redaksiya heyəti:
Surxay Tağızadə
baytarlıq elmləri namizədi,
respublikanın əməkdar kənd təsərrüfatı işçisi
Ramiz Səfərov
biologiya elmləri doktoru, professor
Məmməd Salmanov
AMEA-nın akademiki, professor
İkram Eyyubov
baytarlıq elmləri doktoru, professor
Aleksandr Panin
RKTEA-nın akademiki, professor
İlham Əzimov
baytarlıq elmləri doktoru, professor
Emma Ağayeva
baytarlıq elmləri doktoru, professor
Fuad Qulubəyov –
baş redaktor,
baytarlıq elmləri namizədi
Cəmil Əsgərov
baytarlıq elmləri namizədi
Qalib Əbdüləliyev
baytarlıq elmləri namizədi
“Baytarlıq” elmi-praktik jurnalı Azər baycan
Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin 27 iyul 2007-ci il
tarixli 32T nömrəli əmri ilə təsdiq edilmişdir.
Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi Mətbu
nəşrlərin reyestrinə daxil edilmə nömrəsi və tarixi:
№ 3334, 04.02.2011-ci il
bank rekvizitləri:
ünvan:
Bakı, AZ 1009, Balababa Məcidov 4
Tel/faks: (+994 12) 596 56 03
Çapa imzalanmışdır 09.04. 2011. Tiraj 300.
“Şərq-Qərb” Nəşriyyat evində dizayn və çap olunub.
AZ 1123 Bakı, Aşıq Ələsgər küçəsi, 17.
Tel.: (+99412) 370 68 03; 374 83 43
Faks: (+99412) 370 68 03; 370 18 49
www.eastwest.az
İÇİNDƏKİLƏR:
Kəbutər Mirzəbala oğlu Səfərov .................................3
Görkəmli ipəkçi-seleksiyaçı alim ................................5
Ələddin Abbas oğlu Ənnağıyev ...................................7
Görkəmli alim, xeyirxah insan ....................................8
Quşlarda leykoz-sarkom qrup xəstəlikləri və
onların növləri. Şiriyev F.A., Əhmədova A.H. .................10
Kənd təsərrüfatı heyvanlarında qarayara xəstəliyi
və onunla mübarizə. Əzimov İ.M., Əsgərov C.Ə. ..........14
Dabağəleyhi tədbirlərin təşkili
Vəliyev U.M., Səfiyeva N.V. .............................................20
Qaramalın hematuriya xəstəliyinin öyrənilməsi
və ona qarşı mübarizə tədbirlərinin hazırlanması
Abdulllayev M.Q., Eyyubov İ.Z., Əlişzadə S.C.,
Babayeva T.Y., Aşurova T.N. ............................................26
Balaqlarda əzələ ağarması xəstəliyinin müalicə
və profilaktikasında Revitamin P və Yalama
daşının effektliyi. Fərəcov A.F. ....................................32
Quşların qarışıq helmintozları (askaridioz,
kapillyarioz) və onların yayılması. Bayramov S.Y. ......36
Balıqlarda parazit xəstəliklərin baş vermə
və yayılmasında biotik və abiotik
faktorların rolu. Abdullayeva X.H. ................................39
Ихтиофтириоз рыб и меры борьбы с ним
Сулейманова А.В. .........................................................45
Gəmiricilərə qarşı rodentisid preparatların
axtarılması. Məmmədli Ə.T., Bağırov Y.T.,
Dərgah-zadə Y.İ. ...........................................................49
Baytarlıq xidmətinin təkmilləşdirilməsində
ictimai peşə təşkilatlarının rolu. Əbdüləliyev Q. H. .....53
Klozantinantiparazitar baytarlıq preparatıdır
İbrahimov İ. P. ..............................................................57
Диагностическая эффективность цветного
антигена при листериозе сельхозживотных
Кулибеков Ф.М. ...........................................................62
Rusca – Azərbaycanca bəzi arıçılıq terminlərinin
izahlı lüğəti. Qulamhüseyn Sultanlı. ..............................66
Alimlər insan yaddaşından xoşagəlməz xatirələri
silməyi öyrənəcəklər
.......................................................71
İnsan beynı 39 yaşdan sonra qocalmağa başlayır
..............72
bAyTArlıq
Azərbaycan baytar Həkimləri Assosiasiyası ictimai birliyinin elmi-praktik jurnalı.
