M-61 I e. d prof., Zahid Fərrux Məmməd
Yüklə 2,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
114 qəbul etdiyi normativ xarakterli aktlara uyğun olaraq bank fəaliyyətini lisenziyalaşdırır və tənzimləyir, qanunla müəyyən edilmiş qaydada bank fəaliyyətinə nəzarəti həyata keçirir; 8. ödəniş sistemlərinin fəaliyyətini təşkil edir, əlaqələndirir, tənzimləyir və onlar ın üzərində nəzarəti qanuna uyğun olaraq həyata keçirir; 9. bu Qanunla və digər qanunlarдa nəzərdə tutulmuş başqa funksiyaları həyata keçirir. Mərkəzi Bankın fəaliyyətinin əsas məqsədi öz səlahiy- yətləri daxilində qiymətlərin sabitliyininin təmin edilməsi və bank vəödəniş sistemlərinin sabitliyini və inkişafını təmin et- məkdir. Mərkəzi Bankın kapitalı onun nizamnamə kapitalın- dan və kapital ehtiyatlarından ibarətdir və Mərkəzi Bankın nizamnamə kapitalı 50 milyard manatdır. Mərkəzi Bankın ka- pital ehtiyatları tədavülə buraxılmış nağd milli valyutanın 15 faizi miqdarında müəyyən edilir və hesabat ilinin mənfəətindən ayırmalar hesabına formalaşdırılır. Mərkəzi Bank Azərbaycan Respublikasının bank siste- minin sabit işini təmin etmək, bank kreditorlarının vəəmanət- çilərinin maraqlarını qorumaq məqsədilə bank fəaliyyəti üzə- rində lisenziyalaşdırma, tənzimləmə və nəzarət funksiyalarını bu Qanuna, "Banklar haqqında" və "Kredit ttifaqları haqqın- da" Azərbaycan Respublikası qanunlarına, Mərkəzi Bankın normativ xarakterli aktlarına və səmərəli bank nəzarəti üzrə beynəlxalq təcrübəyə uyğun olaraq həyata keçirir. Mərkəzi Bank qanunla nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, kredit təşkilatlarının cari fəaliyyətinə qarışmır. Mərkəzi Bankıı kre- dit təşkilatlarının öhdəlikləri üçün, kredit təşkilatları isə Mər- kəzi Bankın öhdəlikləri üçün cavabdeh deyildir. Mərkəzi Bank banklar üçün sonuncu instansiya kredito- ru kimi çıxış edə bilər. Öz funksiya və səlahiyyətlərini həyata keçirərkən Mərkəzi Bank kredit təşkilatlarının ona məlum olan fəaliyyəti haqqında məlumatı yalnız qanunvericilikdə nə- zərdə tutulmuş hallarda açıqlaya bilər. 115 Mərkəzi Bank Azərbaycan Respublikasında bank fəaliy- yətinin həyata keçirilməsi üçün kredit təşkilatlarına xüsusi icazələrin (lisenziyaların), onların filial vəşöbələrinə, habelə nümayəndəlik fəaliyyətinin həyata keçirilməsi üçün yerli və xarici bankların nümayəndəliklərinə icazələrin verilməsində və onların ləğv edilməsində müstəsna səlahiyyətə malikdir. Bank fəaliyyətinin həyata keçirilməsi üçün verilən lisenziyaların və icazələrin forma və məzmununu Mərkəzi Bank müəyyənləşdirir. Kredit təşkilatlarıüчün prudensial normativləri müəyyən edərkən Mərkəzi Bank kredit təşkilatlarının növləri üzrə fərqli normativləri və onların hesablanması metodlarını müəyyənləş- dirə bilər. Bank kreditorlarının vəəmanətçilərin maraqları baxımın- dan Mərkəzi Banközünün müəyyən etdiyi qayda vəşərtlər da- xilində qısamüddətli likvidlik problemi iləüzləşmiş kredit təş- kilatlarına tam təminatlı kreditlər verə