M-61 I e. d prof., Zahid Fərrux Məmməd
Yüklə 2,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
73 FƏS L 17. ИПОТЕКА КРЕДИТИ Ипотека (йунан сюзц олуб щйпотека – эиров демякдир) эировун бир нювц олуб, бу заман эировун обйекти щямишя бир гайда олараг эиров гойанын мцлкиййятиндя олур. Ипотека сюзцнцн юзц илк дяфя олараг ВЫ ясрдя Йунан щюкмдары Солон тяряфиндян истифадя олунмушдур. Бу мярщяля ипотека кредитинин формалашмасында биринъи аддым иди. Даща сонра ипотека кредити анлайышы инкишаф едяряк ХЫЫЫ ясрдян башлайараг Алманийада бир ясаслы механизм кими фяалиййят эюстярмяйя башламыш вя базар игтисадиййатынын ясас щиссяляриндян бириня чеврилмишдир. Азярбайъан республикасында ипотека щаггында ганун 15 апрел 2005-ъи илдя гябул едилмишдир.Юлкядя йашайыш мянзилляринин кредитля сатылмасы шяртлярини мцяййян едян «Ипотека щаггында» Азярбайъан Республикасы Ганунун тятбиг едилмяси барядя Азярбайъан Республикасы Президентинин 7 ийун 2005-ъи ил 252№ Фярманы Ганунун щцгуги олараг гцввяйя минмясиня сябяб олду. Ипотека кредити–мцвяккил кредит тяшкилаты тяряфиндян боръ- алана йашайыш сащясинин алынмасы цчцн мягсядли истифадя, гайта- рылмаг, мцяййян мцддятя, фаизляр юдянилмяк вя тяминатлыг шярт- ляри иля верилмиш пулдур. «Ипотека щаггында» Азярбайъан Республикасы Ганунуна ясасян ипотека ющдялийин иърасынын тямин едилмяси цсулу олараг дашынмаз яшйаларын вя рясми рейестрдя цзяриндя мцлкиййят hцгуглары гейдя алынан дашынар яшйаларын эировудур. Гябул олунмуш гануна ясасян дювлят вя йа бялядиййя мцлкиййятиндя олан торпаг сащяляри, хцсуси мцлкиййятдя олан фярди вя чохмянзилли йашайыш евляри, щабеля мянзилляр ипотека предмет ола биляр. Мещманханалар, истиращят евляри, баь евляри вя бу кими башга тикинтиляр вя биналар цмуми ясасларла ипотека предмети ола биляр. Ипотеканын предмети ачыг базарда вя йа щярраъда сатыла биляр. Дашынмаз яшйанын ипотекасы щаггында мцгавиля дашынмаз ямлакын дювлят рейестриндя, дашынар яшйанын ипотекасы щаггында мцгавиля ися дашынар ямлакын рясми 74 рейестриндя гейдя алыныр. «Азярбайъан Республикасында ипоте- ка кредитляри системинин йарадылмасы щаггында» Азярбайъан Республикасы Президентинин 16 сентйабр 2005-ъи ил 299№-ли Фярманына уйьун олараг Азярбайъан Республикасы Мяркязи Банкынын няздиндя Азярбайъан Ипотека Фонду йарадылды. Müəllif ипотека мювзусунда мцхтялиф тядбирлярdə iştirak etmış və və ящалинин ипотека кредитляри барядя маарифляндирилмя- си вя мялуматландырылмасы мягсяди иля KIV-lərdəçox saylıçıxış- ları olmuşdur * . İ poteka kreditlərinin verilməsi şərtləri Fondun vəsaiti hesabına verilən ipoteka kreditləri aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir: • Kredit Azərbaycan manatı ilə verilməlidir; • Kredit Azərbaycan Respublikasının vətəndaşına verilməlidir; • poteka predmeti yalnız mənzil və ya fərdi yaşayış evi ola bilər; • Kreditin məbləği kreditin verildiyi tarixə ipoteka ilə yüklü edilən daşınmaz əmlakın bazar qiymətinin 85%-dən çox olmamalıdır; • poteka kreditləri üzrəödəniləcək aylıq məbləğ borcalanın (borcalanların) aylıq məcmu gəlirinin 70%-dən çox olmamalıdır; • Borcalanın (birgə borcalanın) və onun ailəsinin həyatı və fəaliyyəti iləəlaqədar müntəzəm ödənişlər hər bir ailəüzvünün saxlanılmasıüçün xərc ölkəüzrə müəyyən olunmuş yaşayış minimumundan az götürülə bilməz. • Kreditin son ödəniş tarixinə borcalanın yaşı qanunvericiliklə müəyyən olunmuş pensiya yaş həddindən çox olmamalıdır; • Kredit daşınmaz əmlakın ipotekası ilə təmin olunmalıdır; • poteka ilə yüklü edilən daşınmaz əmlak A F tərəfindən təsdiq olunmuş siyahıya daxil olan və onunla əməkdaşlığa dair müqavilə bağlamış müstəqil qiymətləndirici tərəfindən qiymətləndirilməlidir; • poteka saxlayanın hüquqları qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada dövlət qeydiyyatına alınmalıdır; * O cümlədən, Müəllif 1-2 mart 2007- ci il tarixində ipoteka infrakstrukturasıüzrədünyada ən məşhur qurumların iştirakı ilə keçirilən Sankt- Peterburq poteka Forumunun iştirakçısı olmuşdur. 75 • Kredit üzrəəsas borc və hesablanmış faizlər hər ay bərabər hissələrlə (annuitet ödənişlər) ödənilməlidir; • poteka ilə yüklü edilmiş daşınmaz əmlakın bazar qiyməti əsas götürülərək ipoteka ilə təmin edilən kreditin həcmindən az olmamaq şərtilə sığortalanmalıdır; • Həyat sığorta müqaviləsi. Birgə borcalanların həyat sığortası onların ipoteka kreditinin məbləği hesablanarkən gəlirlərinin xüsusi çəkisinə proporsional qaydada aparılmalı və birgə borcalanların həyat sığortasının ümumi məbləği ipoteka krediti məbləğindən az olmamalıdır; • A F tərəfindən müəyyən olunan digər tələblər. poteka kreditini əldə etmənin ardıcıl mərhələləri: 1. Ipoteka kreditini almaq istəyən şəxs təsdiq edilmişşərtlərə müvafiq olaraq öz imkanlarını qiymətləndirməlidir. 2. poteka kreditlərinin şərtlərinə cavab verən şəxslər müvvəkil kredit təşkilarlarına müraciət edərək ilkin qiymətləndirmədən keçməlidirlər. 3. Kreditin anderraytinqi, bu mərhələdə müraciət edən şəxsin təqdim etdiyi sənədlər əsasında ipoteka kreditini qaytarmaq qabliyətini həmçinin ipoteka qoyulan əmlakın dəyərini və vəziyyətini qiymətləndirməsi həyata keçirilir. Nəticədə kredit təşkilatı kredit almaq istəyən şəxsə kreditin verilməsinə və ya verilməməsinə son qərar verir. 4. poteka kreditinin rəsmiləşdirilməsi, bu mərhələdə zəruri sənədlər toplanılır, kredit, ipoteka və sığorta müqavilələri imzalanılır və qanunvericiliyə uyğun qaydada təsdiq edilir və yaranan hüquqlar Dövlət qeydiyatına alınır. 5. Kreditin verilməsi. 6. Kredit üzrəöhdəliklərin icrası - müəyyən edilmişödəmə qrafikinə uyğun olaraq kredit alan şəxs kredit üzrəödənişlərini aparmalıdır. İ poteka kreditləri üzrə güzəştlərdən aşağıdakışəxslərin istifadə etmək hüququ vardır: 1. Gənc ailənin üzvü olan aşağıdakışəxslər: 2. şəhid ailəsinin üzvü (əri/arvadı, övladları); 3. Milli Qəhrəman (özü, əri/arvadı, övladları); 4. məcburi köçkün və ya ona bərabər tutulan şəxs; 5. üç ildən az olmayan müddətdə dövlət qulluqçusu işləyən şəxs; Yüklə 2,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|