MahirəNərimanqızı
Yüklə 4,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Alpay Əhmədov, Bakı Slavyan Universiteti
- Həsən xan Məhəmməd, Ġran, Ġmam Sadiq Universiteti
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu 143
qaldırılmasında panaseya rolunu oynamaq iddiasında deyil. Bununla belə, qloballaĢma proseslərinin sürətlə getdiyi bir zamanda gənclərin ideoloji dəyiĢikliklərə həssas olduğunu nəzərə alsaq, yeni təsis olunmuĢ hərəkat heç Ģübhəsiz ki, bu istiqamətdə mühüm rol oynaya bilər. Ən azından, SĠuQGH ekstremizm və dini ayrı- seçkiliyin aradan qaldırılması üzrə müxtəlif sivilizasiyalar arasında birliyin yaranmasını təmin edə biləcək dialoqun təsis olunması məqsədinə doğru gedir.
imkanlar və problemlər
Bu forumda iĢtirak etdiyim üçün çox Ģadam. Fikirlərimi paylaĢmaq üçün mənə belə bir Ģərait və imkan yaratdığınıza görə sizə öz minnətdarlığımı bildirirəm.
ÇıxıĢım qısa olacaq. Mövzum qloballaĢmaya çağırıĢ və imkanlar haqqındadır. Mədəniyyət millətlərin bir-birinə təsir göstərməsinə bir imkandır. Mədəniyyət millətlər arasında qarĢıdur-manı önləyir, millətlər və insanlar arasında fərq yaradır. Bu çıxıĢda əsas fikir
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu
144
mədəniyyətdəki ziddiyyətlərin yaranmasına səbəb olan çağırıĢlara cəmlənmiĢdir. Məlum olur ki, bu əsas çağırıĢlardan biridir. Mədəniyyət bütün mədəni imkanların mübadiləsinə və həmçinin insanlar arasında fikir birliyinin yaramasına zəmin yaradır, müharibələrin və münaqiĢələrin səbəb və əsaslarını aradan qaldırır. MünaqiĢələrin həllinə nəzarət üçün bu ən mühüm və ən real yanaĢmadır. Əlbəttə, bu elə də asan bir iĢ deyil. Belə ki, bütün bunlar cox hazırlıq, böyük səy və səbr tələb edir. YaxĢı nəticələrə nail olmağin yollarından biri həmçinin mədəni mübadilələrin faydalarından və üstünlüklərindən xəbərdar olmaqdır, bunun üçün də bir çox yollar vardır.
Bir cox millətlərdə mədəniyyəti qələbə üçün bir vasitə kimi baĢa düĢmək tendensiyası var, əlbəttə bu kədərlidir, amma həqiqətdir. Bu cağırıĢlara qalib gəlmək və mədəni üstünlüklərdən düzgün istifadə etmək üçün bir çox Ģərtləri nəzərə almağa ehtiyac vardır.
Ġran, Ġmam Sadiq Universiteti
Müasir dövrdə multikulturalizm anlayiĢinda dəyərlərin transformasiyası
Ġngilis dilindən hərfi tərcümədə multikulturalizm ―çoxlu mədəniyyətlər‖ deməkdir. Lakin bir
cəmiyyətdə çoxlu
mədəniyyətlər ola bilərmi? Əgər elədirsə, o cəmiyyət ölümə məhkumdur, çünki Fransada, Almaniyada, Hollandiyada, Belçikada və Avropanın baĢqa dövlətlərində baĢ verdiyi kimi o öz eyniyyətini itirir. Əgər bizə belə bir qərb anlamında
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu 145 ―multikulturluluq‖ və ya ―çoxlu mədəniyyətlilik‖ lazımdırsa, onda o, bizim xalqların illərlə yığdığı nəhəng dəyərlər qatının itirilməsinə, fəlakət və tənəzzülə gətirib çıxaracaq.
Ġndi isə bumeranq effekti baĢ verir – multikulturalizm böyük Qərb mədəniyyətini yavaĢ-yavaĢ məhv olma həddinə çatdırmıĢdır. Bu terminin mənasında iki təzad aydın görünür. Ġlkin olaraq çoxmədəniyyətlilik etnik cəhətdən rəngarəng cəmiyyətdə mədəni bərabərliyin xüsusiyyətlərinin qorunması mənasını daĢıyır. Ġkinci mənada isə mədəniyyətlərin ümumbəĢəri məcrada inkiĢafı, zənginləĢməsi və bir-birinə qarĢılıqlı keçməsi məqsədilə qarıĢmasını tələb edən tamamilə bir-birinə zidd olan postulatlardır. Çünki bərabərlik, xüsusiyyətlərin saxlanılması, zənginləĢməsi və bir-birinə qarĢılıqlı keçməsi mədəniyyətlərin qarıĢması anlayıĢları bir-birinə ziddir.
Belə nəticəyə gəlinir ki, qərb intellektualları özləri hələ multikulturalizm anlayıĢını axıra qədər müəyyənləĢdirməyiblər. Bu terminin mənasına hər bir siyasətçi və ya intellektual insan öz dünya görüĢü ilə, siyasi baxıĢları, həmçinin seçki qabağı vəziyyətlə dərk edilmə mənasını qoyur.
Multikulturalizmin vaxtilə qlobal siyasətini aparan, Qərb dövlətlərin liderləri, indi də öz söz və məsləklərindən iztirabla imtina edirlər. Bu 2010-cu ilin sentyabrında baĢ verdi: Fransanın prezidenti Nikola Sarkozi, Almaniyanın kansleri Anqela Merkel və Böyük Britaniyanın baĢ naziri Ceyms Kameron multikulturalizmin tam məğlubiyyətini etiraf edərək, qərb cəmiyyətinin inkiĢafı üçün təhlükəli olan, bir vaxtlar dəbdə olan multikulturalizm siyasətindən açıqcasına üz döndərdilər.
Yüklə 4,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|