“Mən fəxr edirəM ki, AzərbAycAnlıyAM!”
Yüklə 0,86 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Резюме Абдуллаева Х.Г. РоЛь биотических и абиотических фактоРов в появЛении и РаспРостРанении паРазитаРных боЛезней Рыб
43 Elmi-praktik jurnal bAyTArlıq çinin normal boyatma və inkişafa zəruri olan kimyəvi elementlərdən kalium, natrium, də- mir, maqnezium, kükürd və s. alırlar. Bu ele mentlərin suda miqdarı və ya nisbəti lazımi səviyyədən az və ya çox olursa, balıqlarda zəhərlənmə və ölüm baş verə bilər. Ona görə də balıq xəstəliklərinin profilaktikası məq- sə dilə suyun qaz və duz rejimi nəzarət al- tında saxlanmalıdır ki, vaxtında onları istə- nilən istiqamətə dəyişmək mümkün olsun. Su hövzəsində xarici mühiti xarakterizə edən ekoloji faktor olan suyun aktiv reak-
ümumilikdə biosenozun, o cümlədən para- zitosenozun vəziyyətinə təsir göstərir. pH-ın miqdarı və onun tərəddüd etməsi su hövzə- sinin məhsuldarlığına, hidrobiontların tərki- binə, faydalı fauna və floraya, həmçinin ba- lıqlarda və başqa su orqanizmlərində parazit faunanın yoluxucu xəstəliklərin gedişinə, başvermə xarakterinə təsir göstərir. Aparı- lan hidrokimyəvi analizlər nəticəsində yenə də digər göstəricilər kimi, pH-ın miqdarı Aşıq Bayramlı su anbarında və Qozluq ax- mazında 4-5-ə bərabər olmuşdur. Belə bir göstəricinin olmasını əvvəlcədən də suyun «çiçəklənməsinə», yaşıl rəngdə olmasına, axarlılığın olmamasına və s. əsasən də proqnozlaşdırmaq olardı. Balıqlarda aparı- lan parazitoloji müayinələrin nəticələri də bütün bunları təsdiq edir. Ən nəhayət balıqların parazit faunasına iqlim dəyişmələrinin böyük təsiri vardır. Məlumdur ki, iqlim dəyişmələri təbii və antropogen xarakterli olur. Təbii iqlim dəyişmələri Yer kürəsi yaranan dövrdən mövcud olmaqla, öz qanunauyğunluqları vardır və başqa canlılar kimi balıqların da parazitlərlə yoluxması müəyyən dərəcədə buna əsasən uyğunlaşmışdur. Balıqların parazit faunasına antropogen təsirlərin bəzi aspektləri 3 yerə bölünür. Bunlar sənaye müəssisələrinin tullantı su- ları ilə çirklənmə, antropogen evtrofikasiya və akvakulturanın inkişafıdır. Son vaxtlarda insanın təsərrüfat fəaliy- yətinin su hövzələrinə təsiri çox artmış və kəskin iqlim dəyişmələri getmişdir. Yalnız XX əsrdə Yer kürəsinin nisbi hava istiliyi 0,6°
C (+0,2°
C) artmış, dəniz səviy yəsi isə təxminən 0,1-0,2 m qalxmışdır. Aparılan hesablamalara görə Yer kürəsi- nin ortalama hava istiliyinin 1990-2100-cü illər arasında 1,4-5,8°C artacağı, dəniz su- yunun səviyyəsinin isə 88 sm-ə qədər qal- xacağı ehtimal olunur. Bununla əlaqədar olaraq balıqların helmintozlarla yoluxması- nın intensivləşməsinin qarşısını almaq üçün hal-hazırda patogen parazitlərə qarşı eko- loji, təmiz, iqtisadi cəhətdən sərfəli yerli bitki mənşəli preparatların hazırlanması istiqamətində işlər aparılır. Резюме Абдуллаева Х.Г. РоЛь биотических и абиотических фактоРов в появЛении и РаспРостРанении паРазитаРных боЛезней Рыб Появление паразитарных заболеваний среди рыб зависит от возраста рыб, ин- тенсивности питания, состава и качество кормов, плотности популяции хозяина, химического состава воды, а также от некоторых аспектов антропогенного воз- действия на фауну паразитов. Вмешательство хозяйственной деятельности чело- века в экосистему водоемов бывает столь велико, что в течение короткого времени приводит к изменению самого типа водоема. bAyTArlıq 44
