Magistratura məRKƏZİ
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- NƏTİCƏ və TƏKLİFLƏR
- Web ünvanlar
73 NƏTİCƏ və TƏKLİFLƏR Aparılan araşdırmalar nəticəsində müəssisələrdə innovasiya fəaliyyətinin aparılması praktikası göstərir ki, yenilikçi müəssisələr fəaliyyətin ilk dövrlərində bir- biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olan daxili və xarici maneələrlə qarşılaşırlar. Əsas daxili maneələrə yeniliyin yaradılması və texnoloji mənimsənilməsi üçün elmi və texniki məhdudiyyətləri, ciddi maliyyə çatışmazlığını aid etmək olar. Xarici maneələrə isə bazarın yeniliklərə qarşı psixoloji və iqtisadi faktorlarla izah olunan müqavimətini, mövcud rəqiblərin maliyyə və satış şəbəkəsi ilə təmin olunmuş güclü əks reaksiyasını, müəlliflik hüquqlarının qorunmasında mövcud çətinlikləri aid etmək olar. Belə şəraitdə yenilikçi müəssisələrin dövlət tərəfindən dəstəkləməsi milli iqtisadiyyatın innovativ inkişaf yoluna keçməsi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Aparılmaqda olan vergi islahatları vergi sisteminə milli iqtisadiyyatın innovativ inkişafının təmin edilməsi istiqamətində daha mürəkkəb vəzifələri yüksək keyfiyyətlə icra etmək üçün geniş imkanlar yaratmaqdadır. Yüksək texnologiyalar parklarında fəaliyyətə tətbiq olunan çox ciddi vergi güzəştlərinin və digər tənzimlənmə tədbirlərinin yaxın gələcəkdə verəcəyi nəticələr dövlətin bu istiqamətdə apardığı tənzimləmə tədbirlərinin nə dərəcədə səmərəli olduğunu göstərəcəkdir. Digər bir məsələ isə elmtutumlu texnologiyalardan istifadə edilməsi iqtisadi inkişafın yeni bir istiqamətinin ―İnnovasiya yönümlü iqtisadi inkişafın‖ yaranmasına səbəb olur. İnnovasiya yönümlü iqtisadi inkişaf modeli öz yüksək səmərəliliyini dünyanın inkişaf etmiş ölkələrinin timsalında sübuta yetirdi. Araşdırmalar göstərir ki, innovasiya iqtisadiyyatı dünya meyarlarına görə rəqabət qabiliyyətli məhsulların yaradılması və iqtisadi inkişaf üçün lazım olan 6 əsas tərkib ünsürünü özündə birləşdirir: 1) təhsil; 2) elm;
74 3) yüksək keyfiyyətli həyat səviyyəsi və yüksək ixtisaslı mütəxəssislər də daxil olmaqla bütövlükdə insan kapitalı; 4) qanunvericilik bazasını, texnoparkları, innovasiya mərkəzlərini və sairəni özündə birləşdirən innovasiya sistemləri; 5) yenilikləri həyata keçirən innovasiya sənayesi; 6) insan kapitalının fəaliyyət göstərməsi üçün əlverişli şərait. Rabitə texnologiyasında inkişafın iqtisadiyyatın fəaliyyətində və iqtisad elmində yaratdığı dəyişikliklərin ifadə edilmə və şərh olunmasında iqtisadçılar, gələcək politoloqlar və texnologiyalarla məşğul olanlar arasında əhəmiyyətli sayıla biləcək fərqliliklər olmaqla birlikdə, üzərində həmfikir olunan əsas məqam, iqtisadiyyatın fəaliyyət mexanizminin artıq əvvəlki kimi olmamasıdır. Həqiqətən də kommunikasiya texnologiyalarındakı inkişaf nəticəsində, daha çox fiziki mal və xidmətlər üzərindən aparılan ənənəvi ticarətin şəkli, rəqəmsal mal və xidmətlər çəkili e-ticarətə çevrilməkdədir. Sərhədsiz olduğu qəbul edilən "bilik" ən əhəmiyyətli istehsal faktoru halına gəlməkdə və ənənəvi ödəniş vasitələrinə e-pul əlavə edilir. Beynəlxalq ticarət rejimində dəyişikliklər olur və bazarlar daha rəqabətə davamlı və qlobal hala gəlməkdə və şirkətlərin əsas məqsəd və təşkilati strukturlarında əhəmiyyətli dəyişikliklər ortaya çıxır. Elm texnologiya və innovasiya ikili proseslərin, makroiqtisadi səviyyədə qlobal rəqabət gücünün ictimai və iqtisadi rifahı necə bir mexanizmlə təsir etdiyinin həll etməsi, bu sahədə ediləcək siyasət layihələrinin səmərəliliyini və uğurunu artıracaqdır. Mikroiqtisadi səviyyədə elm-texnologiya innovasiya fəaliyyətin firmaların rəqabət qabiliyyəti və qazanclarının artırılmasındakı əsas mexanizm elm-texnologiya innovasiya sahəsində irəliləyişlərin firmalar üçün xərcləri salması, məhsuldarlığı artırması, yeni və rəqiblərə fərq atacaq məhsul müxtəlifliyini artırması sayəsində firmalar rəqabət üstünlüyü əldə edərək bazar paylarını yüksəldib gəlirlərini artıra bilərlər.
