Mənim dünyaya öyrədəcək yeni bir sözüm yoxdur
Yüklə 1,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
132 kəndlər, şəhərlər salmışlar. Bununla da bir oğuşa (ailəyə) mənsubiyət durumundan bir topluma və bir ulusa mənsubiyət evrəsinə keçmişlər. Bütün bunlar ahimsanın (qeyri—aqressivliyin) gəlişməsi və himsanın (aqressivliyin) azalması ilə mümkün olmuşdur. Bunun tərsinə olsaydı, bəşər soyu tarixdən silinməli idi. Necə ki, insandan daha aşağı səviyədə olan bir çox yırtıcı heyvanların varlıqları tarixdən silinmişdir. Tanrı elçiləri və başqa böyük ruhlu insanlar aşağı—yuxarı ahimsanı yaşam biçimi kimi önərmişlər. Bunun tərsinə ola bilməzdi, çünkü himsanın öyrənimə gərəksinimi (ehtiyacı) yoxdur. İnsan bir heyvan olaraq doğası gərəyi aqressivdir, ancaq insan ruhu qeyri— aqressivliyi özündə barındırmaqdadır. İnsan öz ruhunun dərinliklərinə vardığında artıq aqressiv davrana bilməz. İnsan ya ah imsa yolunu tutmalı, ya da çox acı yazqılara qatlaşmalıdır. Bu üzdən də tanrı elçiləri və böyük ruhlu insanlar eşitliyi və qardaşlığı öyrətmişlər. Bütün bunlar ahimsanın görüntüləridir. • Məncə, bu gün bilə, toplumsal toxunun (şəbəkənin) uyqarlıq üzərində yapılanmamasına qarşın bütün dünyada bəşər toplumları bir—birlərinə dözərək yaşamağa çalışır, öz mallarını qoruyurlar. Bunun tərsinə olsaydı hər kəsdən daha saldırqan və aqressiv olan azınlıq bir kəsim yaşamda qalmalı idilər. Ancaq xoşbəxtlikdən böylə deyildir. Oğuşlar (ailələr) sevgi bağları ilə bir—birinə bağlanmışlar. Öyləcə də ulus adlanan uyqar öbəklər (dəstələr) də buna bənzər bağlarla bir—birlərinə bağlanmışlar. Tək sorun toplumun ahimsa yasasına diqqət et məməsidir. Bu diqqətsizlik üzündən toplum ahim sanın olanaqlarından yararlana bilməmişdir. 133 Bir tür içgüdüsəl (instinktiv) əyilim (meyl) üzündən tam qeyri— aqressivliyin seçkinlərə mümkün olduğunu söyləyə bilərik. Bu azlıqda olan seçkinlər hər tür mülkiyət və bu kimi mal varlıqlarından vaz keçməyi başarırlar. Yalnız ahimsaya uyanların bu qonuda araşdırma yapıb, ahimsanın olanaqlarından daha da genişcə yararlanma haqqına sahib olduqlarını söyləyə bilərik. Ancaq bu yasa gerçəkçi isə, bütün insanlar üçün keçərli olmalıdır. Bu yoldakı yenilgələrimiz ahimsa yasasından qaynaqlanmaz. Bu yoldakı yenilgələr genəldə insanların öz yanlışlıqlarından ortaya çıxar. Bir ana öz evladı yolunda ölürsə, özündən xəbərsiz olaraq böyük ahimsa yasasının etkisi altındadır. Əlli illik çalışmalarımda bu yasanın bilincli anlaşılmasına çalışmışam. Yenilgə və uğursuzluqlarla sonuclansa da, ciddiyətlə uyqulanmasını istəmişəm. Bu əlli il mənim üçün inanılmaz sonuclar qazandırmış, inancımı daha da möhkəmləndirmişdir. Sürəkli qeyri—aqressiv davranaraq, yasal və haqlı mülkiyətə sayqı duyma aşmasına çata biləcəyimizə inanmaqdayam. Bu sayqı da toplum ölçüsündə yayqınlaşacaqdır. Kəsinliklə bu mülkiyət dünyanı başına almış olan haqsızlıqlara bulaşmayacaqdır. Ayrıca, ahimsa yanlısı olan, eşitsiz və yasa dışı mülkiyətlərin ortada oluşundan qorxmamalıdır. Çünkü o, qeyri— aqressivlik çağrışdıran “satyaqraha” 1 kimi bir silaha sahibdir. Satyaqrahanın harda olursa olsun, yerində və doğruca qullanışı aqressivliyin yerini ala bilər. Heç 1 Satyaqraha, əslində doğruluğun yanlısı olmaq deməkdir. Ancaq Qandi bu sözü özünəxas biçimdə qeyri—aqressiv dirəniş və savaş yöntəmi kimi seçmişdir. 134 bir zaman qeyri—aqressivlik bilimini tam olaraq ortaya qoyma iddiasında olmamışam. Bu bilim tam olaraq ortaya qoyula bilməz. Bildiyim qədəriylə heç bir bilim, hətta riyaziyat da kamala ərmişliyini iddia edə bilməz. Mən də öz növbəmdə araşdırmacıdan başqa bir şey deyiləm. • Satyaqrahanı uyqulamağa başladığım andan bəri anladım ki, doğruluğu aramaq üçün qarşı tərəfə saldırqan davranmaq gərək deyildir. Tam bir dözümlə və dərddaşlıq duyqularımızı sərgiləyərək, qarşı tərəfin yanlış yapmasını önləməliyik. Çünkü kiminə görə doğru görünən bir başqasına görə yanlışlıq olaraq görünə bilər. Dözüm, insanın əzablara və acılara qatlaşmasıdır. Böyləcə satyaqraha doğruluğu savunma qavramına dönüşürdü, ancaq başqalarına acı çəkdirərək deyil, insanın özünün acı çəkməsi aracılığı ilə. • Şaşırtıcı gəlişmələr çağı olan əsrimizdə kimsə bir şeyi ya da bir düşüncəni yeni olduğu üçün dəyərəsiz saya bilməz. Öyləcə də bir şeyi ya da bir düşüncəni araşdırmaq çətin olduğundan dolayı, onun çağımızın ruhuyla təzad oluşdurduğunu söyləyə bilmərik. Bir zamanlar düş kimi görünən bir çox şeylər indi çağımızın gerçəkləridir. Əsrimizdə aqressivliyi gücləndirən yeni buluntular qarşısında adam şaşırıb qalır. Ancaq bu gün bir düş kimi görünsə də, qeyri—aqressivlik yolunda da böyük kəşflərin olacağına inanıram. • İnsan və onun əməlləri iki ayrı və somut (konkret) şeylərdir. Bir sistemin qarşısında dirənib onunla savaşmamız çox doğaldır. Ancaq sistemin amillərinə qarşı saldırı, bizim özümüzə qarşı saldırı kimi alqılanmalıdır. Çünkü biz hamımız bir Yüklə 1,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|