239
və birlikdəliyi onaylar (təsdiqlər). Bu haqqı iki kişi
arasında təkəlləşdirər. Hər iki tərəf böylə bağlılıq və
birlikdəliyə istəkli olduğunda evlilik gerçəkləşər.
Evlilik bir tərəfin qarşı tərəfə tabe olmasını
gərəkdirməz. Bəzən tərəflərdən biri əxlaqi
b
axımdan bu bağlılıq yasalarına bağlı qalmaya
bilər. Böylə bir durumda boşanma bir çözüm isə,
mən boşanmadan yana tutum sərgilərəm. əxlaqi
yasaları pozmaqdansa, boşanmaq daha əxlaqi və
şərəflidir. Çünkü evlilik ilişkilərində mən əxlaqi
ilkələri hər şeydən üstün bilirəm.
•
Nə yazıq ki, analıq görəvləri qızlarımıza
öyrədilməməkdədir. Evlilik məzhəbi görəv isə, ana
olmaq da öylə bir görəv olmalı. Ideal bir ana olmaq
asan deyildir. Çocuq eyitimi böyük sorumluluq
duyqusu gərəkdirməkdədir. Qadın gəbə qaldığı
andan
doğum anına qədər analıq sorumluluğu və
görəvləri haqda bilgilənməlidir. Ölkəyə sağlıqlı və
əxlaqlı çocuqlar vermiş olan anlar ən böyük xidmət
etməkdədirlər. Bu çocuqlar böyüdüklərində
ölkələrinə xidmətdə bulunacaqlar. Gerçək olan
budur ki,
xidmət etmə ruhunu daşıyan adam bütün
durumlarda yararlı biri olma olanaqlarını kəşf
edəcək. Yanlış və zərərli yöntəmlərə yönəlməməyə
çalışar.
•
Əski Hind yasalarında qadınların mülkiyət haqları
yox idi.
Qadın, yalnız üzərində daşıya biləcək
əşyalara sahib olurdu. “Bəzi kişilər yeni Hind
yasalarına görə evlənmişlər. Ancaq qadının
mülkiyət sahibi olmasına qarşıdırlar. Deyirlər ki,
qadının iqtisadi istiqlalı onun əxlaqının pozulmasına
gətirib çıxaracaq, ailə həyatını pərişan edəcək. Siz
bu haqda nə düşünürsünüz?” deyə məndən sorurlar.
240
Bu soruya cavab vermək üçün öncə bu sualı
sormalıyam: kişilərin iqtisadi istiqlalı onların
əxlaqlarının pozulmasına, ailə yaşamının pərişan
olmasına səbəb olurmu? Bu sualın cavabı olumlu
isə, o zaman buraxın qadınlar da öylə olsun.
Qadınların eşit haqları olursa, onların özgürlük və
sorumluluq anlayışları da dəyişəcək. Bu
sorumlu
luq
duyqusu
onların
əxlaqsızlığa
sürüklənməsinə əngəl olur. Qadın və ya kişi
yoxsulluq üzündən əxlaqsızlıq etmirsə, bu əxlaqın
heç bir dəyəri yoxdur. Gerçək əxlaq insanın
könlünün təmizliyindən qaynaqlanmalıdır.
•
Gənc bir adam mənə məktub göndərmiş. Məktubun
ö
zəti böylədir:
“Evli biriyəm. Bir sürə öncə yabancı bir ölkəyə
səfər etdim. Həm özüm, həm də ata-anamın
güvəndiyi bir dostum var idi. Mən olmadığım sürə
içində bu dostum qadınımı aldadıb onunla cinsi
ilişkiyə girmişdir. İndi qadınım bu adamdan gəbə
qalmış. Atam israrla çocuğu düşürməmizi istəyir.
Atam deyir ki, böylə etməzsəniz, bütün ailə Tanrı
qəzəbinə tuş olacaq. Ancaq düşünürəm ki, bəlkə
böylə davranmaq doğru olmaya bilər. Yazıq qadın
indi çox pərişan və peşman durumda. Heç bir şey
yeyib-
içməməkdə. Sürəkli ağlamaqdadır. Lütfən bu
qonuda mənə yardımçı olun. Sizcə, mən nə
etməliyəm?”
Mən bu məktubu ciddi tərəddüdlə anlatdım. Hər
kəsin bildiyi kimi, bu tür olaylar toplum içində ola
bilər. Bu üzdən bu haqda genəl fikir alış-verişində
bulunmaq kötü olmaz deyə düşünürəm.
