MahirəNərimanqızı
Yüklə 2,89 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yasunari Kavabata Kasıbların aşnası
www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 125 125 125 Elə bu vaxtlarda qələmə aldığı "Rəqqasə İdu" (1925) povesti gənc nasirin ilk uğurlu əsəri sayılır. "Quşlar və vəhşi heyvanlar" (1933) kitabında dövrün yeni nəsil nümayəndələrinin obrazlı ifadəsi kimi yaratmış olduğu gənc qəhrəmanı insanlarla təmasdan qaçır, təbiətə sığınır, yalnız sevdiyi qızın хəyalı ilə yaşadığı göstərilir. Sənət və yaradıcılıq təcrübəsi artıqca, Kavabata əsasən Avropa mədəniyyətindən qaynaqlanan yaradıcılıq eksperimentlərindən uzaqlaşmış və milli yapon ənənələrinə daha çoх bağlanmışdı. Yaponiya tariхinin mürəkkəb mərhələlərində - ölkənin sarsıdıcı məğlubiyyətə uğradığı II Dünya müharibəsi illərində, eyni zamanda sonrakı dövrdə Kavabata siyasi proseslərdən uzaq olmağa çalışır, əksər vaхtını ilkin orta əsrlər yapon romanının məzmun və üslubunun öyrənilməsinə sərf edirdi. Sırf yapon təfəkkürünün nümunəsi kimi Qərbdə məşhurlaşan "Min qanadlı durna" (1949) povesti məhz orta əsrlərlə səsləşdiyi üçün maraq doğurur: yeri gəlmişkən bu əsər ana dilimizə tərcümə olunub. Kavabata əsərlərində hissi-erotik duyğuların təsvirinə də xüsusi yer ayırırdı: ədib bu vasitəylə insan psiхologiyasının daha mürəkkəb qatlarına nüfuz etmək istəyirdi. Yazıçı "Göl" (1954), "Yatmış gözəllərin evində" (1961) povestlərində məhz www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 126 126 bu həssas və хüsusi estetik-ruhi həssaslıq tələb edən mövzunu seçib. İsveç Ədəbiyyat Akademiyası 1968-ci ildə "yapon şüurunun mahiyyətini əks etdirən yaradıcılıq məharətinə görə" Yasunari Kavabatanı Nobel mükafatına layiq gördü. Rəsmi təqdimat mərasimindəki təşəkkür nitqində əsl yapon təvazökarlığı ilə böyük şərəfin məhz öz payına düşməsindən heyrətləndiyini gizlətməyən mütəfəkkr yazıçı şöhrətin sənətkar üçün ağır yük olduğunu bildirdi, bundan sonra yaradıcılıq ənənələrinə sadiq qalaraq təbiilik və gözəllik hissinə sədaqətini qoruyub- saхlayacağını bəyan etdi. İlk yapon Nobel laureatının həyatı faciəvi sonluqla bitdi. Belə ki, 1970-ci ildə dostu Misima yapon hərbi bazalarından birində əsgərləri hökumət əleyhinə üsyana qaldırmaq cəhdi uğursuzluqla bitəndən sonra хarakiri edərək özünü öldürdü. Bu faciəli hadisə Kavabatada dərin sarsıntıya səbəb oldu: nasir yaşadığı mənzildə özünü qazla zəhərləyərək intihar etdi. Bu tanınmış yapon yazıçısının intihar etməsi taleyin qəribəliklərindən sayıla bilər: çünki Kavabata Nobel mühazirəsində məhz müasir dünyada geniş vüsət alan intihar olaylarına toхunaraq bildirirdi: "İnsanın dünyaya yadlaşma dərəcəsindən asılı olmayaraq, intihar etiraz forması sayıla www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 127 127 127 bilməz. İntiharla həyatına son qoyan insan nə qədər ideal olsa da, müqəddəs adlandırıla bilməz"... Y.Kavabata dünyanın müxtəlif ölkələrinin, o cümlədən Yaponiya, ABŞ, Almaniya və Fransanın bir sıra ədəbi mükafatlarını da qazanmışdı. 1948-1965-ci illərdə o, yapon PEN-klubunun sədri, 1959-cu ildən həyatının sonuna qədər isə Beynəlхalq PEN-klubun vitse-prezidenti vəzifəsini daşımışdı. ―Ədəbiyyat qəzeti‖nin dəyərli oxucularına yazıçının ―Ovuciçi böyüklüyündə hekayələr‖ silsiləsindən üç hekayə təqdim edirik. Bu nəsr əsərlərinin hər birində Y.Kavabatanın ustad sənətkar kimi fitri istedadının şahidi oluruq. “Ədəbiyyat qəzeti” www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 128 128 "Ovuciçi böyüklüyündə hekayələr" Yasunari Kavabata Kasıbların aşnası (Hekayə) Limon onun özünə rəva bildiyi yeganə naz-nemət idi. Məhs limona görə dərisi hamar, ağappağ görsənir, xüsusi təravət saçırdı. O, meyvəni dörd yerə bölür, bir parçasından tualet suyu - ətirləndirici vasitə hazırlayırdı ki, bu da ona gün ərzində bəs edirdi. Qalan üç dilimi ehmalca papiros kağızına bükürdü ki, qarşıdakı növbəti günlərdə istifadə etsin. Açılan səhərin gözəlliyini də məhz limon suyu ilə sifətini təravətləndirəndə duyardı. Kişidən gizlin bu gün həm də sinəsi ilə budlarına sürtmüşdü ondan. Kişi onu öpərək ucadan dedi: - Limon! Deyəsən, sən limon çayında çimmisən. Ey, limon iyi burnuma dəydi, ürəyimdən portağal keçir. www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 129 129 129 - Bu dəqiqə, - ona hay verdi, beş senlik (ienin yüzdə birinə bərabər pul vahidi, - A. X.) xırda pulu götürüb portağal dalınca yollandı: baxmayaraq ki, bununla da vanna qəbul edəndən sonra dərisindəki limon ətrinin kişi tərəfindən qoxulamaq sevincindən məhrum oldu. Sikkədən və limon qoxusundan savayı onun evində bir şey qalmamışdı. Kişi, heç kimin ondan almaq istəmədiyi, sonu görünməyən uzun-uzadı pyesini masanı əvəz edən köhnə dərgilərin qalağı üstündə yazmaqla məşğul idi. - Birinci səhnədəki hadisələr limon ağacının fonunda baş verəcək – xüsusi olaraq sənə görə! Sözün düzü, özüm də heç vaxt limonluğu görməmişəm. Kiidə (Yaponiyada şəhər, - A.X.) olanda bir dəfə yamacda naringi ağacları ilə maraqlanmışam. Aylı payız gecələrində, hətta Osakadan (Yaponiyada şəhər, - A. X.) da çoxları onlara tamaşa etməyə gələrdilər. Ay işığında naringilər bataqlıq məşəlinə - əsl nağılvari atəş dənizinə bənzəyirdilər. Limonlar naringiyə nisbətən işıqlıdırlar, onların rəngi adamda hərarət duyğusu qaldırır... Hərarətli sarı məşəllər... Əgər bu hissləri səhnədə vermək mümkün olsaydı... - Aha. Yüklə 2,89 Kb. Dostları ilə paylaş:
|