MahirəNərimanqızı
Yüklə 4,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu 177 Məhz bu mənada Azərbaycanın dövlət siyasəti daha düĢünülmüĢ və müdrikdir. Birliyin dağılması yalnız territorial deyil, həm də dinlərarası xarakter daĢıyan bir çox millətlərarası münaqiĢələrin baĢ qaldırması ilə əlamətdar oldu, əhalisi bir çox millət və xalqlardan ibarət olan Azərbaycan bu vəziyyətdə ən optimal yolu tapdı. Belə ki, Azərbaycanda mədəniyyətlərarası və dinlərarası dialoqun təĢkil edilməsi məqsədilə sosializmin respublikada hökm sürdüyü dövrdə dağıdılmıĢ bir çox sinaqoqlar, kilsə və baĢ kilsələr bərpa edildi. 1920-ci ildə bağlanmıĢ və 70 il ərzində tamamilə dağılmaq üzrə olan Svyatıx Jen Mironosets kilsəsi 1991-ci ildə rus provaslav icmasına verildi. Moskva və bütün Rusiyanın Patriarxı II Aleksinin səfəri zamanı məbəd təqdis edilərək kafedral baĢ kilsə statusu aldı. Bu zaman məbədin yenidən bərpa edilməsi üçün bütün iĢlərin biznesmen-mesenat Aydın Qurbanovun Ģəxsi vəsaiti hesabına həyata keçirilməsi faktını da unutmaq olmaz. 1999-2001-ci illərdə isə Bakıda digər provaslav məbədi – Sobor Rojdestva Presvyatoy Boqoroditsı – rekonstruksiya olundu.
Bununla yanaĢı, ənənəvi yəhudi memarlıq üslubunda yeni bir sinaqoq binası tikildi. Yəhudilərin kompakt yaĢadığı regionlarda da sinaqoq tikintisi davam edir.
Əgər ölkədə yaĢayan böyük diaspora ilə əlaqədar olaraq kilsə və sinaqoqların tikintisi izah olunsa belə, katolik kilsəsinin tikintisi respublika sakinlərinin neft bumu ilə əlaqədar olaraq, ölkəyə gələn Qərbi Avropa ölkələrinin nümayəndələrinə olan ehtiram əlamətidir. Təsadüfi deyil ki, 2004-cü il iyun ayının 22-də Bakı Ģəhərində Beynəlxalq Mətbuat mərkəzində Fridrix Nauman Fondu (Almaniya) və Amerika Yəhudi Komitəsi (ABġ) tərəfindən təĢkil edilmiĢ ―Cənubi Qafqazda tolerantlığın formalaĢdırılmasında islamın rolu‖ seminarı baĢ tutdu. Almaniyanın Azərbaycandakı Fövqəladə və Səlahiyyətli səfiri Klaus Qrevlix seminarda çıxıĢ edərkən qeyd etdi
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu
178
ki, ―Dövlət və din münasibətləri sahəsində Azərbaycan modeli baĢqa ölkələrə də ixrac edilə bilər. Dini tolerantlıq və dözümlülük sizin malik olduğunuz zənginliklərdir‖ (2, s.4).
Azərbaycanlıların yüksək dini dözümlülüyü haqqında bu fikri Roma Patriarxı I Varfolomey də 2003-cü ildə ölkəmizə səfər edərkən demiĢdir: ―Burada dini dözümlülüyün səviyyəsindən məmnun qaldım. Azərbaycanda hər kəs öz arzusuna görə dininə etiqad edə və ayinlərini keçirə bilər‖ (2, s.4).