Məncə, çocuğu düşürmək cinayətdir. Bir çox ərlər
bu kimi xətalara sürüklənə bilərlər. Bu yazıq qadın
241
da böylə xətaya yol vermişdir. Ancaq kimsə, kişiləri
bu xətaları üzündən sorqulamaz. Yalnız qadınlar
sorqulanırlar. Toplum törələri kişiləri bu xətaları
üzündən ələşdirməz, həm də savunar. Ayrıca, qadın
bu xətasını ört-bas da edə bilmir. Çünkü qadın
hamilə qalır. Ancaq kişi öz suçunu gizlin saxlaya
bilir.
Burada sözügedən qadın bağışlanmağa
layiqdir.
Bu ərin qutsal görəvi atasını
dinləməməkdir. Qadının doğum yapmasını
bəkləməlidir. Çocuq dünyaya gəldikdən sonra onu
öz evladı kimi, tərbiyə etməlidir. Ancaq qadını ilə
ortaq yaşamına davam edib-etməməsi qonusunda
bir söz söyləyə bilmərəm. Bu, çox həssas qonudur.
Durum və bulunduqları kollektiv ortam
ayrılmalarını icab edə bilər. Böylə olursa, adam
qadınının yaşamını həyat quracağı anadək təmin
etməlidir. Təmin etməlidir ki, ehtiyac qadını kötü
yollara sürükləməsin. Qadının şərəfli yaşaya
bilməsinə yardımçı olmalıdır. Ayrıca, bu qadının
peşmanlığı və tövbəsi içdən isə, onu bağışlayıb
ortaq yaşamlarını sürdürə də bilərlər. Qadının
peşmanlığı səmimi isə, ortaq yaşamlarını sürdürə
bilmələrində heç bir saqınca görmürəm. Hətta
düşünürəm ki, şərəfli bir kişinin qutsal görəvi
günahlarının cəzasını çəkmiş zavallı bir qadına
sahib çıxıb, onu evinə geri gətirməkdir.
•
Olumsuz dirənişi zəiflərin silahı kimi sanırlar.
Mənim yeni adlandırdığım dirəniş türü ən güclü
adamlara x
as olan silahdır. Anlatmaq istədiklərimi
anlada bilməm üçün yeni bir qavram gəlişdirməli
idim. Bu yeni qavram “satyaqraha
”dır. Yəni
həqiqətdən əsla ayrılmayan savaş türü. Bu yeni
qavramın gözəlliyi ondadır ki, bu silah ən güclü
242
adamlara özgü olmaqla yanaşı cismən zəif olanlar
və yaşlılar üçün də keçərlidir. Yetər ki, böyük
ürəkləri olsun. Satyaqraha həm də ağrıları içə almaq
anlamı daşıdığı üçün, özəlliklə qadınların qullana
biləcəyi silahdır. Hindistanın istiqlalı yolunda hind
qadınlarının kişilərdən daha çox ağrılara
qatlandıqlarına tanıq oldum. Qadınlarımız da kişilər
qədər ulusal savaş yolunda ağrılara, acılara sinə
gərdilər. Fədakarlıq ülküsü bəlli tarixi dönəmlərdə
toplumun içində çağlayıb durar. Bulaşıcı olur və
cəsur ürəkliləri cəlb edər. Hindistanın qurtuluşu
yolundakı savaşda da böylə oldu. Qadınlar və kişilər
bir yerdə, bir cəbhədə inanılmaz fədakarlıq
göstərdilər.
•
Tutalım ki, Avropa qadınları və çocuqları bəşər
sevgisindən dolub-daşsınlar. Bu durumda hərbçi
savaşçıları ələşdirməyə başlarlar. Savaşçılıq qısa
sürədə anlamsızlaşar. Bu qonuda əsas fikir odur ki,
qadınlar, çocuqlar və başqaları eyni ruha sahibdilər.
Söz qonusu həqiqətin sonsuz gücünün açığa
çıxması, özünü göstərməsidir.
•
Bir qadın saldırıya uğradığında yəqin öz-özünə
düşünür ki, “himsa”ya (aqressivliyə), yoxsa
“ahimsa”ya (qeyri—
aqressivliyə) mı əl atmalıdır?
Bu durumda qadının ilk görəvi kəndini
savunmasıdır. Bu baxımdan ağlına gələn hər şeydən
yararlanıb kəndini savunmalıdır. Tanrı ona dırnaq
və diş vermiş. Bütün gücü ilə özünü savunmağı
başarmalıdır. Kəndini savunurkən, ölsə də,
savunmadan vaz keçməməlidir. Ölümdən qorxusu
olmayan qadın və ya kişi, yalnızca özlərini
savunmaqla yetinməzlər, özlərini fəda etməklə
başqalarına da xidmət edə bilərlər. Gerçək olan
Dostları ilə paylaş: |