58
Yalnız texnoloji irəliləyiş kimi düşünülsə bazarın tələb etmədiyi,
istifadəçilərin ehtiyaclarına cavab verməyən proseslərin hazırlanması
səbəb olur;
Şirkət içi öyrənmə və innovasiya qabiliyyətlərinin inkişafı üçün xaricdən
xidmət alışı və şirkət içi işlərlə birlikdə düşünülməlidir;
Bir ölkədə rifah və həyat standartı, rəqabət gücü artarsa yüksələr. Rəqabət gücü
isə məhsuldarlığı artırar.
İnnovasiya, məhsuldarlığı artıran ən əhəmiyyətli vasitədir. Bu səbəblə
innovasiya, ölkələr üçün;
- İqtisadi böyümənin
- Artan məşğulluğun
- Həyat keyfiyyətinin açarıdır
Ancaq bu sayədə, ölkənin və cəmiyyətin qaynaqlarının;
- Məhsul və xidmətə çevrilməsi
- İqtisadi və ictimai dəyər yaradılması mümkün olur
İnovasyonla cəmiyyət eyni qaynaqdan çox daha böyük mənfəətlər əldə edər. Bu
səbəbdən, innovasiya yalnız iqtisadi deyil, ictimai bir sistemdir.
Firmanın inovasyonun nə olduğunu və necə idarə olunması lazım olduğunu
bilməsi vacibdir. İnnovasiyanı rəhbərlik firmanın texnologiyanı, iş müddətlərini və
insan əlaqələrini inovasyonu dəstəkləyəcək və təşviq edəcək şəkildə idarə etməlidir.
Strateji və təşkilati bacarıqlara sahib olmaq uzun müddətli dünyagörüşü, bazar
meyllərini təyin və təxmin etmə bacarığı, texnoloji və iqtisadi məlumatları toplama,
slem və mənimsəmə yetkinliyi olmalıdır. Təşkilati bacarıqlar, riskləri təyin və idarə
qabiliyyəti, əməliyyat vahidlər arasındakı işbirliklərinin səviyyəsi, elmi-tədqiqat
institutları, universitetlər, məsləhət firmaları, müştərilər və təchizatçılar ilə yaradılan
şəbəkə, insan sərmayəsinə edilən investisiyanın səviyyə və keyfiyyətidir.
59
İnnovasiyona önəm verən idarəçi necə bir anlayışa sahib olmalıdır? Bir çox sahə
üçün bu sualın cavabı çox önəm kəsb edir. Geniş bir məqsədə sahib, dəyişməyə və
inkişafa açıq idarəçilər və çalışanlar ilə şirkət içində fərqli bir mədəniyyət və anlayış,
təşkilat mədəniyyəti, yüksək rəhbərliyin sahiplənməsi;
fərqli görmək
risk almaq
yaradıcılıq
müştərinin dəyərini bilmək
sorğulamaq
müvəffəqiyyətsizliyi xoş görmək
ünsiyyət
əməkdaşlıq
bağlar və əlaqələr
öyrənən təşkilat
Qlobal və makrosəviyyədə innovasiyanın universal mənbəyi çox sürətlə artan
tələbatla onların ödənilməsi imkanları arasındakı ziddiyyətdir. Məhdud resurslara
malik olan cəmiyyət öz tələbatını ödəməyin bütün yeni və daha effektiv üsullarını
ixtira etməyə məcburdur. İnsanların hər növbəti nəsli nail olduğu səviyyədən imtina
edir və daha yüksək tələblər irəli sürürlər.
Mikroiqtisadi səviyyədə bu ziddiyyətin meydana çıxmasının konkret ifadəsi
resursların məhdudiyyəti şəraitində onların daha effektiv istifadəsi üzrə alternativ
imkanlar sayılır.
Rəqabət iqtisadi artımın tərkib elementi kimi çıxış edərək innovasiya üçün
stimullar yaradır. Rəqabət istehsal artımını və xərclərin ixtisarını təmin edən güclü
mexanizmdir. Mənfəətin artırılması əslində innovasiyalı üstün mənfəəti təmin edir.
Bu isə effektiv innovasiyanı ilk həyata keçirənin aldığı əlavə gəlirdir. Rəqabət
mühitində innovasiya yayıldıqca mənfəətin bu növu yoxa çıxır. İstehsalın effektivliyi
60
və mənfəət maddi, əmək və maliyyə resurslarının istifadə səviyyəsindən asılıdır. Yeni
texnologiyalar, avadanlıq, idarəetmə metodları xeyli dərəcədə xərclərin aşağı
salınmasına gətirib çıxarmağa qabildir.
Müasir bazar iqtisadiyyatı şəraitində müəssisənin innovasiyalı inkişaf
metodologiyasını işləyib hazırlamadan yeni texnologiyaların təsərrüfat dövriyyəsinə
cəlb edilməsinin səmərəliliyini artırmaq qeyri-mümkündür.
Müasir innovasiya sferasında həll edilməmiş problemlər az deyil. Müəssisənin
innovasiyalı inkişafı və strateji fəaliyyəti arasında dinamik uyğunluğun təmin
edilməsi, fəal innovasiya siyasətinin həyata keçirilməsi üçün kredit və vergi siyasəti
sisteminin və maliyyələşdirmə mexanizminin təkmilləşdirilməsi innovasiyalı
iqtisadiyyatın səmərəliliyinin qiymətləndirilməsi üçün vacib məsələlərdən biridir. Bu
öz növbəsində yeni texnoloji nailiyyətlərin tətbiqinin sürətləndirilməsi, onun nəticəsi
kimi məhsulun keyfiyyətinin artırılması, istehlakçıların artan tələbatının ödənilməsi
və müəssisənin rəqabətqabiliyyətinin yüksəldilməsi məsələlərinin həllinə böyük
köməklik göstərir.
XXI əsrdə ölkərin ənənəvi iqtisadi sistemlərindən innovasiyalı iqtisadiyyata
yönləndirilməsinin uğuru;
Davamlı iqtisadi böyümə
İctimai inkişafın artırılması
İnnovasiya iqtisadiyyatı özünü aşağıdakı kimi biruzə verir;
ixtisaslaşdırılmış əmək,
yaxşı gəlir vəd edən iş imkanları
bu imkanları yaradan sürətlə böyüyən firmalar
çox sayda yeni qurulan müəssisələr
BİR ölkədə və ya regionlarda innovasiyalı iqtisadiyyatının qurulması üçün;
xüsusiyyətli və təhsilli insan gücünə,
yeni fikirlərin çıxarılmasını və yayılmasını təmin edən bir
mühitə