M. A. Axmatov Toshkent To‘qimachilik va yengil sanoat insti tuti kafedra mudiri, t f. n, dotsent
Yüklə 3,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 1.9. PAXTANI IFLOS ARALASHMALARDAN
TOZALASH USKUNALARI Tola ajratgichning (jinlarning) mukammal — bir tartibda me’ yorli ishlashini ta’minlash hamda tolada talab qilinadigan miqdorda nuqson va iflos aralashmalar bo‘lishiga erishish maq sadida, paxta — toshlardan, metall buyumlardan, organik aralash malardan, shuningdek, o‘likdan tozalanadi chigitli. Paxta maqbul namlikkacha quritilgandan keyin mayda va yirik xas cho‘plardan tozalanadi. Og‘ir aralashmalar – toshlar, metall buyumlar, ochilmagan va yarim ochilgan paxta ko‘saklarini tutib qolish uchun, hovli va sexlararo pnevmotransport tizimining separatorlari oldida o‘rna tiladigan chiziqli toshtutgichlar qo‘llaniladi. Paxtani mayda iflos aralashmalardan tozalash uchun ko‘pincha 1XK, SCH—2 va UXK turidagi paxta tozalash agregatlari yoki qoziqli barabanlari soni ko‘paytirilgan yoki kamaytirilgan to‘rt karrali 1XK turidagi tozalagichlarni yig‘ishda foydalaniladigan EN—178 qoziqli bloklar ishlatiladi. Bu tozalagichlar, seksiyalar yoki bloklarda konstruktiv jihatdan bir xil bo‘lgan barabanlar gori zontal tekislikda ketma-ket qator qilib o‘rnatiladi. Qoziqli bara banlar ostiga g‘alvirsimon to‘r o‘rnatilgan bo‘lib, paxtani tozalash vaqtida, ular orqali mayda chiqindilar ajralib chiqadi. g‘oziqli barabanlarning birinchi jufti tepasiga (paxtaning harakat yo‘nalishi bo‘yicha) ta’minlash valigi bo‘lgan shaxta o‘rnatilgan. Ta’minlash valiklarining aylanish tezligi IVA variatori orqali sozlanadi va 43 uning yordamida ish unumdorligi belgilanadi. Bir qator paxta zavodlari ishlab chiqarishdan olib tashlangan 6A—12MI shnekli tozalagichlardan ham foydalanadi. Paxtani yirik iflosliklardan tozalash uchun tozalash mashi nasining arrali seksiyalarida asosiy va regeneratsiya qilish bara banlari qo‘llaniladi. Bu barabanlar kolosnikli panjara va paxtani arra tishlariga bosish cho‘tkalari bilan birgalikda ishlaydi. Asosiy arrali baraban tutib qolgan paxta bo‘laklari ishqalash cho‘tkalari yordamida tekislanadi va arrali garnitura tishlariga mahkamlanadi Arrali baraban aylanishi vaqtida arra tishlaridagi paxta kolosniklarga urilib, iflosliklardan tozalanadi. Iflosliklar bilan qo‘shilib, chiqindiga chiqib ketgan paxta bo‘laklari regeneratsiya barabaniga tushib tozalanadi. Ajratib olingan iflosliklar mashi nadan chiqariladi. Tozalangan paxta va regeneratsiya qilingan paxta bo‘laklari asosiy va regeneratsiya barabanidan cho‘tkali baraban yordamida ajratilib, tozalash seksiyasidan chiqariladi. CHX rusumli batareya tozalagichi ta’minlash valigi va qoziqli barabani bo‘lgan ta’minlash seksiyasiga ega. Paxtani yirik iflos aralashmalardan tozalash uchun asosan: batareyali yig‘ishda CHX—5 (1.8-rasm) va CHX—3M2 «Mehnat» (1.9-rasm), oqimda 1XP va 1RX tozalagichlar va EN—177 arrali seksiyasi bo‘lgan UXK turidagi paxta tozalash agregatlaridan foydalaniladi. EN—177 arrali seksiyasi 1XP tozalagichida hamda 1RX regeneratorida ham asosiy hisoblanadi. Tozalagichlarning chiqindilaridagi tolali chigitni regene ratsi yalash uchun 1RX, RX regeneratorlari yoki CHX—3M2, CHX—5 tozalagichlardan foydalaniladi. Valikli va arrali jinlash jarayonlari Chigitli paxta quritish-tozalash sexlarida konditsion namlik kacha quritilib, xas-cho‘plardan tozalangandan keyin zavodning bosh korpusiga jinlash uchun yuboriladi. Jinlash paxtani dastlabki ishlash texnologik jarayonining asosiy bosqichi hisoblanib, bunda paxta tolasi chigitidan ajratiladi. Jinlash jarayoni chigitli paxtaning tolasini chigitdan mexanik kuch bilan ajratishdan iborat. Tolaning chigit bilan bog‘lanish kuchi yakka tolaning uzilish kuchiga qaraganda 2—3 marta kam bo‘lgani uchun jinlash jarayonida o‘zining tabiiy xususiyatlarini (uzunlik, ingichkalik, pishganlik darajasi, uzilish kuchlari va h. k.) saqlagan holda tubidan uzilib, chigitdan ajralib chiqadi. Uzun tolali paxta tolalarining chigit bilan bog‘lanish kuchi o‘rta tolanikidan ancha kam va ularni tukli sirt larga ishqalanish kuchi hisobiga ham chigitdan ajratib olish mumkin. Shuning uchun uzun 44 tolali paxtalar tolasi chigitdan va likli jinlarda va o‘rta tolali paxtalarning tolasi esa arrali jinlarda ajra tiladi. Valikli jinlarning asosiy ish organi valik bo‘lib, uning tukli navi uzun tolali paxta tolasining sifatiga zarar yetkazmaydi. Ar rali jinlarda ish organi sifatida arrali disklardan terilgan silindr xizmat qiladi, bu jinda tolani chigitdan ajratish uchun arrali disklar bilan kolosnikli panjara birgalikda ishlaydi. Bularning paxtaga birgalikda ta’siri tola bilan chigitning sifatiga salbiy ta’sir qilishi ham mumkin. Arrali jin kamerasida chigitli paxta valigi hosil bo‘ladi. Uzun tolali paxta arrali jinda ishlansa, tolalar valikda kuchli gajaklanib, ularda nuqsonlar paydo bo‘ladi. Chigitli paxtani jinlashda quyidagi texnologik talablar bajarilishi lozim: chigitlardan yigirishga yaroqli tolalarning hammasini ajratish, jin ish qism larining tolaga ta’siri natijasida tola va chigitda qo‘shilib ketmas- ligi: o‘lik va iflos aralashmalardan tozalash samaradorligi yuqori bo‘ lishi; chiqayotgan chigitning tuklilik darajasini kamaytirish. Jinlash jarayonida tolani iflosliklardan qisman tozalash va toladan o‘likni ajratish bilan birga quyidagi nuqsonlar paydo bo‘lishi mumkin: chigit po‘chog‘ining bo‘lakchasi yopishgan tolalar, uzilgan va shikastlangan tolalar, tugunchalar, buralib qolgan tolalar, ga jaklar, puch chigitlar. Jinlash nuqsonlarini paydo qilmaslik uchun jinlarni va boshqa mashinalarni texnologik talablarga muvofiq ishlatish hamda ularni doim durust holda saqlash kerak. Yüklə 3,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|