MahirəNərimanqızı
Yüklə 2,89 Kb. Pdf görüntüsü
|
www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 170 170 Gəldiyim qənaətləri yadda saxla sən: - Kim ki, rəhimsizcəsinə qılınc qaldırır, Amansız qılıncla da taxt-tacdan salınır. Əbdürrəhman Caminin dahi şəxsiyyəti və bənzərsiz istedadı onun bədii əsərlərində xüsusi olaraq nəzərə çarpır. ―Baharıstan‖, ―Həft-övrəng‖, tacik-fars klassik ədəbiyyatının inciləri sayılan divanlarındakı şeirləri ərəb, Аzərbaycan, türk, alman, fransız, ingilis, çex, rus və dünyanın başqa əsas dillərinə tərcümə olunandan sonra yer kürəsində yaşayan xalqların arasında məşhurlaşıb. Tacik-fars klassik ədəbiyyatının qayda- qanunları və ənənələri əsas götürən Əbdürrəhman Cami özünəməxsüs imkanlar daxilində elmi-ədəbi məktəbini yarada bilmişdir. Bunüfuzlu və təsiredici məktəbdə keçmişin ədəbi ənənələri, ədəbiyyat janrları Mövlanə Caminin dahiyanə ustadlığı və yeni ideyaları nəticəsində təzədən dirçəldilir, onlara təzə can verilir. Ona görə də, tacik camişünasları www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 171 171 171 onbeşinci yüzilliyi ―Fars poeziyasının dirçəliş əsri‖ adlandırır, Caminin özünü isə söz sənətinin dahi ustadı, Xorasan və Mavəraünnəhrin elm və ədəbiyyat sahəsinin lideri, qəyyumu hesab edirlər. Bu elmi-ədəbi məkanda Dövlətşah Səmərqəndi, Cəlliləddin Davoni, Hüseyn Voizi Koşifi, Abdullah Hətifi, Osafi Hirafi, Nizaməddin Əhmədi Suhaylı, Əli Safi, Abdulqafur Lori, Hafiz Əbru, Kəmaləddin Binai, Bədrəddin Hilali, Mirhond, Zeynəddin Mahmud Vasifi, klassik özbək ədəbiyyatının banisi Əlişir Nəvai kimi onlarla şair və alim yetişib. Burada o dövrün iki ədəbi-siyasi şəxsiyyətinin – Cami ilə Nəvai arasındakı ustad və tələbə münasibətlərinin möhkəmliyini, onların qarşılıqlı əlaqələri, dostluqları, bir-birini dəstəkləmələri, eləcə də özlərini ətrafdakılardаn müdafiəsini xüsusi vurğulamaq lazımdır. Mövlanə Cami kitabla tanışlıq, bilgi əldə etmək, şüur və intellektini zənginləşdirmək www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 172 172 istiqamətində ustadın-müəllimin rolunu xüsusi vurğulayar, bildirir ki, əgər ustadlar olmasa, dünya savadsızların, tərbiyəsizliklərin, öz əməllərinə cavabdehlik daşımayanların ucbatından zülmətə qərq olar: Bu dünyada müəllim olmasaydı, Divanəlikdən həyatı zülmət bürüyərdi. Mövlanə Cami özünün coxşaxəli yaradıcılığında nəinki tacik-fars ədəbiyyatının ən yaxşı ənənələrini birləşdirirdi, eyni zamanda, o dövrün mədəni aləmini işıqlandıraraq, tarixi missiyasını əla yerinə yetirirdi. Heç də əbəs yerə deyil ki, Əlişir Nəvai onu günəşlə müqayisə edirdi. Cami yaradıcılığında bu dirçəliş və yeniliklərin mahiyyətini böyük alman mütəfəkkiri Höte aydın ifadə edir: ―Cami əsərlərində sələflərinin yaradıcılıqlarının yaxşı və pis tərəflərini www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 173 173 173 birləşdirdiyindən, onlarla bir cərcədə durуr, ənənələrini bərpa və inkişaf etdirərək, aydın şəkildə onları yaradıcılığında birləşdirərək, sonra gələn nəsillərə özünün ardıcılları olmaqdan başqa bir yol saxlamadı...‖ Böyük məmnuniyyətlə qeyd edə bilərik ki, onillər boyu camişünaslıq Tacikstanda əsas və məhsuldar ədəbiyyat istiqamətinə çevrilib. Bu istiqamətdə Əloxon Afsaxzod və Musa Rəcəbov kimi mərhum tacik tədqiqatçılarının dəyərli araşdırmaları dünyanın nüfuzlu alimləri tərəfindən qəbul edilir. Maarifpərvər şəxsiyyət olaraq Əbdürrəhman Caminin ədəbi və elmi əsərlərində irəli sürdüyü əsas ideya bilgi nuruyla xalqı cəhalətdən, savadsızlıqdan qurtarmaq, onu sakit qayğısız və rahat həyata istiqamətləndirmək idi. Mövlanə Cami humanist düşüncələri ilə insanı şərəf və nəciblik hislərinin qorunmasına çağırırdı, bugünkü nəsillər üçün də əvəzolunmaz dəyər kəsb www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiya: qlobal mədəniyyətin şifrələri 174 174 edən şəxsi azadlıq və müstəqilliyin həyatdakı rolunun əhəmiyyətini vurğulayırdı. Əsrlər və nəsиllər həmişə bir-birini əvəzləyir, lakin Mövlanə Camiyə hörmət, onun misilsiz yaradıcılığına münasibət yeni məna və aktualıq kəsb edir. Buna sübut isə vətənində və xaricdə onun yaradıcılıq nümunələrinin təkrar nəşri, əsərlərinin dərcidir. Zohir Saidov Tacikistan Respublikasının Azərbaycanda fövqəladə və səlahiyyətli səfir Ruscadan çevirən: Aydın Xan Əbilov Yüklə 2,89 Kb. Dostları ilə paylaş:
|