TARIX FANI TADQIQOTLARIDA M A X SU S-TAR IXIY
U SLU B LA R
Tarixiy-genetik uslub. Genetik uslub — o'tmishdan bugungi kun-
gacha. Retroprospektiv uslub — bugundan oUmishgacha. Sinxron
uslub. Xronologik uslub — tarixiy hodisalarning ketma-ketligini,
vaqtida o'rganish. Diaxron uslub. Tarixiy taqqoslash uslubi. Tarixiy
tipologik uslub. Tarixiy tizimli uslub.
T arix fan in in g m axsus tadqiqot uslublari falsafiy,
um um fan
tad q iq o t uslublariga aso slangan b o ‘lib, u la r an iq-m uam m oviy
u slu b larn in g aso sin i ta sh k il etadi. Tarix fani ta d q iq o tlarid a b u n
day u slu blarnin g b ir nechtasi q o 'llan ila d i, u la r quyidagilardir:
ta rix iy g enetik uslub;
genetik uslub; retrospektiv uslub; sinxron
uslub;
xronologik uslub; d iaxron uslub; tarix iy taqqoslash uslubi;
ta rix iy
m etodologik uslub; tarixiy tizim lilik uslubi.
Tarixiy-genetik uslub.
T arixiy genetik uslub va retrospektiv
uslu blar keng tarq alg an b o'lib, u lar tarixiy voq ealarn in g tark i-
bi, vazifalari va o ‘zg arish larn i ketm a-ket o ch ib berishga yo'nal-
tirilgan .
T arixiy-genetik m e to d n in g m ohiyati sh u n d ak i, o'rgan ilay ot
gan
vo qelik nin g tark ib i, tu zilish i, vazifalari va undagi o'zgarish-
la rn i tarix iy h arak a t jara y o n larid a ketm a-ketlikda tadqiq etishga
q aratilg an b o 'lib , ta d q iq o t obyektining real
holatiga im kon q ad ar
k o 'p ro q yaq in lash tirilish ig a im kon b erad i1.
T arixchi I. K ovalchenkoning ta ’kidlashiga k o'ra m a zk u r uslub
lar «m antiqiy tabiati b o 'y ich a bu an alitik va induktiv, axborotning
bayon etilishga k o'ra esa tavsifiydir*2.
U sabab va oqibat o 'rtasid a g i bo g'liq lik n i aniqlashga yo 'n al-
tirilg an bo 'lib , u yoki bu tarixiy jara y o n larn in g
kelib ch iqishini
ta h lil qilishga asoslan adi. B unda tarixiy voqea ham individual,
h am k onkret ho latda ko'rinad i.
Dostları ilə paylaş: