161
Sözləri tamam eliyənnən sora, bəəd, burda Nigar xanım baxdı
Koroğlunun üzünə, dedi:
– Qoy söb açılsın calallana, saniyizi görün, dəlilərdən seçiy gedi.
Ağa, bəəd Dəmirçioğlunu o
54
, İsaballını o, Xan Eyvazı seşdi bir
tərəfə. Dedi:
– Baxuy,-Koroğlu indi bu sözdəri deyir, bəlkə, buları qorxuda,
getmiyələr. Görək burda, Koroğlu nə cür buları bu yoldan minsərif
elirdi. Bəlkə Eyvaz bunun sözünə qulağ asa. Xeyir aa, Eyvaz məgə
qərar tuti?! Deyir:
Sənə qurban, Xan Eyvazim,
Boşdu bu dağın yolları.
Nabələdiz baş qutarmaz,
Beşdi bu dağın yolları.
Uca dağı duman tutup,
Qəyələr baş-başa çatup,
Ağur həramular yatup,
Ləşdi bu dağın yolları.
Dəmirçioğlu bizə nökər,
Hayxuranda qəddən sökər,
(Bala) At qaçar nal-mixin tökər,
Daşdı bu dağın yolları.
Qoş Koroğlu deyər, ağlar
55
,
Sinəsini çəp-raz dağlar
Qar yağar zürbalar bağlar,
Qışdı bu dağın yolları.
Dedi:
54
Burada «o» və bağlayıcısı yerində işlədilir
55
Aşıq misraya belə bir şərh verir: yəni siz gəlməsiyiz gedəyiz gəlişəyiz
mənim ocağım keçər
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
162
– Belə zülmat ola bu dağın yolları, səx-səx boran ola bu dağın
yolları, əgər, beş ağac yol ola, hərəsi qırx ağac ola gedərəm teyy eylə-
rəm birini çıxardaram, – Eyvaz dedi: – Qəral tutmuram, gərək gidəm.
Amma Koroğlu dedi:
– Xub, hələ pəs indi gedirəy, qoy sənə nəsiyət eləyim. Nəsiyətim
budu: “Durnalar tökülə bağa, hovuz var, su şirindi içələr eyb olmaz.
Bir az duz allız, bağda tökəriz hovuzun içinə. Durnalar içər, pərvaz
eliyə bilməz. Bəəd, durnaları tamam seyd edəriz.
Bu sözi Koroğlu bəəd, deyənnən sora Eyvaz, İsaballı, Dəmirçioğlı
bular yığıldılar bir tərəfə, o Yumuğ Əhməd ki, yol kəsərdi, dedi:
– Mən də gedim, Qoş Koroğlu?
[Koroğlu dedi:]
– Sən qal, sən burda lazıməy.
Amma, Nigarın gözləri baxırdı Eyvaz xana, bahar bulutu təki.
Gözdərinin yaşını ildir-ildir silirdi. Nigar baxtı Qoş Koroğlunun
üzünə dedi:
– Koroğlu, ruxsəti mən aldım, Eyvazım gedir. Amma Eyvazın
bu getməgində mənim gözüm çox qəm yaşı tökür. Eyvazımın ba-
şına bəla gəlməsin?
Koroğlu dedi:
– Əgər Eyvazım mənim yerişimnən dərk eləsin, əgər İsgəndər
qoşunu ola, Eyvazımnan zərrə bac ala bilməz.
Onda da Dəmirçioğlu baxdı gördü bu sözi Eyvaza Koroğlu
deyəndə. Dəmirçioğlu çox narahat oldu. Rəngindən bildi.. Nigar xanım
harif idi. Koroğlu çox bəz zaddarı bilməzdi. Koroğlu birisini yıxəydi
anı başını kəsərdi. Əgər yıxıləydi durardı yalvarmağa. Bu adəti var idi.
