Manu kanunnamesi’ne göre hinduiZM
Yüklə 0,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
3 kurban da benim, sunulan adakta, yanan otta benim. Anılan benim, eriyen yağ da benim, yakılan da benim yakan da benim.” 66 Kurban töreninde kurban tanrıya sunulur ama aslında kurban eden de, edilen de, kurbanın sunulduğu kişi de tanrının kendisidir. Dolayısıyla burada tanrısal ruhun evrensel ruh ile iç içe olduğu fikri öne çıkmaktadır. Vedalardaki tanrıların sonraki dönemlerde eski önemlerini kaybetmesiyle Brahma, Vişnu, Şiva, Krişna gibi tanrılar daha çok önem kazandı. Bu tanrılardan ilk üçü kendisine yüce tanrı olarak tapınanlar tarafından Hinduizm’in temel mezheplerinin oluşumuna katkı sağlamıştır. Vişnuculukta Vişnu en önemli tanrıdır. Vedalar döneminde O çok ön planda bir tanrı değilken kendi taraftarları tarafından her şeyi yaratan ve her şeye gücü yeten yüce tanrı kabul edilir. Hatta Brahma ve Şiva onun sayısız avatarlarından ikisidir. O insanlara olan merhameti ve sevgisi ile ön plana çıkar. Yeryüzündeki iyileri korumak düzeni sağlamak için zaman zaman çeşitli formlarda yeryüzüne iner. Hinduizm’de avatara inancı da mevcuttur. Bazen tanrıların insan suretinde yeryüzüne indiğine inanılır. Bunların en bilineni Krişna’dır. Mahabharata destanlarında hikâyeleri anlatılan Rama ve Krişna, Vişnu’nun bilinen iki avatarıdır. 67 Hinduizm’de önemli bir yere sahip olan Mahabharata’nın bir bölümünü teşkil eden Bhagavad-Gita’da Krişna, Vişnu’nun dünyaya 8. ziyaretindeki avatarıdır. Eserde geçen şu cümlelerde Krişna çağlar boyunca kendisine ihtiyaç doğduğu dönemlerde farklı bedenlerde dünyaya geldiğine işaret etmektedir: “Gerçekteyse ben hiç doğmadım ve ölmedim, bütün varlıkların yaratıcısı benim. Kendi özümü koruyarak biçim aldım, ete kemiğe bürünüp buraya geldim. Ne zaman yolum tıkanır, kapanırsa, sapıtanlar azıtanlar çoğalırsa, kimse yola girmez, yolu bulamazsa, ben de kendimi 66 Bhagavad-Gita (Tanrının şarkısı), çev. Ömer Cemal Güngören, Yol Yayınları, İstanbul, 2001, XI, s.16. 67 Yitik, Hint dinleri, s. 37. 4 işte böyle gösteririm. İyilik tohumları ekmek için, kötülüğü kökünden kesmek için, kapalı yolu yeniden açmak için, zamanı gelince buraya inerim.” 68 Genellikle erkek tanrıların ve dini figürlerde de erilliğin ön plana çıktığı bir din için istisna sayılabilecek bir durum Saktizm gibi Hinduizm’in bazı mezheplerinde, “Devi” gibi ana tanrıça karakterlerine ve feminen güçlere tapınmanın varlığıdır. Tanrıçalar erkek tanrılara göre daha ön plandadır. 69 Bugün genel inanç Brahma’yı en yüce tanrı kabul eder. Ancak görüldüğü gibi Hinduizm’deki sayısız tanrıyı sınıflamak oldukça güçtür. Çünkü genel inanç Brahma’yı en büyük tanrı kabul ederken Vişnuculara göre Brahma Vişnu’nun avatarıdır. Dolayısıyla Hinduizm’de tanrıların bir önem sırasına göre düzenli olarak tasnif edilebilmesi zor görünmektedir. Ancak tüm bu saydığımız ve Hinduizm’in çok tanrılı bir yapıya sahip olduğunu gösteren delillerin yanında Rig Veda’da geçen “Aslında hakikat birdir. Ancak azizler ondan Agni, Yama, Matarisvan gibi isimlerle bahsetmişlerdir” 70 ifadesi, özünde tek ve yüce bir tanrıya inanıldığının delilidir. Hinduizm’i ve tanrı inancını ele alırken bu ifade göz ardı edilmemelidir. Bu, Tanrı’nın özünde bir olmakla birlikte farklı formlara büründüğünü gösterir. “Kimisi de özveride bulunur, anlamlı adaklar sunar tapınır. Sezer benim değişmeden değiştiğimi, hem birlik hem de çokluk olduğumu” 71 Gita’daki bu cümle kesrette vahdet, vahdette kesret fikrine işaret etmektedir. Bu ifadeler aynı zamanda Tanrının farklı suretlerde görünmesine karşılık aslında bir tane olduğunu söyleyen yukarıdaki Veda cümlesini de desteklemektedir. Görünüşteki çokluk, yüce ve ölümsüz olan Tanrının farklı şekillere bürünmesinden ibarettir. Ancak bu ifadeler 68 Gita, IV, 6–8. 69 Shaktism, http://en.wikipedia.org/wiki/Shaktism, 21.09.07. 70 The Hymns of the Rgveda, trans. Ralph T. G. Griffith, ed. by. J. L. Shastri, Motilal Banarsidas, Delhi, 1973, book 1, 164/46. 71 Gita, IX, 15. 5 Hinduizm’in çok geniş kutsal kitap külliyatı ve bu kutsal kitaplarda sürekli vurgulanan çoklu tanrı fikri göz önüne alındığında kısıtlı sayılır. Ayrıca Hinduizm’de çok sayıda tanrı olmasının yanında bu tanrıların veya onların avatarları kabul edilen temsillerin putlarına tapınma da söz konusudur. Hatta Gandi “Neden Hinduyum?” adlı yazısında kendisini Hindu kabul etmesinin gerekçelerinden birini, putlara tapınmaya karşı çıkmaması olarak açıklamaktadır. Dolayısıyla bu genel ve yaygın uygulamaları ve kutsal kitaptaki referansları göz önüne alırsak Hinduizm’in tanrı anlayışının kısıtlı sayıdaki bu birkaç ifadeye binaen tek tanrılı olarak değerlendirilmesinin zorlama bir iddia olacağı görülecektir. Manu Kanunnamesi’nde genel olarak tanrı isimleri yer almaz. Tanrının özellikleri ve mahiyeti de eserde çok fazla üzerinde durulan bir konu değildir. Bunun nedeni eserin, tanrıdan ziyade, onun insanlardan yapmasını istediği davranışlar ve günlük hayata dair meseleler üzerinde yoğunlaşmış olmasıdır. Eserde tanrıdan daha çok yaratıkların efendisi (Lord of Creatures) şeklinde bahsedilmektedir. Bunun yanında onun için sonsuz, sınırsız enerji sahibi, kendi kendine var olan ( Lord who is Self-existent), görünmeyen, duyularla bilinemeyen, zor fark edilebilen, ilk sebep, gerçek olan ve olmayan her şeyin özü, büyük, efendi ya da tanrı (The Lord) gibi muğlâk isim ve sıfatlar kullanılır. Hinduizm’deki gibi Manusmriti’deki tanrı kavramını anlamak da güçtür. Çünkü tanrıyı ve onun evreni yaratışını anlatan bölümler oldukça mitolojik ve üstü kapalı anlatımlardır. Ayrıca bugün Brahma Hinduizm’de en yüce ve ulu tanrıdır. Ancak Manusmriti’de yaratılış düzeni anlatılırken yukarıda özellik ve isimleri sayılan tanrının, Brahma’yı nasıl yarattığı anlatılmaktadır. Dolayısıyla Manusmriti’de anlatılan o büyük tanrıyı zaten milyonlarca tanrısı olan ve batılı araştırmacılar tarafından da tam bir tasnifi yapılamayan Hinduizm’in karmaşık tanrılar sıralamasında kesin bir yere oturtmak mümkün değildir. Ancak en yüce tanrı Brahma’yı dahi yarattığı için Manusmriti’deki bu isimsiz tanrının her şeyin üzerindeki en büyük tanrı ve mutlak hakikat olduğu şeklinde bir yorum yapabiliriz. Yüklə 0,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|