bilər. Belə kreditlər 6 aydan çox olmayan müddətə verilir və zəruri hallarda 6 aya- dək müddətə uzadıla bilər. Kredit təşkilatları ilə qarşılıqlı fəaliyyət məqsədilə Mər- kəzi Bank kredit təşkilatlarının, onların ictimai birliklərinin (assosiasiyalarının) nümayəndələrini cəlb etməklə bank işinin mühüm məsələləri barəsində məsləhətləşmələr apara, əməli təkliflər hazırlamaq üçün ictimai əsaslarla fəaliyyət göstərən şuralar, iş çi qruplar yarada bilər. Kredit təşkilatlarıüzərində lisenziyalaşdırma, tənzimləmə və nəzarət funksiyalarının effektiv surətdə həyata keçirilməsi məqsədilə Mərkəzi Bank xarici ölkələrin bank tənzimi və nəzarəti orqanları ilə bank nəzarəti sahəsində qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada sazişlər bağlaya vəəməkdaşlıq edə bilər. Bu cür əməkdaşlıq Mərkəzi Bankиля xarici ölkənin bank tənzimi və nəzarəti orqanı arasında fəaliyyət göstərən və ya fəaliyyətə başlamaq istəyən subyektlər haqqında informasiya mübadiləsini, birgə nəzarətin həyata keçirilməsini əhatə edə bilər, bu şərtlə ki, həmin orqan aldığı informasiyanın 116 məxfiliyini qoruyacaq və yalnız bank nəzarəti məqsədləri ilə istifadə edəcəkdir. Mərkəzi Bank maliyyə sektorunun digər seqmentlərində tənzimləmə və nəzarət funksiyalarını həyata keçirən dövlət orqanları ilə qarşılıqlıəməkdaşlıq əsasında tənzimləmə və nəzarət obyektləri haqqında qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada məlumat mübadiləsi apara bilər, bu şərtlə ki, tərəflər aldığı informasiyanın məxfiliyini qoruyacaq və yalnız nəzarət məqsədləri üçün istifadə edəcəklər. Mərkəzi Bankın lisenziyalaşdırma, tənzimləmə və nəzarət funksiyalarının icrası iləəlaqədar qəbul etdiyi qərarlar barəsin- də mübahisələrə məhkəmə qaydasında baxılır. Şikayətin verilməsi həmin qərarın icrasını dayandırmır. Mərkəzi Bank aşağıdakı fəaliyyətləri həyata keçirə bilməz: 1. bu Qanunda nəzərdə tutulmuşşəxslərdən başqa, digər hüquqi və fiziki şəxslərlə bank əməliyyatları aparmaq; 2 istehsal, ticarət, sığorta və bu Qanunda nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, digər kommersiya fəaliyyəti ilə məşqul olmaq; 3. Mərkəzi Bank fəaliyyətini, Mərkəzi Bank qarşısında olan öhdəliklərin icrasını, habelə Mərkəzi Bankın əməkdaşları- nın sosial ehtiyaclarını təmin etmək üçün zəruri olan hallar is- tisna olmaqla, daşınmaz əmlak üzərində tam və ya qismən əşya hüquqlarını almaq, satmaq və ya başqa tərzdəəldə etmək. “Banklar haqqında Azərbaycan Respublikasinin qanunu” (16 yanvar 2004-cü il il, ən son əlavə və dəyişikliklərlə 26.05.2009.) Azərbaycanda bank sisteminin hüquqi bazasının beynəlxalq standartlara tam uyğunlaşdırılması, iqtisadiyyatda bank xidmətlərinin rolunun artırılması, bank əmanətçilərinin və kreditorlarının müdafiəsinin gücləndirilməsi və bütövlükdə bank sisteminin stabil və təhlükəsiz fəaliyyətinin təmin edilmə- si məqsədilə bankların təşkili, daxili idarəedilməsi, fəaliyyəti- Yüklə 2,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|