Almanyanın bazı teşkilatları mültecilerin toplu olarak birlikte yaşadığı bölgelerde onların yerleştirilmesi açısından Azerbaycana teknik yardım göstermiştir. Onlar Hızı bölgesinde neredeyse 500 mültecinin yaşadığı Yaşma bölgesinde 42 evin yapımını üstlenmişlerdir.

Belirtilen teknik işbirliği cemiyetinin ve teknik yardım teşkilatının işbirliği görülmüştür ilerleyen zaman içersinde. Bu teşkilatların işçilerinden bir grubu da Baküye ziyaret gerçerleştirmiştir. Onlar Avrupa Birliğinin kararının gerçekleştirilmesini savunmuş aynı zamanda Beyleganda mülteciler için 200 evi onarmak ve yapmak için işe başlamışlardır.⁴⁶

İstiklal gazetesi 11 Aralık 1994 tarihli sayısında Almanyadan gelen yardımla ilgili habere yer verilmiştir. Şöyle ki, Dışişleri Bakanlığının ünvanına Almanyadan 11 paket ilaç ve farklı tıbbi ürünler gönderilmiştir. Karabağda giden savaşlar zamanı yaralanan askerler ve şehit aileleri için düşünülen bu yardım Bonn şehrindeki “Azerbaycan” cemiyetinin ve Almanyadaki Azerbaycan büyükelçiliyinin göstermiş olduğu insiyatifle hayata geçirilmiştir.

Almanyadan gelen bir diğer yardım ise Halk gazetesi 15 Mayıs 1993 tarihinde ele alınmıştır. Ermenistanın işgalci tutumunun sonucunda Azerbaycanda oluşan zorlu ve sılıntılı dönemde, mültecilerin sayısının neredeyse 1 milyon kişiye ulaşması ile alakadar olarak Azerbaycanın Bonndaki diplomatik temsilciliklerinin başkanlarına mektup ünvanlanmıştır. Mektupta büyükelçi onları Azerbaycandakı durumla ilgili gerçekleri kendi devlet başkanlarına iletmeye ve ermeni tecavüzünün bir an önce durdurulması için hareket geçmeye davet etmiştir. Aynı zamanda diğer devletlere Azerbaycan mültecilerine humanitar yardım göstermek ricasında da bulunmuştur.

Almanyanın Dışişleri Bakanı Klaus Kinkeldin Azerbaycan büyükelçiliğine verilmiş cevap mektubunda döyüş bölgelerinde yaşayan ahalinin durumunu kısmen de olsa iyileştirmek açısından Almanyanın mültecilere yardım edeceğini bildirmiştir. Örnek olarak, Almanyadan Azerbaycana toplam değeri 2.5 milyon markalık gıda ürünleri gönderilmiştir.⁴⁷

Komunist gazetesi 8 Ağustos 1991 tarihinde yayımlanan sayısında “Brandenburg Kapısının 200. yılı” başlıklı haber yer almıştır. ⁴⁸



Halk gazetesi 3 Nisan 1993 tarihinde basılan sayısında Berlin Devlet Sarayının Almanyanın en önemli anıtlardan birisi gibi korunması gerektiğine dayir haber yayınlanmıştır.

Marks ve Engels meydanındaki bu binayı gezen Batılı ülkelerin temsilcileri sarayın dağıtılmasına ve yerinde dışişleri bakanlığı binasının yapılmasına itiraz etmişler.⁴⁹

Azerbaycan gazetesi 9 Nisan 1993 tarihinde yapılan habere göre, Berlin belediyesince davet olunmuş baküden giden sanatçılar “Nevruz” isimli uluslararası müzik festivaline katılmışlar. Bu festivali ülkede ilk defa Berlindeki dünya halkları sarayı gerçekleştirmiştir. Bu festivalde Azerbaycan, Afkanistan ve İranın folklor grupları performanslarını sergilemiştirler. ⁵⁰

İstiklal gazetesi 5 Mart 1993 tarihinde yayımlanan haberde Almanyanın Melne şehrinde yangının gerçekleşmesi durumu ele alınmıştır. Bunun sonucunda 3 türk vefat etmiştir. Bu olay tüm Almanyayı derinden sarsmış ve şansölye, federal başkan basın için çeşitli beyanlarda bulunmuşlardır. Genel olarak, statistiğe göre Almanyada 1992 senesinde ekstremist gruplar 1600 zorbalık, aynı zamanda 500 yangın olayı gerçekleştirmiş bunun sonucunda ise 17 kişi hayatını kaybetmiş, 800 kişi ise yaralanmıştır. Hayatını kaybedenler esasen yabancı ülkelerden gelen işçiler olmuştur. Son olaylardan sonra ülkede geniş çaplı itiraz dalgası yayılmaya başlamış ve bu gibi davranışların “Almanyanın almanlar için midir” sorusunu yeniden gündeme taşıdığını söylemek mümkündür.

İstiklal gazetesi 22 Aralık 1992 tarihli sayısında Almanya Federal Cumhuriyetinde Yurlen Rot ve Mark Fretin yayımlanan “Birleşmiş Avrupa mafiya mahkemesinde” isimli kitabında “Çöken Sovyet İttifakında faaliyette olan tek bir struktur mafyadır. “ Bir çok Rusya şehirleriyle mükayesede Sicilyanın bu açıdan daha iyi bir durumda olduğu belirtilmiştir.

İstiklal gazetesi, 26 Ağustos 1994 tarihli sayısında, “Almanlar neofaşitlere karşı” başlıklı haber yapılmıştır. Şöyle ki, binden fazla Berlin vatandaşı bir kaç gün önce sağcı ekstremist grubun katl ettiği 27 yaşlı yabancı ülke vatandaşının haberinin yayılmasından sonra miting gerçekleştirmişlerdir. Onlar hükumeti neofaşist gruplara karşı önlem almaya ve insan haklarını korumaya çağırmıştır.⁵¹

İstiklal gazetesi 15 Haziran 1993 tarihli sayısında Almanya Federal Cumhuriyeti hükümetinin kosmik fezanın tatkikatı meseleleri üzere sorumlusu Rusya ile işbirliğinin genişletilmesi hususuna dikkat çekilmiştir. O, bir gazeteye verdiği açıklamasında birlikte gerçekleştirilecek projelere önem vererek, Rusyanın kosmik teknolojosi açısından çok güçle bir ortak olduğunu vurgulamıştır.