Leksik-semantik munosabatlar

Mantiqiy mushohada uchun

1. 
   Kibr va g‘urur leksemalari qanday leksik-semantik munosabat hosil qiladi?
   
2. 
   Nodon, ahmoq, va dono leksemalarini muhim belgisi asosida lug‘atdan foydalanib,
   

darajalanish qatoriga tizing.

Mavzuni mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar

1.Leksik-semantik va leksik-shakliy munosabatlar qanday farqlanadi?
2.Leksik-semantik munosabatlar o‘z ichiga qaysi munosabatlarni oladi?
3.Sinonimik qatorda farqlovchi belgi qanda semadan iborat bo‘ladi?
3.Sinonimik qatorning antonimik juftlikka munosabati qanday? 4.Darajalanish va sinonimiya munosabatini oydinlashtiring,
5.Darajalanish va sinonimiya ko‘lamini farqlang.
6.Uyadoshlik munosabati nima va u qanday lug‘atlarda aks etadi?
Glossariy
Leksik-semantik munosabat – leksemalarlarning o‘zaro ma’no asosidagi o‘xshashlik va
farqlari leksik-shakliy munosabat – leksemalarning o‘zaro shakl asosidagi o‘xshashlik va farqlari sinonimik munosabat – bir turkumga mansub leksemalarning atash semalari asosida
farqlanib, ifoda semalari asosidagi birlashish munosabati sinonim – bir turkumga mansub atash semalari asosida tuzilgan leksik qatordagi ifoda
semasi bilan farqlanuvchi leksema

antonimik munosabat – bir turkumga mansub leksemalarning zid denotativ semalar asosida qarama-qarshi qo‘yilishi antonim – zid denotativ semalar asosida qarama-qarshi qo‘yilgan bir turkumga mansub ikki leksemadan biri graduonimik munosabat – bir turkumga mansub ikkitadan ortiq leksemalarning o‘zaro biror belgining oshib yoki kamayib borishiga asoslangan munosabati graduonim – darajalanish qatoriga kiruvchi leksema giponimik munosabat – bir turkumga mansub ikkitadan ortiq leksemalarning o‘zaro tur-jins belgisiga asoslangan munosabati giponim – biror turga kiruvchi jinsni ifodalovchi leksema

Adabiyotlar

1. 
   Ne’matov H., Bozorov O. Til va nutq. −Toshkent: O‘qituvchi, 1993.
   
2. 
   Ne’matov H., Rasulov R. O‘zbek tili sistem leksikologiyasi asoslari. Toshkent: O‘qituvchi, 1995.
   
3. 
   Tulenov J., G‘afurov Z. Falsafa. – Toshkent: O‘qituvchi, 1997.
   
4. 
   Ne’matov H., Mengliyev B. Tilshunoslikning metodologik masalalari. – Toshkent, 2017.
   
5. 
   Mirtojiyev M. O‘zbek tili semasiologiyasi. – Toshkent: Mumtoz so‘z, 2013.