Microsoft Word ìàíáà ëàò ëåê. doc

 
11.2.15. “Ubaydullanoma” 
 
“Ubaydullanoma” XU11 asrda wtgan Mir Muh’ammad Amini Buxoriy 
asaridir. U wqimishli va fozil kishilardan bwlib, 1645 yilda tug’ilgan, vafot yili 
malum emas. Ashtarxoniylardan Subxonqulixon va Ubaydullaxon (1702-1711 yy.) 
saroyida bosh munshiylik vazifasida xizmat qilgan. 
“Ubaydullanoma” Buxoro xonligining 1702-1716 yillar orasidagi ijtimoiy-
si
ё
siy va madaniy h’a
ё
ti h’aqida h’ikoya qiladi. Asar 1716 yildan keyin 
ё
zilgan, 
muqaddima, xotima va 80 bobdan iborat. 
Muqaddimada muallifning h’ol-ah’voli, yani Subxonqulixon 
h’ukmronligining swnggi yillarida xizmatdan chetlashtirilib, og’ir ah’volga tushib 
qolganligi va Uaydullaxon xizmatiga qabul qilinishi, Abdulazizxon va 
Subxlnqulixon davrida Buzoro xrnligining ijtimoiy-si
ё
siy ah’voli qisqa tarzda ba
ё
n 
qilingan. 
1-80- boblarda Buxoro xonligining qariyb 15 yillik (1702-1711 yy.) 
ijtimoiy-si
ё
siy tarixi batafsil 
ё
ritilgan. Muallif mazkur asarida katta er egaligi, 
ah’olidan yig’iladigan soliq va jarimalar, Buxoro xonligining mamuriy tuzulishi, 
tarqoqlikning kuchayishi, mamlakat boshiga tushgan iqtisodiy qiyinchiliklar va 
uning afrim sabablari kabi masalalarga keng wrin bergan. Asarda geografik va 
etnografik malumotlar h’am kwp. 
Xotimada muallif bilan zamondosh bwlgan va Buxoroda istiqomat qilgan 
olimlar, shoirlar, masalan, Sayido Nasafiy, Qosixoja, mulla Sarfaroz, Fitrat, 

---

135
Mulh’am, mashh’ur qozilar h’aqida qisqacha, lekin etiborga molik malumotlar 
keltirilgan. 
“Ubaydullanoma” asarining 10 dan ortiq qwl
ё
zma nusxasi mavjud. Asar 
A.A.Semenov tomonidan rus tiliga tarjima qilingan va 1957 yili Toshkentda 
nashrdan chiqarilgan.