Manu kanunnamesi’ne göre hinduiZM

     
                                                                                                                                                         xxxi 
 
Günümüzde normal karşılanan hatta beğenilen bazı meslekler Hinduizm’in, 
“canlılara zarar vermemek” gibi bazı prensiplerden dolayı kötü görülebilmektedir. 
Bu yüzden Manu seçilmesi gereken meslekleri anlatmıştır. Bu bölümde kişilerin 
kastlarına göre seçmeleri gereken işlerin nitelikleri; uygun olan ve olmayan yeme, 
içme, boşaltım  şekilleri; kadınlarla ve karısıyla sosyal ilişkilerinin niteliği ve 
sınırlılıkları; hangi hayvanlarla yolculuk yapılacağı, şehirlerdeki yaşam  şartları gibi 
günlük hayata dair daha pek çok kural ve yasak açıklanmıştır. Ayrıca Vedaların 
okunmasının yasak olduğu zamanlar ifade edilmiştir. Dördüncü bölüm 260 
maddedir. Bu bölümden de yine kast sistemini ve rahipleri ele aldığımız bölümlerde 
yararlandık. 
 
Beşinci bölüm 169 maddedir ve diğer bölümlere oranla kısa sayılır. Burada 
yenmesi yasak olan ve olmayan yiyecek ve hayvan çeşitleri ayrıntılı bir şekilde 
anlatılır. Yasak yiyeceklerden özellikle et ve et yememenin yararları ayrıca ele alınır. 
Yasak yiyeceklerin yenilmesi durumunda ödenmesi gereken kefaretler; doğum ve 
ölüm gibi manevi kirlenmeye neden olan durumlar ve bunlardan temizlenme yolları; 
temiz olan ve olmayan maddeler, pis maddelerden temizlenme yolları; kadınların 
erkeklere bağımlı olması gerekliliği gibi çok çeşitli konular üzerinde durulur. Bu 
bölüm Manusmriti’nin bir fıkıh kitabına en fazla benzediği kısmıdır. Eğer eserin 
tamamı böyle bir içeriğe sahip olsaydı biz eser için Hinduizm’in amel kitabıdır 
diyebilirdik. Hinduizm ve Manusmriti’nin amelî konulara, nesnelere ve canlılara 
bakış açısını ortaya koyması açısından çalışmamızın bir bölümünü, beşinci kısmı 
esas alarak bu konulara ayırdık. 
 
 
Altıncı bölüm 97 maddedir ve eserin en kısa bölümüdür. Ağırlıklı olarak 
kişinin aile hayatından sonra yaşaması tavsiye edilen hayatın üçüncü ve son 
çeyrekleri olan orman hayatı ve asketizmle ilgilidir. Hayatın bu evrelerini yaşayan 
kişilerin nasıl yaşaması ve dilenmesi gerektiği anlatılır. Bu kişilerin neler yiyip 
içmesi, nasıl meditasyon ve nefes egzersizi yapacağı ve ölüm gibi konulardan 
bahsedilir. Ayrıca bu bölümün sonunda da yine aile reisliği dönemindeki bir 
kimsenin üstünlüğünden ve hayatın ikinci evresinden bahsedilir. Tezimizin, hayatın 

---

     
                                                                                                                                                         xxxii 
 
evrelerini (aşrama) ele aldığımız bölümünün, orman sakinleri ve çilecileri 
anlattığımız kısımlarını, altıncı bölümü esas alarak oluşturduk.   
 
Yedinci bölüm 226 maddeden oluşur. Bu kısımda ağırlıklı olarak ülke 
yöneticisinin nasıl olması gerektiği üzerinde durulur. Yöneticinin dini önemi ve 
değeri; onun, tanrının enkarnasyonu oluşu, adaleti, doğru ve yanlış cezalandırma 
usulleri; iyi bir kralın nasıl olması gerektiği gibi konular ele alınır. Hükümdarın 
hayatı, yemeği, dinlenmesi; krallığın korunması ve politik konulara değinilir. Ayrıca 
rahiplerin korunması gerekliliği ve rahiplere hediye sunulmasından bahsedilir.  
 
Bugün Hindistan krallıkla değil, parlamenter demokrasiyle yönetilmektedir. 
Kişileri cezalandıracak olan da devlet yöneticileri değil mahkemelerdir.  Dolayısıyla 
bu bölümde anlatılan iyi bir kralın özellikleri, yönetimi, cezalandırma şekilleri gibi 
konuların uygulanabilirliği yoktur. Bu yüzden gerek güncel değerden yoksun oluşu, 
gerekse araştırma açısından merkezi bir öneme sahip olmayışı nedeniyle bu konuya 
çalışmamızda yer vermedik. 
 