75 Nəticə etibari ilə iqtisadiyyatın innovasiya yönümli olması aşağıda adı çəkilən əlamət və indikatorlarla xarakterizə olunur:
təhsil və elmin yüksək inkişaf səviyyəsi;
həyat keyfiyyətinin yüksək səviyyəsi;
insan kapitalının yüksək keyfiyyəti;
innovasiya yünümlı istehsal və məhsulların xüsusi çəkisinin yüksək olması (60-80%);
rəqabət və innovasiyalı məhsula yüksək tələbin olması;
innovasiyalı təklifin çox olması və rəqabət hesabına onların ən səmərəlilərinin seçilməsi;
bazarların müxtəlifliyi prinsipinin gözlənilməsi. İnnovasiyanın nəticələri aşağıdakılardan ibarətdir.
Məhsulun çeşidi təzələnir, rəqabət qabiliyyəti yüksəlir, əhalini tələbatının ödənilməsinə kömək edir.
olunur,istehsal xərcləri azalmaqla mənfəət artır.
Yeniliklər sosial nəticələrlə səciyyələnir.
76 İstifadə olunmuş ədəbiyyat Azərbaycan dilində ədəbiyyatlar 1.
Qasımov F.H., Nəcəfov Z.M. İnnovasiyalar: yaranması, yayılması və inkişaf perspektivləri. Bakı: Elm, 2009, 416 s 2.
3.
Səfərov R. ―Azərbaycanda yeni texnologiyaların tətbiqi sahəsində innovasiya fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi mexanizmləri‖ Bakı 2007 4.
A.H.Tağıyev və İ.B.Əmirov. İnnovasiya menecmenti. Bakı: Təknur nəşriyyatı, 2010 Sənədi saxlayan: Presidential Library 5.
6.
Əhmədov İ. B. İnnovativ cəmiyyət və təhsil. ―Ölkə iqtisadiyyatının inkişafında elmitədqiqat informasiya sisteminin rolu. II Beynəlxalq elmi-praktiki konfransın materialları. ETİ- 50‖. Bakı, 2008, səh. 359-365. 7.
8.
G.A.Əzizova, Dövlətin investisiya-innovasiya siyasəti/ Bakı 2012 9.
İqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsinin əsasları/ M.A.Əhmədov, A.C.Hüseyn 10.
M.Atakisiyev, Q.Süleymanov «İnnovasiya menecmenti», Bakı-2004. Rus dilində ədəbiyyatlar 11.
Балабанов И.Т. Инновационный менеджмент/ И.Т. Баланов. СПб: Питер, 2001. 12.
Гамидов Г. С., Исмаилов Т . А ., Туккель И. Л. Инновационная экономика : стратегия, политика, решения. — СПб.: Политехника, 2007 — 356 с. 13.
Гамидов, Г.С. Инновационная экономика – стратегическое направление развития России в XXI веке / Г.С. Гамидов, Т.А. Исмаилов // Инновации. – 2003. – № 1.
77 14.
Гамидуллаев Р.Б., Гамидуллаева Л.А. Роли малого инновационного предпринима- тельства в социально-экономическом развитии государства // Образование и наука в XXI веке. VII Международная конференция. – София, 2011. – Т. 5. – С. 70-73. 15.
Трухин С.А. Совершенствование механизмов управления инновационной деятельностью в регионе (на примере Алтайского края): Автореф. диссерт. на соиск. уч. степ. канд. экон. наук. Барнаул, 2006. 16.
структуры. -СПб: Изд-во СПбГУЭФ, 2006г. 17.
Уланова
Ж.Ю Роль
инновационно - технологического предпринимательства в импортозамещении и экспортной ориентации. Вестник СГЭУ -2006 г.. 18.
2003, 255 с. 19.
Симкина Л.Г. Человеческий капитал в инновационной экономике. Санкт- Петербург, СПбГИЭА, 2000, 152 с. 20.
Лукичѐва Л. И. Управление интеллектуальным капиталом. М.: Омега-Л, 2007. 552 с. 21.
Шамрай
А.А. Проведение анализа состояния инновационной инфраструктуры в городе Москва и разработка предложений по совершенствованию ее деятельности. М., 2005. 22.
Федосеева, Т.А. Инновационное развитие экономической системы: оценка инновационного потенциала / Инновации. – 2006. 23.