Daha bir nümunə, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev baĢda olmaqla respublika hökuməti dinlərarası dialoq təĢəbbüsünü nəzərə çatdıraraq, 2004-cü ildə Roma Papası II Ġohan Pavelin respublikaya səfərini təĢkil etdi. Papanın səfəri böyük əks- səda doğurdu. Onunla görüĢdə Azərbaycanın bütün dini icmalarının nümayəndələri iĢtirak etdi: Qafqaz müsəlmanları idarəsinin rəhbəri ġeyx-ül-Ġslam AllahĢükür PaĢazadə, Bakı və Xəzər Rus provaslav Kilsəsinin yepiskopu Aleksandr, Dağ yəhudilərinin dini icmasının sədri Semen Ġixilov. Roma Papası II Ġohan Pavel Qafqazdakı zorakı münaqiĢələrə münasibətini bildirərək bəyan etmiĢdir: ―Heç kim dinləri aqressiya, zorakılıq və ya ölüm vasitəsi kimi dözümsüzlük aləti olaraq, təqdim etmək və istifadə etmək hüququna malik deyil. Əksinə, onların dostluğu və qarĢılıqlı ehtiramı əsl tərəqqi və sülhün zəngin mənbəyidir‖.
Bu gün Azərbaycanda 200-dən artıq dini təĢkilat qeydiyyatdan keçmiĢdir. Və bu hal müasir demokratik Azərbaycanda dini tolerantlığın parlaq sübutudur.
―Azərbaycanda bütün dinlərin nümayəndələri özlərini rahat hiss edir‖. Azərbaycan Respublikasının prezidenti Ġlham Əliyev müqəddəs Ramazan ayı münasibətilə verilən iftar məclisində çıxıĢ www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu 179 edərkən belə demiĢdi. Prezident qeyd etdi ki, Azərbaycanda islam mədəniyyətinə və islam dininə hörmət və ehtiram bütün digər dinlərə ehtiramla müĢayiət olunur. ―Öz dininə ehtiram göstərən insan baĢqasının dininə də ehtiram göstərməlidir. Bu artıq Azərbaycanda bərqərar olmuĢ yanaĢmadır. Bu gün dini xadimlər Azərbaycanda hökm sürən dözümlülük və tolerantlıqdan bəhs etdi. Bu artıq reallıqdır və bəzi hallarda bizim təcrübəmiz dünya miqyasında öyrənilir. Mən çox Ģadam ki, dözümlülük, dini tolerantlıq artıq Azərbaycanda bərqərar olmuĢ anlayıĢlardır. Bu sadəcə Ģüar deyil, bizim həyat tərzimizdir‖- deyə prezident qeyd etdi.
Ġlham Əliyev vurğuladı ki, Azərbaycanda dini abidələrə münasibət din və dövlət arasında münasibətlərin təzahürüdür: ―Azərbaycanda dövlət yalnız məscidləri və islam dininə aid olan digər abidələri tikib bərpa etmir. Eyni zamanda digər dinlərə aid məbədlər də təmir və inĢa edilir. Bu barədə danıĢanlar oldu və mən çox məmnunam ki, müxtəlif dinləri təmsil edən din xadimləri burada vahid fikir ifadə etdilər. Bu fikir ondan ibarətdir ki, Azərbaycanda bu sahədə iĢ çox yüksək səviyyədədir. Təbii ki, burada dövlət siyasəti də, bu siyasətin əsasları da düzgün qurulub. Bu bizim həyat tərzimizdir. Bu bizim dünyaya baxıĢımızdır. Biz belə yaĢayır və belə yaĢayaraq özümüzə, regiona və dünyaya sübut edirik ki, multikulturalizm mövcuddur. Multikulturalizm nisbətən yeni anlayıĢdır. Mahiyyət etibarı ilə isə müxtəlif mədəniyyət və dinlərə mənsub olan Ģəxslərin birlikdə yaĢamaları deməkdir. Yəni bu anlayıĢ Azərbaycanda əsrlər boyu mövcud olub, bu gün də mövcuddur və möhkəmlənməkdədir. Azərbaycan xalqı müxtəlif dövrlərdə müxtəlif ictimai-siyasi quruluĢlarda yaĢayıb. Buna baxmayaraq, sevindirici haldır ki, müstəqillik dövründə bu müsbət tendensiyalar daima güclənib və güclənməkdədir. Bizim uğurlu inkiĢafımızı gücləndirən amillər bunlardır‖.
Yüklə 4,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|