Sekizinci kısım diğer bölümlere göre bir konu üzerinde yoğunlaşmadan, 
muhtelif konuları bir arada ele alan bir bölümdür. Kralın hüküm vermesi, kadın ve 
çocukların malları, bulunan ve kayıp mallar, borçlu ve alacaklıların durumu, yalancı 
şahitlilik ve bu durumda verilecek ceza, başlık parası, resmi rahibe verilecek 
kurbanlar, kusurlu ve geçersiz evlilikler, fiziksel saldırılar, trafik kazaları, kralın 
doğru cezalandırma ve doğru vergi toplama şekli, hırsızlık ve cezası,  şiddet, cinsel 
yasaklar, kastlar arası cinsel ilişkinin yasaklığı ve bu durumda verilecek cezalar, 
hizmetçi ve çiftçilerin görevleri, hatta vapur ve feribot ücretleri
59
 gibi ayrıntıya dair 
birbiriyle ilgili ya da ilgisiz birçok konudan bahseder. Sekizinci bölüm 420 
maddedir. Bu bölümün, çalışmamızda yer verdiğimiz ana konularla ilişkili olan 
kısımlarından, gerekli gördükçe yararlandık. 
                                                           
59
 Gerek kullandığımız çeviride, gerekse S.B.E. serisindeki G.Bühler’e ait çeviride o zamanlar insan 
ve yük taşıdığı eserden anlaşılan deniz aracı  Ferry  şeklinde çevrilmiştir. Bu aracın mahiyetini 
bilemiyoruz. Eserde bu konuda bir dipnot ya da açıklama yoktur. Ancak bu bölümün ilgili 
kısımlarında (404–409) bu araçlarla sadece insan değil taşınacak at ya da yük arabalarından (cart) 
ve durumuna göre bunlardan alınacak ücretlerden bahsedilmektedir. Bizde her iki çevirinin ortak 
kullanımı olan ferry kelimesinin karşılığı olarak, her ne kadar o zamanki bir deniz aracı için uygun 
bir kullanım olmasa da, vapur ya da feribot kelimesini kullanmak durumundayız. 

---

     
                                                                                                                                                         xxxiii 
 
 
Dokuzuncu bölüm ağırlıklı olarak kadınlardan bahseder. Kadınların 
kocalarına bağımlı olması gerekliliği, bir babanın kızını nasıl evlendireceği, miras 
paylaşımı, hükümdarın görevleri, vereceği bedeni ya da parasal cezalar, sudralar ve 
vaisyaların görevlerinden bahsedilir. Dokuzuncu bölümden en fazla kadın konusunda 
yararlandık. Eserin kadınlarla ilgili en dikkat çekici maddeleri bu bölümde yer 
almaktadır. Yine bu bölümde sırf erkek çocuk doğurmak için kadınların anlaşmalı 
olarak erkeklerle (akraba, özellikle de kayın birader) evlilik dışı tek seferlik 
ilişkilerinden bahsedilir.
60
 Burada onaylanan durum, buna izin vermeyen, üç madde 
sonrası (64.) ve eserin beşinci bölümündeki 161. madde ile çelişkilidir. Gerek kendi 
içindeki çelişkileri, gerek kadın konusunda açıklamaları, dokuzuncu bölümü eseri 
eleştirenler için hedef tahtası haline getirmektedir. Bu bölüm 336 maddedir. 
 
Diğer tüm bölümlerde emir ya da yasaklar anlatılırken kast olgusuna sürekli 
gönderme yapılır. Ancak onuncu bölüm neredeyse tamamen bu konudan bahseder. 
Kast mensuplarının özellikle rahiplerin görevleri, evlilik yoluyla kastların karışması 
sonucu ortaya çıkan yeni kastlar ve değerleri, dokunulmazların hangi şartlarda ve 
nerelerde yaşaması gerektiği, yapmaları gereken işler, kasttan düşmeyi gerektirecek 
evlilik türleri, rahiplere tanrının verdiği altı görev, kşatriya, vaisya ve sudraların 
görevleri, satılması yasak olan maddeler, mal edinme yolları, rahiplerin aşağılık 
kimselerden hediye kabul etmemesi gerekliliği gibi kast sistemine ait birçok konuya 
değinilir. Bu bölümde ayrıca acıktığı için oğlunu yemeye kalkan Ajigarta, yine aynı 
nedenle köpek eti yiyen Vāmadeva gibi mitolojik bilgelerin destansı birkaç 
hikâyesine de yer verilerek zaruret durumlarında yasak olan maddelerin 
yenilebileceği anlatılır. Kast ile ilgili en fazla bilginin yer aldığı bu kısımdan, kast 
konusunda yararlandık. Bu bölüm 131 maddeden oluşmaktadır. 
 
On birinci bölümün başında dilencilik yapan Veda öğrencisi, ateş kurbanı 
gibi birkaç konudan bahsedildikten sonra bölümün devamı tamamen günah çeşitleri 
ve bunların kefaretlerine ayrılmıştır. Bu bölümde günahlar büyük, küçük ve kasttan 
atılmayı gerektirecek olanlar şeklinde kategorize edilmiştir. İçki içmek, altın çalmak, 
                                                           
60
 MS, IX, 61. 

---