Microsoft Word 1 iç kapak doc

 
64
gerçekleştirmek için Hitler işçi sınıfı güvenle çalışabilecek duruma getirmiş, aynı 
zamanda her an silaha sarılabilecek biçimde yetiştirmiştir.
302
  
 
3.3.2. Sol Totaliter Rejimler 
Sol totaliter rejimler arasında en tipik ve en büyük olanı Sovyetler Birliğinin 
komünist rejimi olmuştur. Bu rejim 1917 Ekim İhtilalinden sonra Komünist 
(Bolşevik) Partinin iktidara gelmesinden sonra oluşmağa başlamış ve yaklaşık 70 yıl 
devam etmiştir. Komünist rejimlerde hakim olan Marksist kurama göre sosyalist 
toplumda burjuva (kapitalistler) sınıfı tasfiye edildiği için bütün halk (emekçiler) tek 
bir sınıf halinde yönetimi katılmaktadır. Her kese eşit olanakların sağlandığı bu 
toplumda sınıflar ve sınıf ayrımı yok edilir. Fakat fiiliyatta durum tamamen farklıdır. 
Sosyalist düzenlerde de bazı kişiler ve gruplar diğerlerine oranla daha fazla 
ekonomik güce sahiptirler. Parti liderleri, komünist partisi üyelerinin, bilginlerin, 
yüksek bürokratların, artistlerin hayat tarzlarının, maddi ve sosyal olanakların 
diğerlerinden bir hayli farklı olduğu görülür.
303
 
Bir totaliter rejim örneği olarak Sovyetler Birliğinde uygulanan siyasi rejimin 
en belirgin özelliği, tek partili siyasal yapılanmadır. Devletin tüm siyasi yapılanması, 
Sovyetler Birliği Komünist Partisi tarafından oluşturulmuştur.
304
  
Sovyet devlet sisteminde parti örgütü, devlet organları yanında toplumsal 
yaşamın tüm alanlarında etkili olmuştur. Komünist Parti tek parçalı bir örgüttür. Bu 
bütünlüğü korumak için kendisini, “şuurlu, demir gibi proletarya disiplini altında 
birleşmiş militan bir teşkilat” olarak tanımlamıştır. Hizipçiliğin ve bölücülüğün 
mutlak anlamda yasaklandığı partide, “demokratik merkeziyet” olarak adlandırılan 
şu ilkelere yer verilmiştir: 
1)
 
Parti organlarının aşağıdan yukarıya parti tarafından seçimle iş başına 
gelmesi, 
                                                 
302
 Akın, İ. F., 1993, s. 254-255. 
303
 Daver, B. 1968, s. 119. 
304
 Komünist Parti ilk kez 1898 tarihinde Minsk kentinde yapılan bir kongrede kurulmuş ve daha 
sonra 1912 yılında azınlık  (Menşevik) ve çoğunluk  (Bolşevik)  şeklinde iki kola ayrılmıştır. Ekim 
İhtilali sonrası iktidara gelen Bolşevikler Partisi (Tüm-Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi), 
1924’de Sovyetler Birliği Komünist (Bolşevik) Partisi, 1932 yılında ise, Sovyetler Birliği Komünist 
Partisi (SBKP) adını almıştır. 

---

 
65
2)
 
Parti organlarının kendi örgütlerine ve üst kademe organlara sürekli rapor 
vermesi, 
3)
 
Güçlü parti disiplini, azınlığın mutlak suretle çoğunluğa tabi olması, 
4)
 
Her üst kademe organın kararının alt kademe organlar için bağlayıcı 
olması.
305
 
Komünist Partide egemen olan önemli bir ilke de “kendi kendini eleştirme” 
ilkesidir. Bu eleştiri, “yukarıdan gelen” ve “aşağıdan yapılan” şeklinde iki türlüdür. 
Gerçekte bu eleştiri, parti organlarının aldığı kararları değil, kararların yerine 
getirilip getirilmediği ile ilgilidir. Kararların eleştirisi yalnızca en üst mevkide 
bulunan yönetici tarafından yapılabilir, bu da, eleştiriden çok siyaset değişikliğini 
ifade etmektedir.
306
 
Anderw Heywood aşağıdakileri “mutedil” komünizmin anahtar özellikleri 
olarak belirtmektedir. 
-
 
