Mamuniylar davrida ijtimoiy madaniy xayotning

Ключевые слова:
«Академия Мамуна», Хорезмшахи, Хорезм, «Дор-уль 
Хикмат и Маoриф». 
KIRISH 
Arablar istilosidan keyin Xorazmda ikki hokimiyatchilik qaror topdi 
Xorazmning janubiy qismi Kat shahrida afrig‘iylar hukmdori Abu Abdulloh 
Muhammad tomonidan, shimoliy qismi esa xalifalik amiri Ma’mun ibn Muhammad 
(995-997) tomonidan boshqariladi. Ikkala hukmdor orasida kelib chiqqan jangda 
Ma’mun ibn Muhammad g‘olib chiqib, butun Xorazmni o‘z qo‘l ostiga birlashtiradi 
hamda o‘ziga Xorazmshoh unvonini qabul qilib, poytaxtni Gurganj shahriga 

---

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 9 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
125 
w
www.oriens.uz
October 
2021
 
ko‘chiradi. Uning vorislaridan Ali ibn Ma’mun (997-1009) va Ma’mun II ibn 
Ma’mun (1009-1017) davrida Xorazmda qadimiy davlatchilik tizimi va madaniy-
ma’rifiy an’analar qaytadan tiklandi, shahar hayoti, savdo va hunarmandchilik har 
qachongidan rivoj topdi. Arab tarixchisi Istaxriy asarida X asr boshlarida Xorazmda 9 
dan 13 gacha shahar borligi qayd etilgan bo‘lsa, shundan yarim asr o‘tgach shaharlar 
soni uch marta o‘sgan yoki 40 taga yetgan. Gurganj, Xiva, Kat, Hazorasp, 
Ardaxushmison (Vayangan), Kardaranxos (Qalajiq) kabi shaharlar Sharqning yirik 
savdo-iqtisodiy va madaniyat markazlariga aylandi. Xorazmliklar hatto uzoq 
Ispaniyagacha borib savdo va madaniy aloqalarni yo‘lga qo‘yganlar. Ayniqsa poytaxt 
Gurganjning mavqei oshdi, shaxarda obodonchilik va me’moriy qurilishlar rivoj 
topdi, qo‘plab go‘zal saroylar, karvon saroy, maxobatli masjidu madrasalar,jamoat 
binolari va bozor rastalari bunyod etildi. Bu Xorazmda XII-XIII asrlarda rivoj topgan 
bunyodkorlik ishlarining debochasi edi.