Menejment texnologiyasi

Tashkilot tashqi muhiti

Tashkilotning ichki va tashqi muhiti omillari va o’zgaruvchanligi

Tashkilotning tashkiliy tuzilmasi

• Tashkiliy tuzilma — tashkilot boshqaruvining asosiy elementlaridan biri. U tashkilot bo‘linmalari va xodimlar orasida maqsadlar va vazifalar taqsimoti bilan tavsiflanadi.
• Boshqarish strukturasi — boshqarish qarorlarini qabul qilish va amalga oshirish bo‘yicha mehnat taqsimotining tashkiliy shakli.
• Boshqarishning tashkiliy tizimi – boshqaruvchi va boshqariluvchi tizimlarni o‘zaro aloqalarini ta’minlovchi va qattiq bo‘ysunish asosida joylashgan boshqarish zvenolarining to‘plami.

Tashkilotning tashkiliy tuzilmasi

Tashkilot boshqarish strukturasining piramidali tipi
Prezident
Vitseprezident
Xizmat direktori
Sex boshliqlari
Bosh ustalar
Brigadirlar

Tashkiliy tuzilmalarning turlari

Tashkilotning turli bo‘limlari orasidagi aloqalar tavsifiga bog‘liq ravishda tashkiliy strukturaning quyidagi tiplari mavjud:

• To’g’ri chiziqli tuzilmasi
• Boshqaruvning vazifaviy tuzilmasi
• To’g’ri chiziqli-vazifaviy tuzilmasi
• Boshqaruvning to’g’ri chiziqli - shtabli tuzilmasi
• Boshqaruvning matritsa tuzilmasi
• Divizional (yoki bo’limli) tashkiliy tuzilma
• Mahsulotli tashkiliy tuzilma
• Mintaqaviy tashkiliy tuzilma
• Iste’molchiga qaratilgan tashkiliy tuzilma)

To‘g‘ri chiziqli tuzilma tashkilot va har bir bo’linmaning boshida barcha vakolatlarga ega bo’lgan va boshqaruvning barcha vazifalarini o’z qoliga jamlagan rahbar turishini ko’zga tutadi. Zanjircha bo‘yicha yuqoridan pastga uzatiladigan uning qarori barcha quyida turuvchi bo’g’inlar tomonidan bajarilishi majburiydir. Boshqaruvning ushbu tizimida rahbarlarning iyerarxiyasi shunday asosda tashkil qilinadi (masalan, tashkilot direktori, sex boshlig‘i, master).