Marksizm-Leninizm resmi ideolojidir. 
-
 
“Demokratik Merkeziyetçilik” ilkesi üzerinde örgütlenmiş Komünist Parti 
siyasi iktidar tekeline sahiptir. 
-
 
Komünist parti kaynaşmış bir devlet-parti aygıtı yaratarak, devlet 
mekanizmasının hakimiyeti altında tutma anlamında “yönetir.” 
-
 
Komünist parti, iktisadi, eğitimsel, kültürel ve eğlendirme amaçlı 
kurumlar dahil tüm kurumları kontrol altında tutarak toplumda “önderlik ve 
rehberlik edici” bir rol oynar. 
-
 
İktisadi hayat devlet kolektifleştirilmesine dayanır ve bir merkezi 
planlama sistemiyle organize edilir.
307
 
 
 
 
                                                 
305
 Lane, D., State and Politics in the USSR, Oxford, 1985, s. 147. 
306
 Ataöv, T., Sovyetler Birliği Devlet İdaresi, Ankara, 1961, s. 62-63. 
307
 Heywood, A., 2006, s. 47.   

---

 
66
3.3.3. Totaliter Rejimin Meşruiyeti 
Totaliter meşruiyet, total iktidarın toplumu şekillendirmek ve yönetmek için 
kendisine temel olarak seçmiş olduğu hedefler, ilkeler, normlar ve sloganlardır.
308
 
Linz’e göre bireylerin iradesini ve toplumsal onamayı kayıt ve şarta bağlı olmaksızın 
kullanan totalitarizm meşruluğunu bütüncül bir insan ve toplum kurma anlayışından 
almaktadır.
309
 Bu durum bireyin bir ideolojik totaliter içerisinde eritilmesi, toplumun 
‘topyekun siyasallaştırılması’, yeni insanın organik bir yapı içerisinde yeniden 
yaratılması sürecidir.
310
 Totalitarizmde kriz dönemlerinde, hakim ideolojiyi saklı 
tutmak kaydıyla “meşruluk masalları” (özellikle, milliyetçilik)  uydurulur. İkinci 
Dünya Savaşı sırasında Rus milliyetçiliğine vurgu yapmış, hatta uzun yıllar şiddet ve 
baskılara maruz bırakılmış Ortodoks Kilisesi Patriğini Kremlin’e davet etmiştir.
311
     
Tüm bu uğraşların altında yatan psikolojik faktör ise siyasal iktidarı kaybetme 
korkusudur.
312
 Totaliter iktidarın en önemli fonksiyonlarından biri olan bütünleşmiş 
düşüncelerden oluşan total bir sistem kurmak, siyasal iktidarın eylemlerini justifiye 
etmek, hayatı tanımlamak ve bu tanımlı hayatı bireylere haklı olarak göstermek 
amacı ideoloji ile gerçekleştirilir.
313
 Çünkü “totaliter sistemlerde ideolojiler bir 
meşruiyet kaynağıdır”
314
   
 Totaliter rejimlerde toplumun birliği, bütünlüğü ve uyumunu sağlamak 
siyaset, ekonomi ve ideolojinin tekelleşmesinin bir zorunluluğudur. Çünkü birlik, 
bütünlük ve uyum siyasal iktidara bütüncül bir iktidar alanı yaratarak total bir 
evrenin düzenlenmesi imkanı verir. Siyasal iktidar ile toplumsal itaatin birlik ve 
bütünlüğü bu imkanı güçlendirir. Bu durum, siyasal iktidarın meşruiyet yasasına 
mutlaklık ve kutsallık katar. Siyasal iktidarın varlık sebebi olan düzenliliğin zıddı 
olan kaos korkusuyla birlik, bütünlük ve uyumun bozulması riski toplumun siyasal 
iktidara olan ihtiyacını, dolayısıyla itaatini arttırır ve buna yönelik itiraz ve retlerin 
düşman ilan edilip yok edilmesine meşruluk kazandırır.
315
  
                                                 
308
 Çetin, H., 2002, s. 22. 
309
 Linz, J., 1984, s. 34. 
310
 Linz, J., 1984, s. 21. 
311
 Мачкув, Е., 2001,  http://www.data.minsk.by/opensociety/1.01/8.html 
312
 Linz, J., 1984, s. 28  
313
 Berger, P.L., Luckmann, Th., The Social Construction of Reality, Anchor, New York,1967. 
314
 Friedrich, C. J., Zbigniev K. B., 1964, 35. 
315
 Çetin, H., 2002, s. 22. 

---