Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 10
Tikinti, quraşdırma və NİS işlərinin ətraf
mühitə təsirinin qiymətləndirilməsi,
azaldılması və monitorinqi
Noyabr 2013-cü il
10/40
Yekun variant
Cədvəl 10.25 Reseptorların həssaslığı (Torpaq və səth suları)
Parametr
İzahat
Dərəcə
Mövcudluq
Boru kəməri dəhlizi orta dəyərlidir, çünki o, yerli şəkildə mal-qara otarılması üçün
istifadə olunur
Səth suyu hövzələri ictimai su təchizatı məqsədilə istifadə edilmir. Mövsümi
olaraq çobanlar tərəfindən heyvanları suvarmaq üçün istifadə edilir.
2
Xarici təsirlərə
dözümlülük
Torpaq və səth sularının keyfiyyəti ŞD2 magistral boru kəməri dəhlizi və
kondensat çəni ərazisi daxilində aparılan işlərin təsirinə məruz qalmayacaq.
Üçüncü tərəf boru kəməri dəhlizi və terminaldan cənubdakı bataqlıq sahədə
lokallaşdırılmış çirklənmə aşkar edilmişdir.
2
4
10.6.2.3 Təsirin dərəcəsi
Cədvəl 10.26-da sahildəki boru kəmərinin quraşdırılması və ŞD2 kondensat çəni ərazisində
işlərin torpağa və səth sularına təsirinin xülasəsi verilir.
Cədvəl 10.26 Təsirin dərəcəsi
Hadisə
Hadisənin
miqyası
Reseptorun həssaslığı
Təsirin dərəcəsi
Quruda boru kəmərinin
quraşdırılması
Orta Orta Orta mənfi
ŞD2 Kondensat çəni ərazisində
işlər
Aşağıdakı çirklənmənin yayılması ilə əlaqədar monitorinq və hesabat vermə tələbləri BP ŞD2
Tikinti fazasının ƏMSSİES-n bir hissəsini təşkil edəcək:
Terminalın tikintisi və sahildə boru kəmərinin quraşdırılması üçün çirklənmənin
qarşısını alma planı hazırlanacaq və tətbiq ediləcək;
Əlavə 10G-də göstərilmiş parametrlər üçün bataqlıq sahədə rübdə bir dəfə səth
sularının
nümunələri götürüləcək; və
Rast
gəlinmiş növ 2 torpaq/suya dair qeydlər (buraya analitik nəticələr, şəkillər, rast
gəlinən yerlərin koordinatları, görülən tədbirlər və materialların miqdarı daxil olacaq)
saxlanacaq və sahildə boru kəmərinin tikintisi başa çatdıqda ETSN-nə hesabat
veriləcək.
Hesab olunur ki, təsirlər yuxarıdakı Bölmə 10.6.1-də göstərildiyi kimi mövcud idarəetmə
tədbirlərinin həyata keçirilməsi vasitəsilə praktiki baxımdan mümkün və zəruri olduğu qədər
minimuma endirilir və əlavə heç bir təsirazaldıcı tədbir tələb olunmur.
10.7 Quru və sahilyanı mühitə təsirlər (mədəni irs)
Bu Bölmədə ŞD2 Genişləndirmə sahəsi daxilində payaların torpağa yeridilməsi və quruda
boru kəmərinin çəkilməsi fəaliyyətləri ilə bağlı mədəni irsə dəyən təsirlər təqdim edilir.
Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 10
Tikinti, quraşdırma və NİS işlərinin ətraf
mühitə təsirinin qiymətləndirilməsi,
azaldılması və monitorinqi
Noyabr 2013-cü il
10/41
Yekun variant
10.7.1 Təsirin azaldılması
Mədəni irslə bağlı mövcud olan idarəetmə vasitələrinə aşağıdakılar daxildir
Arxeologiya
və Etnoqrafiya İnstitutunun nümayəndələri (AEİ) tərəfindən təşkil edilmiş
müşahidə qrupu hər hansı arxeoloji vacibliyi olan istənilən artefaktları aşkar edəcək və
onlara Səngəçal terminalı yaxınlığında tikinti və istismaravermə fəaliyyətləri üçün qəfil
tapıntıların aşkar edilməsi proseduru tətbiq ediləcək;
Müşahidə Qrupu Arxeoloqları aşkar edilmiş hər hansı tapıntılara dair dərhal hesabat
verəcək və tələb olunan hər hansı düzəliş tədbiri Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi və
Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu ilə əməkdaşlıqla arxeologiya mütəxəssisi ilə
razılaşdırılacaq; və
Qazma
işləri zamanı arxeoloji ehtiyatlar aşkar edildikdə arxeoloji müşahidə qrupu onu
qiymətləndirəcək və qazma işlərinə ediləcək hər hansı dəyişikliklər və idarə vasitələri
barədə, həmçinin sahənin daha ətraflı arxeoloji qiymətləndirilməsini aparmaq lazım
olub-olmayacağı barədə qərar qəbul etmək üçün sahədə işlərin dayandırılması zərurəti
barədə qərar qəbul edəcək.
10.7.2
ŞD2 genişləndirmə sahəsi daxilində torpağa payaların yeridilməsi və
quruda boru kəmərinin çəkilməsi
10.7.2.1 Hadisənin miqyası
Təsviri
Torpağa payaların yeridilməsi
Fəsil 5 Bölmə 5.5.2.2-də müzakirə edildiyi kimi, ŞD2 Genişlənmə ərazisi boyu özüllərin
əksəriyyətinin dəstəklənməsi üçün aşağı, orta və yuxarı terraslarda torpağa payalar
yeridiləcək. Diametri 450-900 mm, uzunluğu 10-15m arasında olan təxminən 6750 payanın
torpağa yeridilməsi planlaşdırılır.
Quruda boru kəmərinin quraşdırılması
Sahildəki boru kəmərinin quraşdırılmasına yuxarıdakı Bölmə 10.5.2.1-də təsvir edildiyi kimi
açıq kəsmə ilə xəndək qazılması, keçidlərdə isə burma ilə qazma daxildir.
Qiymətləndirmə
Torpağa payaların yeridilməsi
ŞD2 Genişlənmə ərazisinə ən yaxın mədəni irs abidəsi orta əsrlərə aid karvansaradır,
bununla belə, paya yeridilməsi aparılacaq sahələr karvansaradan ən azı 1350 metr məsafədə
yerləşəcək. Paya yeritmə işlərindən yaranan vibrasiyanın mənbədən ən çoxu 50 metr
məsafəyə yayılacağı gözlənildiyi üçün Karvansaranın paya yeritmə əməliyyatlarının təsirinə
məruz qalacağı ehtimal edilmir.
Quruda boru kəmərinin quraşdırılması
Terminala gedən marşrutun əksəriyyətində boru kəməri torpaq səthindən 2,5 metr dərinə
basdırılacaq. Boru kəmərinin quruda quraşdırılması 4,4 km dəhliz boyu 80 metr enində təcrid
sahəsi daxilində yerinə yetiriləcək. Nəticədə, təxminən 35,2 hektar ərazidə torpaq pozulacaq.
Bunda əlavə, boru kəməri kəsişmələrində burğu üsulu ilə qazmadan istifadə etmək və burğu
üsulu ilə qazılacaq hissələrin mövcud xidmət qurğularından və ya boru kəmərindən təxminən
1,5 metr dərində qazılması planlaşdırılır. Hər bir hissədə burğu və qoruyucu kəmər
avadanlığının endirilməsi və qəbulu üçün yer səthindən 3-5m dərin çalalar qazmaq lazım
gələcək.