Инновационная политика/под ред. проф. В.И. Дуженкова. М., 2000. 24.
кредитных институтов в России // Современные аспекты экономики. – СПб., 2006. – № 16 (109). – С. 226-230.
78 25.
Кондорсе Ж.А. Эскиз исторический картины прогресса человеческого разума. М.: Соцэгиз, 1936. 26.
Лапин
Н.И. Системно-деятельная консепция исследованиями нововведения//Диалектика и системный анализ. М., Наука, 1986. 27.
Левинсон А. Экономические проблемы управления НТП: Опыт системного анализа. М.: Экономика, 1973
28.
Schultz T. Investment in Human Capital. N.-Y., 1971. 29.
Based Models of Economic Growth. Review of International Economics ‖ vol. 13 pp.129-45. 30.
An American Perspective, (2005) 31.
Jensen, M.B, Johnson, B., Lorenz, N., Lundvall B, Codification and Modes of Innovation, 2004 32.
Elci, S. Annual Innovation Policy for Turkey, September 2003- August 2004, European Commission (2004) 33.
Elci, S. Innovation Policy Profile: Turkey, European Commission, (2003)
34.
World
Economic Forum
– The Human Capital Report 2015, http://www3.weforum.org/docs/WEF_Human_Capital_Report_2015.pdf
35.
www.ideas.repec.org 36.
37.
www.kitabxana.org 38.
www.iqtisad.net
79 39.
http://www.taxes.gov.az. – AR Vergilər Nazirliyinn rəsmi web ünvanı. 40.
http://www.nba.az –AR Milli Bankının rəsmi web ünvanı. 41.
http://www.azstat.org. – Azərbaycan Dövlət Statistika Orqanının rəsmi web ünvani. 42.
www.oecd.org 43.
44.
http://www.kitab.az. – Azərbaycan Elektron Kitabxanası. 45.
46.
http://www.iqtisad.net. – İqtisadiyyatla bağlı web ünvanı. 47.
http://www.e-konomistdergi.com/linker/htm 48.
http://www.kitabxana.org. – ―Far Centre‖ Elektron kitabxanası. 49.
http://www.sahibkar.biz. – Sahibkarlarla yardım saytı. 50.
http://www.innovasiya.az/
80 Резюме Инновация является отражением экономической и общественной системы, связанной с различением и изменением больше с результатом новшества, чем с ним самим. Превращение информации в экономическую и общественную выгоду является результатом культуры, созданной благодаря совмещению стремления к изменению, открытости новшеству и духом предпринимательства. Инновацию можно разделить на такие категории, как информационная, служебная, процессуальная, организационная, маркетинговая, технологическая, общественная и т.д. Под инновационной деятельностью подразумевается практическое применение результатов научных исследований и опытно-конструкторских работ (НИОКР), увеличивающих эффективность производства, коммерции, управления и социальных процессов. В результате инновационного процесса предлагаются новые или же усовершенствованные продукты и услуги. В то же время инновация может быть применена в технологических, управленческих и организационных процессах. Инновационная деятельность направляется на усовершенствование интеллектуальной деятельности общества. Экономическое развитие страны зависит от количества и характера факторов, используемых в производстве. По этой причине наряду с количеством труда, капитала и природных богатств также нужно учитывать такие факторы увеличивающие производство, как технологическое развитие, организационные факторы и общечеловеческий инвестиционный опыт. Главная причина называния самого развитого общества «Информационным обществом» происходит из стратегического превосходства информации. Информационный фактор, обеспечивающий большие преимущества по сравнению с другими производственными факторами, представляет собой наиболее фундаментальную толкательную силу экономического развития.
81 SUMMARY Innovation expresses economic and social system which differentiates and changes results of the newness. It is the cultural product originated from the fusion of turning information to economic and social benefits, desire to change, openness for novelty and entrepreneurial spirit. The innovation can be divided into categories such as, product, service, process, organizational, technological, social, marketing and etc. Innovative activity is considered as practical application of results of the industrial, commercial, and social process of improving the efficiency of research and development works. As a result of the innovation process new or improved products and services are offered. At the same time, innovation can be applied to technological, management and organizational processes. Innovation activity is aimed at improving the intellectual activity of society. Economic development of a country depends on the nature and number of factors used in production. For this reason, technological development, universal human experience and organizational factors which increase the productivity should be taken into account along with labor, capital and natural resources. The main reason of naming the most developed society as the "Information Society" is strategic advantage of information. Information factor is ensuring great advantages in comparison with other factors of production, it forms fundamental pushing strength of economic development. Innovative economy is the key point of the macroeconomic expansion and sustainable economic development. In many countries, mainly in developed countries as well as the importance of innovative economy getting known better, it turned the basis of the state policy. Therefore, the conditions required for the provision of innovation, has become one of the most important tasks of the state.
Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|