Lazerlar fizikasidan laboratoriya ishlari

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

Laboratoriya ishlari № 1 
 
FABRI-PERO INTERFEROMETRI, SPEKTRAL QURILMASINI 
YUSTIROVKA VA FOKUSIROVKA QILISH.
 
Kerakli asboblar:
 
Yorug‗lik manbayi He–Ne lazeri, penta-prizma, kondensor linza, 
kollematorli obektiv, optik truba, Fabri-Pero interferometri, ochiltirguvchi 
(proyavitel) va mustaxkamlovchi (zakrepitel) va fotoplyonka. 
Ishning maqsadi: 
Optik elementlarni yustirovka qilish sirlarini o‗rganish. Fabri-Pero 
interferometrini 
yustirovka 
qilish. 
Interferension 
manzaralarni 
fotoplyonkaga qayd qilish. Interferension manzaralarni dispersion 
egriligini chizish va o‗rganish. 
ASBOB TO‗G‗RISIDA MA‘LUMOT 
Har xil qutblanishdagi sochilgan nurlarning spektrini o‗rganish 
uchun kerak bo‗ladigan asbobning sxemasi 1- rasmda ko‗rsatilgan. Biz bu 
ishni bajarib shu tipdagi asboblarni yustirovka qilish sirlarini o‗zlashtirib 
olamiz. Bu ishni 5 yetapga bo‗lish mumkin: 
1- rasm. Asbobning sxemasi. 
(1)
Elementlarni bir optik o‗q bo‗ylab joylashtirish : (2) kollimator kamera 
obyektlarini fokusirovka qilish; (3) Fabri-Pero interferometrini 
yustirofka qilish, (4). Spektrlarni fotoplyonkaga qayd qilish; (5) 
Interferension manzaralarning dispersion egriligini tuzish. 

1 bosqich:
Asbobni yustirovka qilish (optik elementlarni bir
optik o‗q bo‗ylab joylashtirish). 
Odatda yustirovka qilishdan oldin (optik elementlarni balandlik 
markazini bir xil balandlikda joylashtirish kerak). Lazerning korpusi 

---

gorizontal joylashtirilgan bo‗lishi shart. Lazer korpusini qat‘iy gorizontal 
qilib joylashtirilgan bo`lishi kerak.Lazer korpusini qat‘iy gorizontal qilib 
joylashtirish ichiga suv to‘ldirilgan bir-biriga rezina trubasi bilan ulangan 
shisha trubkasidan foydalaniladi, ya‘ni lazer nuri trubkadagi suv satxi bilan 
parallel qilib qo‗yiladi. Keyinchalik stolikka pentaprizma joylashtiriladi. 
Agar pentoprizma tushuvchi nurga nisbatan perpendikulyar qilib 
joylashtirgan bo‗lsa, u yorug‗lik nurini 90
0
ga buradi. 
Pentaprizmani to‗g‗ri joylashtirish uchun optik satxdan foydalaniladi. 
Pentoprizma to‗g‗ri joylashtirilganligiga ishonch hosil qilgandan keyin 
ekranda 2 belgi qo‗yiladi. Shundan keyin qolgan optik elementlar qaytgan 
2 nur bo‗yicha yustirovka qilinadi. 
Agarda 2 nur bo‗ylab joylashtirilgan optik elementlar orqali o‗tgan nur 2 
belgiga tushsa optik elementlar to‗g‗ri joylashgan bo‗ladi. Optik 
elementlarni to‗g‗ri joylashtirib, harakatga keltiruvchi vintlar yordamida 
amalga oshiriladi.