9
F İ L M F İ C T İ O N
L i s e y d ə n s o n r a Ye y l
Universitetində astronomiya,
tarix və yaponca təhsili alan
aktyor, universitetin teatr
sahəsində də fəal fəaliyyət
göstərmişdir.
O, tarix diplomunu aldıqdan
sonra bir neçə ayını Yaponiyada
keçirdi və burada babasının
“Enterprise Foundation” adlı
şirkətində işləməyə başlayır.
Bu dövrdə də aktyorluq möv-
zusunda qarşısına çıxan hər
fürsəti qiymətləndirməyə davam
edən aktyor, nəticədə aktyorluğu
peşə olaraq mənimsəməyə
qərar verdi.
1994-cü ildə Edward Albeenin
“Fraqmentlər” (“Fragments”)
adlı tamaşası üçün aktyor
seçmələrinə qatıldı və
s e ç m ə l ə r d ə s ə r g i l ə d i y i
diqqətçəkici performansla rolu
asanca aldı. Ardınca o, Nyu-
Yorkun bir neçə teatr səhnəsində
çıxış edir və nəticədə “New York
Signature Theater Company”
şirkətinə qəbul edilir.
Daha sonra aktyor, 2100
adamın qatıldığı seçmələri
keçərək “Primal Fear”də rol
aldı. Seçmələrə gələn rejissor,
Norton’un qüsursuz bir Kentucky
aksentiylə danışdığını eşitdiyi
anda (canlandırılacaq xarak-
terin gəldiyi yer Şərqi Kentucky
idi) rolu Nortona verməyə qərar
vermişdi.
Deyilənə görə, Norton bu
aksenti “Koal Minerin qızı”
(“Coal Miner’s Daughter”
(1980)) filmini izləyərək
öyrənmişdi. Seçmələrdə olanlar
arasında, aktyorun səhnədə
göstərdiyi performansı görüb
təsirlənməyən adam yox idi.
1996-cı ildə rol aldığı “İlk qorxu”
(Primal Fear) adlı filmdəki
roluyla aktyorun ulduzu bir
anda parladı. Filmdəki nəfəs
kəsən performansı ilə “Qızıl
Qlobus” mükafatına layiq
görülüb, ardından da Oscar’a
və BAFTA mükafatına namizəd
göstərilən Norton, “Amerika
tarixi X” (“American History
X”), “Xalq Larri Flintə qarşı”
(“The People vs. Larry Flynt”)
və “Döyüş klubu” (“Fight Club”)
kimi müvəffəqiyyətli filmlərlə
yoluna davam etdi.
Eyni ildə (1996-cı il) Woody
Allen’in rejissoru olduğu
“Hər kəs səni sevirəm deyir”
(“Everyone Says I Love You”)
adlı Hollywood operettasında
Drew Barrymore’nin nəzakətli
nişanlısını canlandıran
aktyor, rolundakı mahnıları
özü söyləyərək bu sahədəki
m ü v ə f f ə q i y y ə t i y l ə
d ə
tamaşaçıların diqqətini cəlb
etməyi bacarmışdı.
Bir il içində bir-birindən bu qədər
fərqli iki filmdə rol alan aktyor,
Milos Forman’ın bəyənilən filmi
“The People vs. Larry Flynt”
adlı filmdə də əzmli vəkil roluyla
diqqətləri üzərində yığmışdı.
1998-ci ildə Nortonun iki
ayrı filmdəki performansı
yenə kinosevərlər tərəfindən
bəyənildi. Bunlardan birincisi,
“Rounders” filmindəki, Matt
Damon’un “Soxulcan” ləqəbli
yoldaşı rolu idi. Siqaret çəkməyə
nifrət edən Norton, bu filmin
ssenarisini dəyişdirərək xarak-
terinin siqaret çəkməməsini
təmin etdi. Film haqqındakı
şərhlərin qeyri-kafiliyi aktyo-
run müvəffəqiyyətini də bir az
kölgələdi. Eyni ildə rol aldığı
“American History X” filmi də
box-office’də çox müvəffəqiyyət
əldə edə bilmədi, amma Norton
filmdəki roluyla tamaşaçıları
heyran buraxaraq Oscar
namizədliyini əldə etdi.
1999-cu ildə Brad Pitt və
Helena Bonham Carter ilə
birlikdə “Döyüş klubu” (“Fight
Club”) filmində rol aldı. Ardınca
2000-ci il istehsalı olan “İman
saxlanması” (“Keeping the
Faith”) ilə rejissorluğa addım atan
Norton, filmdə eyni zamanda ən
yaxın yoldaşıyla eyni qadına
aşiq olan keşiş rolunda idi.
2001-ci il istehsalı olan “The
Score” filmində yenə tam fərqli
bir şəxsiyyətlə - təcavüzkar
və qabiliyyətli gənc bir oğru
olaraq - pərəstişkarlarının
qarşısına çıxdı. Aktyorun
filmdəki rol yoldaşları arasında,
Hollywoodun nəhəng adları
Robert də Niro və Marlon
Brando da vardı.
2002-ci il istehsalı olan
“Smoochy-a ölüm” (“Death to
Smoochy”) komediya janrlı
filmində Norton, sadəlövh
uşaq verilişinin aparıcısı rolunu
oynamışdır. Həmin ildə “Frida”
(2002) filminin ssenarisini
tamamlayır və film çəkilir.
Aktyor “Qırmızı əjdəha” (“Red
Dragon” 2002) filmində rol
alır və filmdə oynadığı rolu ilə
kinotənqidçilərin müsbət rəyini
alır.
Yenə 2002-ci ildə çəkildiyi “25-ci
saat” (“25th Hours” 2002) filmi
ilə də izləyicilərin rəğbətini
qazanır.
2003-cü ildə “İtalyan işi” (“The
Italian Job”) filmində Charlize
Theron, Mark Wahlberg kimi
aktyorlarla birgə rol alır.
Az bir müddətə yaradıcılıq
məzuniyyətinə çıxan aktyor,
həmin ərəfədə səyahət etmiş,
pilot təlimi keçmişdir. 2005-ci
ildə “Aşağı Vadidə” (“Down in
the Valley”) filmi ilə prodüser
və baş rol ifaçısı kimi səhnəyə
qayıdır.