Assosiasiyanın idarə heyətinin sədri fuad qulubəyov, baytarlıq elmləri namizədi
Bank Respublika
Nərimanov filialı,
H/H 38039440105424
KOD 508182
SWIFT BRES AZ 22
VÖEN 1500196051
M/H 0137010014944
VÖEN bank 9900001901
3
Elmi-praktik jurnal
bAyTArlıq
Böyük insanlar həmişə qəlblərdə özünə
dərin və hərtərəfli yer tapır, əbədi olaraq
yaddaşlarda qalır. Baytarlıq sahəsində özü-
nəməxsus şərəfli yeri olan, baytarlıq elmləri
doktoru, professor kəbutər Mirzə bala
oğlu Səfərov məhz belə şəxsiyyətlər dən idi.
Respublikanın məşhur baytar alimlə-
rindən biri, görkəmli epizootoloq Səfərov
Kəbutər Mirzəbala oğlu 1911-ci ilin may
ayının 9-da Bakının Novxanı kəndində ana-
dan olmuşdur. K.Səfərov əmək fəaliyyə tinə
uşaqlıq, yeniyetmə illərindən başlamışdır.
1933-cü ildə Azərbaycan LKGİ Mərkəzi
Komitəsi tərəfindən Moskva Baytarlıq İns-
titutuna göndərilmiş və 1937-ci ildə həmin
institutu bitirmişdir.
K.Səfərov 1937-1938-ci illərdə Azər-
baycan Sığorta İdarəsində baş baytar həkim,
1938-1963-cü illərdə Kənd Təsər rüfatı İns-
titutunun epizootologiya kafedrasında as-
sistent, dosent və professor, kafedra mü-
diri, 1963-1969-cu illərdə Kənd Təsərrüfatı
Nazirliyinin Baş Elmi İdarəsinin rəisi,
1969-1970-ci illərdə Azərbaycan KTN
Yemçilik, Çəmən çilik və Otlaqlar İnstitutu-
nun direktoru, 1970-1981-ci illərdə Azər-
baycan Elmi-Tədqiqat Baytarlıq İnstitu-
tunda iribuynuzlu heyvanların yoluxucu
xəstəlikləri şöbəsinin müdiri işləmişdir.
K.M.Səfərov 1981-ci ildə vəfat etmişdir.
K.M.Səfərov 1944-cü ildə namizəd lik,
1953-cü ildə Moskva şəhərində doktorluq
dissertasiyasını
müdafiə
etmişdir.
K.M.Səfərovun əsas elmi fəaliyyəti heyvan-
ların yoluxucu xəstəliklərinin – leptospiro-
zun, anaerob infeksiyaların – enterotokse-
miyanın, bradzotun, vərəmin, qarayaranın,
brusellyozun epizootologiyasının öyrənil-
məsi, onlara qarşı mübarizə tədbirlərinin
hazırlanması, təsərrüfatların bəzi xroniki in-
feksiyalardan (vərəm, brusellyoz və s.) sağ-
lamlaşdırması işlərinin elmi əsaslarla təşkil
edilməsinə həsr edilmişdir. O, xüsusilə hey-
vanların leptospirozunun öyrənil məsinə aid
diqqətəlayiq tədqiqatlar aparmışdır. Bu
istiqamətdə
leptospiralların
müxtəlif
serotiplərinin xəstəliyin baş verməsində,
epizootologiyasında rolu, təbii ocaqlılıq,
xəstə liyin sağlam təsər rüfatlara sirayət
etməsinin qarşısının alınması üçün baytar-
lıq-sanitariya tədbir lərinin təkmilləşdiril-
məsi kimi məsələlər K.Səfərovun tədqi-
qatlarında öz əksini tapmışdır.
Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitu-
tunda işlədiyi illərdə onun mahiranə peda-
Elmimizin və peşəmizin korifeyləri
kəbuTər MirzəbAlA OĞlu
SəfərOv – 100 il
Azərbaycan Dövlət Baytarlıq Preparatlarına
Elmi Nəzarət İnstitutunun direktoru,
baytarlıq elmləri doktoru,
professor İ.M.Əzimov