Nigar bəəd götürüb Dəmirçioğluya görək bu dillərnən nə deyir:
Dəmirçioğlu, adı bəlli
56
,
Eyvazımı qoyma gözdən.
56
Aşıq misraya belə şərh verir: Nigar xanım buları Dəmirçioğluna deyir,
ürəyi sinməsin Dəmirçioğlunun, niyə Eyvazı elə çəkirsiz ruxa
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
163
Duşman ola yüz o əlli,
Eyvazımı qoyma gözdən.
Eyvazım qoyma tək qalana
57
,
Əcəl camını dolana
58
,
Düşman buna daldalana,
Eyvazımı qoyma gözdən..
Eyvazı qoyma tək gəzə,
Duşmanın bağrını əzə,
Zülümə ikiyiz dözə,
Eyvazımı qoyma gözdən.
Geyin o zirəh yarağa,
Yoluyzda verrəm sadağa,
Dözə bilməm qəm fərağa,
Eyvazımı qoyma gözdən.
Səhər söbün Dan ulduzu,
Budur sənə Nigar sözü,
Baxar Həsən paşa qızı
59
,
Eyvazımı qoyma gözdən.
Sözdər ki təmam oldı, bəəd, Nigar xanum bu sözdəri deyənnən
sora, gün açıldı, gəldilər Çardaxlının meydanında durdular. Dağ
çəkilmişdi, getmişdi göyə. Eyvaz dedi:
– Qoş Koroğlı, məhz Təkətürkəmandaydım, dağa duman yatanda
atam deyərdi: “Davarı salak quzu qoynuna. Yəni, quzu gələ nənəsinin
yanına. Hava açılışıp duman havanı açar.“ Atam deyərdi: “Ya dumannı
ilim olsun, ya alagöz qoyunum olsun, tumannı gəlinim olsun, ilim mənə
xoş gələr. Bizə duman yaxçiydi. Yaxçi bilərdik dumanı dağ ola.“
57
Misrada qafiyə uyğun gəlmir
58
Aşıq misraya belə şərh verir: Əlbəttə ki, əcəl kasası dolana fərq eləməz
59
Nigar xanım Həsən paşanın qızı Tellini Dəmirçioğluna almalarını, yəni
Telli xanımın gözü yolda qalacağına işarə edir.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
164
Dedi:
– Bala, o dumannarnan bu dumanın fərqi var. Bunnar boz dumandı,
pozğundu. Buranın qışı səxt olar, sizin arannan [fərq var]. Hələ gedin,
Allaha tapşırdım beləyizi. Biri-biriyin ardıca gedin, ayrı düşmüyün.
Ağa, düşdülər yola. Ərəb atdara rikab basdılar, düşdülər dağı
təpənin [canına]. Gəldilər bir [yerə, gördülər] böyük dağdı get-
mişdi göyə. İldırım dağı deyərdilər. Amma, hər yana dolandılar
gördülər yol yoxdu, at keçə bilmir. Pəs burdan nə cür olak, biz
aşayk. Yolu azdık. Dəmirçioğlu deyər:
– Bəli, Eyvaz, yolu azdık.
Burda Eyvaz götürüp dağlara beş dənə deyir, görək nə söz-
dərdən deyir:
Qarşı yatan, qoşa dağlar,
Gərək Eyvaz aşa sənnən.
Şeşpər belə necə bağlar,
Gərək Eyvaz aşa sənnən.
Başıya bulut dolanur,
Sinəy tamam qarlanur,
Kəkliklər qakqullanur,
Gərək Eyvaz aşa sənnən.
Səx-səxdir qəyələrin,
Uzqun-uzqun dərələrin,
Gərək aşa sərələrin,
Gərək Eyvaz aşa sənnən.
Bu dağları çiçək bəzər,
Çiçək üstə bulbul gəzər,
Düşmən zülümümə dözər,
Gərək Eyvaz aşa sənnən.
Eyvaz düşüp burda yola,
Baxır, həm sağa, həm sola,
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
Dostları ilə paylaş: |