Korrupsiyaga qarshi samarali kurash chora tadbirlari mamlakat taraqqiyoti omili sifatida

MUHOKAMA VA NATIJALAR 
Korrupsiya (lot. Corrumpere — buzmoq) termini odatda mansabdor shaxslar 
tomonidan unga berilgan mansab vakolatlari va huquqlardan o‘zlarining shaxsiy 
manfaatlarini ko‘zlab qonunchilik va ahloq qoidalariga zid ravishda foydalanishini 
anglatadi[2]. 
Korrupsiyaning tarixiy ildizlari qadimgi davrlarga borib taqalib, u ehtimol 
kishilik jamiyati tarkib topgan davrlarda shakllangan, yoki qabilada ma’lum mavqega 
ega bo‘lish uchun qabila sardorlariga sovg‘alar berish odatidan kelib chiqqan deb 
taxmin qilinadi. O‘sha davrlarda bu normal holat sifatida qabul qilingan. Biroq davlat 
apparatining 
murakkablashuvi 
va 
markaziylashuvi 
korrupsiyaning 
davlat 
rivojlanishiga katta to‘siq ekanligini ko‘rsatdi. Korrupsiyaga qarshi kurashgan 
birinchi davlat sifatida qadimgi Shumerning Lagash shahar-davlati hukmdori 
Uruinimgina tan olinadi[3]. Qadimgi davlatlarni ayniqsa huquqni muhofaza qiluvchi 
organlarning poraxo‘rligi qattiq tashvishga solganligi bizgacha saqlanib qolgan 
ko‘pgina tarixiy manbalardan ma’lum. Korrupsiya uchun indikativ va ko‘pincha 
shafqatsiz jazolarga qaramay, unga qarshi kurash kutilgan natijalarga olib kelmagan, 
eng samarali holatda eng xavfli jinoyatlarning oldi olindi, ammo mayda isrofgarchilik 
va poraxo‘rlik darajasida korrupsiya keng tarqaldi. Korrupsiyaga bag‘ishlangan 
birinchi “Moddiy farovonlik bo‘yicha ko‘rsatmalar” nomli risola miloddan avvalgi 
IV asrda Bharata (Hindiston) vazirlaridan biri Kautilya taxallusi bilan ijod qilgan 
Artha Shastra tomonidan bilan nashr etilgan. Unda u “podshohning mulki bu mulkni 

---

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 11 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
1226