1. Бауер О.Н., Мусселиус В.А., Стрелков Ю.А. Болезни прудовых рыб. М., «Легкая и пищевая промышленность», 1981, 318 с. 2. Mahmudov R.N. Hidrometeorologiya, iqlim dəyişmələri, təbii fəlakətlər və həyat. Bakı, “Ziya- Nurlan”, 2008, 76 s. 3. Mikayılov T.K., Rzayev F.H. Qlobal iqlimləşmənin ev su quşlarının helmint fauna- sına təsiri haqda bəzi mülahizələr. Bakı, 2008. Azərb. Zooloqlar Cəmiyyətinin əsərləri, I cild, s.158-162. 45 Elmi-praktik jurnal bAyTArlıq Рыбоводство – одна из перспектив- ных отраслей сельскохозяйственного производства базирующая на выращива- ние в естественных и искусственных во- доемах различной товарной рыбы: карпа, толстолобика, белого амура и др. Современные условия ведения пру- до вого рыбоводства предусматривает уплот ненные посадки рыб в пруды, что обуслов ливает тесный контакт выращи- ваемых рыб, а отсюда и благоприят- ные условия для распространения раз- личных болезней. Наиболее опасными паразитозами для рыб прудовых хо- зяйств Азербайджана из простейших следует, указать ихтиофтириоза возбу- дителем которого, явля ется инфузория İchthyophthirius multifiliis. В настоящее время это кругло рес ни- тчатая инфузория встречается во всех рыботоварных хозяйствах Азербайджана. К заболеванию восприимчивы все виды пресноводных рыб разных возрастов. Апшеронский полуостров, является важ нейшим промышленным и сельско- хозяйственным регионом Азербайджана. На Апшероне расположены озера, во- дохранилища и каналы, которые обла- дают своеобразной пресноводной ги- дрофауной. На этих водоемах вблизи Самур – Девечинского канала, впервые на Апшероне в 2002-2006 гг. нами, были постав лены задачи: изучить состояние паразитологической ситуации прудового рыбного хозяйства Апшерона, который был создан в 1999 г не долеко от г. Сум- гаита. Методом полного паразитологиче- ского вскрытия (Бы ховская – Павловская 1985), обследованию были подвержены 239 экз., 5 – ти видов из выращимаемых рыб карп, сазан, белый амур, толстоло- бик карась, и 3 вида сорных рыб, гамбу- зия, быстряанка, уклея. Ихтиофтириусом были заражены все исследованные виды рыб, хотя процент заражения им не особенно велик, 1-2 случая у каждой рыбы. В условиях Апшеронского прудового рыбного хозяйства у исследованных рыб паразит встречался на жабрах и на коже. У карпа (17,3%), у сазана (18,4), у белого амура (9,8%). По нашим исследованиям было выяв- лено, что наиболее остро с высоким про- центом летальности ( до 40 % ), болезнь протекает у молоди. Эпизоотии ихтиоф- тириоза наблюдается во все сезоны года, но чаще весной и летом при температуре воды 17-27° С и высокой плотности по- садки рыбы в прудах. После гибели больной рыбы ихтиоф- тириусы независимо от стадии развития в течение 3 – 4 часов выходят в воду. При этом мелкие трофонты погибают, не ин- UOT 619:611:576:895:152 ихтиофтиРиоз Рыб и меРы боРьбы с ним Сулейманова А.В., кандидат биологических наук, Азербайджанский Научно-Исследовательский Ветеринарный Институт кЛючевые сЛова: лечение, ихтиофтириоз, болезнь, рыбоводство, карп keyWOrdS: treatment, ichthyophtirius, disease, fishery, carp Yüklə 0,86 Mb. Dostları ilə paylaş:
|