“Mən fəxr edirəM ki, AzərbAycAnlıyAM!”
bAyTArlıq Elmi-praktik jurnal 48 SuMMAry
Yüklə 0,86 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ЛитеРатуРа
- GəMiricilərə qArŞı rOdenTiSid PrePArATlArın AxTArılMASı Məmmədli Ə.T., Bağırov Y.T., Dərgah-zadə Y.İ.
bAyTArlıq 48
1. Бауер О.Н. «Опредилитель паразитов пресноводных рыб». Том Пара зитические простейшие. “Наука”. Ленинград, 1984, стр.272. 2. Сулейманова А.В. Материалы по изучению паразитов и инвазионных болезней рыб Апшеронского прудового рыбного хозяйства в Азербайджане. «Оснoвные достижения и перспективы развития паразитологии. Мат.международной конференции посвященной 125-летию К.И.Скрябина и 60-летию основания лаборатории гельмин- тологии» АН СССР Института паразитологии РАН, Москва (14-16 апреля 2004 г.), стр. 300-301. 3. Сулейманова А.В. Эпизоотологическая и эпидемиологическая ситуация паразитов рыб Апшеронского рыботоварного хозяйства и озера Забрат. Автореф. канд. биол. наук., Баку, 2007. 4. Сулейманова А.В., Байрамов С.Ю. Паразиты и инвазионные болезни рыб в прудовом рыбном хозяйстве Апшерона. Проблемы ихтиопатологии в начале ХХI века к 80-ю создания лаборатории болезней рыб Ф.Г.Н.У. (Гос.НИОРХ), 7 декабря 2009 г., С.-Петербург. 49 Elmi-praktik jurnal bAyTArlıq Heyvandarlığa ciddi ziyan vuran gəmi- ricilərlə mübarizə məsələləri hazırda elmi və praktik baytar mütəxəssisləri qarşısında duran mühüm problemlərdən biridir. Ziyanverən gəmiricilər məməlilər dəs- təsinə aid olub sürətlə çoxalma, hətta çətin şəraitdə belə doğub-törəmək və nəsli artır- maq qabiliyyətinə malikdirlər. Onlar tikinti və binaları dağıdır, aparat və avadanlıqları xarab edir, taxıl məhsullarını, cücələri, yumur taları, ördək, qaz və dovşan balalarını yeyir, buğda , arpa, qarğıdalı, kökümey- vəlilər və başqa bitkilərin əkin sahələrini korlayıb məhv edirlər. Ziyanverən gəmiricilərin kənd təsərrüfatı heyvanları və insanlar arasında qarayara, tulyaremiya, quduzluq, vərəm, brusellyoz, leptospiroz, qrip, paratif, qızılyel, taun və s. təhlükəli infeksion xəstəliklərin yayılma- sında rolu böyükdür. Bir ədəd siçovul gündə 50 qramdan 85 qrama qədər yem yeyir. Bir cüt siçovul və onun artıb-çoxalan nəsli ilə birlikdə bir ildə 40 ton taxılı yeyir və korlayırlar. Siçanabənzər gəmiricilərin 300-dən çox növü vardır. Bunlardan ən çox yayılanı ev siçanı, boz və qara siçovullardır. Onlarda boğazlıq dövrü 21-24 gün olub, bir dəfəyə 8-12, bəzən isə 16-18 bala doğurlar. Doğum- dan bir gün sonra yenidən cütləşərək boğaz olurlar. Bir cüt siçovul bir ildə 800-900, 3-4 ildə 3,5 milyondan çox bala verirlər. Onla- rın belə həndəsi silsilə ilə çoxalması çox təhlükəlidir. İtalyan alimlərinin apardıqları müşahidələrə görə bir adama bir siçovul düşərsə bu elə qorxu yaratmır, bir adama 2 siçovul düşəndə isə bu çox təhlükəlidir. Bir çox alimlərin apardıqları müşahidə- lərə və tədqiqatlara görə gəmiricilərə qarşı deratizasiya tədbiri ildə iki dəfə, yazda və payızda aparılmalıdır. Əvvəlcə, gəmiricilərin yem mənbələri, yuvasalma yerləri, əsas hərə kətetmə yolları, binaların sanitariya- tex niki vəziyyəti müəyyən edilməlidir. Siçanabənzər gəmiricilərə qarşı müba- rizə tədbirləri kimyəvi, mexaniki, bioloji və kom pleks üsullarla aparılır. Dünya alimləri- nin (D.F.Traxanov, Q.
A.Ri basov, D.Rayt, İ.Y.Pol yakov, A.F.Qədirov, B.U.İşaçunko, A.
A.Pol ya kov, B.L.Vaşkov, D. D.Qam- bayev, S.A.Kle mentyeva, P.A.Bir yukov və başqalarnın) tədqiqatlarından məlum olur ki, bunlardan ən səmərəlisi kimyəvi üsul- dur. Bu üsul kumarin tərkibli kimyəvi zəhərli maddələrlə aldadıcı yemlərin hazır- lanmasından ibarətdir. Kumarin tərkibli pre- paratlar antikoaqulyant təsirə malik olduğu üçün siçanabənzər gəmi ricilərin orqaniz- minə daxil olmaqla tez bir zamanda qana sorulur və qaraciyərdə protrombinin əmələ gəlmə sini tormozlayır, qanın laxtalanmasını ləngi dir, eyni zamanda periferik qan damar- larını zədələyir və beyinə qansızmasına səbəb olaraq gəmi riciləri məhv edir. UDK 619:615:341:183:661:872:371 GəMiricilərə qArŞı rOdenTiSid PrePArATlArın AxTArılMASı Məmmədli Ə.T., Bağırov Y.T., Dərgah-zadə Y.İ., baytarlıq elmləri namizədləri Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Baytarlıq İnstitutu AÇAr SÖzlər: rodentisid preparatlar, laborator heyvanlar, gəmiricilər keyWOrdS: rats preparations, laboratory animals, rodents Yüklə 0,86 Mb. Dostları ilə paylaş:
|