“Lİder tv və radio-azərbaycan” mmc
Yüklə 2,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
n əzərə almalıdır. Bununla yanaşı, çəkiliş qrupu hadisə yerində yaranmış gözl ənilməz vəziyyətdə və ya qarşıdurmada nəyi etməyin mümkün, nəyin isə mümkün olmadığını aydın dərk etməli, diqqətsizliyə, çaşqınlığa, fikir dağınıqlığına yol verm əməlidir. Jurnalistika yaradıcılığında hadisələr öz gərginliyinə, proseslərin dəyişmə tempin ə görə iki kateqoriyaya bölünür: - Maksimal g ərginliyə malik və ya operativ iş rejimi tələb edən hadis ələr (məsələn: yanğın, daşqın, partlayış, atışma, qarşıdurma) - Sakit axara, aşağı temporitmə malik hadisələr (məsələn, mətbuat konfransları, yaradıcılıq gecələri, görüşlər, eksklüziv müsahibələr və s.) Reportyor v ə teleoperator fövqəladə şəraitdə işləmirsə, jurnalist süjet üz ərində iş planını əvvəlcədən teleoperatora bildirməli və onunla müzakirə etm əlidir. O, çəkilişin vaxtı, çəkiliş şəraiti, müsahibin kimliyi və müzakirə olunacaq mövzunu teleoperatorun diqq ətinə çatdırmalı, hansı mikrofonu götürm əyin məqsədəuyğun olması barədə fikir bildirməlidir. (R.M. jurnalist texniki avadanlıqlardan yalnız hansı mikrofonun götürülməsi barədə teleoperatora m əsləhət və ya tapşırıq verə bilər. Çəkiliş yerinə aparılacaq digər texniki avadanlıqlarla – kamera, işıq, ştativ və s. bağlı məsələlərə qarışmağa jurnalistin ixtiyarı yoxdur). Düşünmək olar ki, müsahibənin və ya süjetin mövzusunu bilməyin teleoperator üçün heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Amma elə deyil. Əksər hallarda teleoperator m əhz süjetin mövzusuna uyğun işıq effektlərindən istifadə edir, hətta arxa fonu da mövzuya uyğun müəyyənləşdirir. Odur ki, jurnalistin mövzu barədə teleoperatora m əlumat verməsi olduqca önəmli məsələlərdəndir. Reportyor əlində olan bütün m əlumatı teleoperatorla bölüşməli, teleoperator isə özünün peşə q ənaətlərini reportyorun diqqətinə çatdırmalıdır. Bir sözlə, komanda elə formalaşmalıdır ki, təqdim olunan süjetin həm xəbər tutumu olsun, həm də materialın teleoperator işi baxımından ifadəliliyi azalmasın. Komandanın hər bir üzvi, xüsus ən üç məsələdə ortaq fikrə gəlməlidir: - Süjetin əsas ideya xətti - Materialın uzunluğu (prodüserin təklifi ilə) - Hazır materialın təhvil verilmə vaxtı Bel əliklə, reportyor hər zaman süjet üçün ona hansı kadrların gərəkli olduğunu teleoperatora söyləməlidir. Məsələn, siz süjetdə bir insan haqqında 10, yaxud 15 saniy ə danışmağı nəzərdə tutub, materialınızı daha çox həmin şəxs üz ərində qurmağı planlaşdırırsınızsa, bunu əvvəlcədən teleoperatora bildirin ki, o, qeyd olunan müsahibi müxt əlif rakurslardan çəksin və maraqlı planlar tuta bilsin. Əks halda kadrların kasadlığı üzündən materialınızı ya təkrar kadrlardan istifadə etm əklə hazırlayacaq, ya da süjetin mətnini dəyişmək məcburiyyətində qalacaqsınız. Teleoperator da öz növb əsində çəkə bildiyi ən önəmli, çox zaman gözl ənilmədən alınan kadrlar barədə reportyoru xəbərdar etməli, çəkiliş prosesinin gedişi ilə bağlı onu məlumatlandırmalıdır. Bəzən jurnalistin əvvəlcədən hazırladığı bütün ssenari teleoperatorun ç əkdiyi bir uğurlu plana görə dəyişir və süjet xətti yenid ən qurulur. Odur ki, istər çəkilişdən əvvəl, istər çəkiliş zamanı, istərsə də ç əkiliş prosesindən sonra reportyorla teleoperator fasiləsiz peşəkar dialoq aparmaqla mehribancasına, qarşılıqlı anlaşma şəraitində çalışmalı, fikirlərini, düşüncələrini və süjetlə bağlı baxışlarını bölüşərək bir-birlərinə arxa durmalıdırlar. Lakin partnyorların peşəkar dialoqu üçün çox zaman yetərincə şərait olmur. Xüsus ən də, mətbuat konfransları, brifinqlərdə səssizliyə riayət olunmalıdır ki, bu da jurnalistl ə teleoperatora diskussiya aparmaq baxımından müəyyən çətinliklər yaradır. Belə olan halda reportyor komandası bir–birini jest və mimikalarla başa salmaq m əcburiyyətində qalır. Qəbul olunmuş ümumi normaya əsasən jurnalist hər hansı danışan insanı göstərib, şəhadət barmağını dairəvi olaraq hərəkət etdirirsə, teleoperatordan h əmin insanın çəkilməsini xahiş edir. Danışan insan önəmli fikirləri söylədikdən sonra jurnalist qollarını havada çarpazlayırsa, teleoperatordan çəkilişi dayandırmağı və ara planlar götürməyi xahiş edir. Bu jest v ə mimikaları vaxtında görmək və onlara reaksiya vermək üçün teleoperatorun bir gözü daim jurnalistd ə olmalı, onu izləməlidir. Lakin teleoperatorun da yaradıcı insan olduğunu unutmayın. Çəkiliş meydanında gördüyü detallarla bağlı onun da öz düşüncələri və fantaziyaları ola bil ər. Odur ki, “komandada lider mənəm” deyib, teleoperatorun fəaliyyətinə, s ərbəst yaradıcılığına mane olmayın. Jurnalist yalnız ona lazım olan detallar barədə operatora m əlumat verib, kənara çəkilməlidir. Həmin detalların hansı rakursdan ç əkiləcəyini, bu zaman hansı işıqdan istifadə olunacağını teleoperator müəyyən edir. Teleoperatora ç əkiliş meydanında sərbəst hərəkət etməyə imkan verin. O, müst əqil çalışarkən daha məsuliyyətli olur və maraqlı planlar tapır. Amma teleoperatoru tamamil ə nəzarətdən buraxmaq da doğru deyil. Peşəkar jurnalist daim teleoperatorun n ə çəkdiyini diqqət mərkəzində saxlayır və etik normaları gözl əməklə ona müəyyən tövsiyələr verir. Yeri gəlmişkən, ikinəfərlik komandada ştativ (R.M.kameranın ayaqları) daşımaq işi jurnalistin üzərinə düşür. Düzdür, ştativ texniki ləvazimat kimi birbaşa teleoperatora tapşırılıb və məhz onun nəzarəti altındadır. Lakin teleoperatorun hadisə yerində daha operativ fəaliyyəti üçün ştativi m əhz jurnalistin daşıması məsləhətdir. Dig ər vacib məqam çəkiliş texnikasının ağırlığı ilə bağlıdır. Bir çəkiliş üçün istifad ə olunan texnikaların təxmini olaraq ağırlığını hesablayaq: - Professional kameranın çəkisi: Yüklə 2,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|