Microsoft Word 11 Operations eia final az

Şahdəniz 2 Layihəsi 

Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin 

Qiymətləndirilməsi 

Fəsil 11 

Əməliyyatların ətraf mühitə təsirinin 

qiymətləndirilməsi, azaldılması 

vəmonitorinqi 

 

Noyabr 2013-cü il 

Yekun variant

 

11/23

11.5.2 Qurudakı əməliyyatlar 

11.5.2.1 Hadisənin miqyası 

 

Təsviri 

Müntəzəm istismar şəraitlərində  səs-küy  ŞD2 layihəsinə aid qurudakı obyektlərdən 

yaranacaq, xüsusən də: 

  

 

Mexaniki üsulla və elektriklə  işləyən  fırlanan iri avadanlıq (yəni  ŞD2 layihəsinə aid 

əsas elektrik enerji generatoru, iki ixrac kompressoru, turbo genişləndirici kompressor 

və iri nasoslar) və  

 

Əsas texnoloji boru xətləri və kompressor boru xətləri  

 

Müntəzəm əməliyyatlar ərzində məşələdə qazın piltə və hava üfürülmə (təmizləmə) məqsədi 

ilə yandırılmasına  əlavə olaraq HPBS müddəti  ərzində avadanlığın sıradan çıxması, təmir 

işləri  və texniki xidmət (Fəsil 5 Bölmə 5.12.4.6-ya istinad edin) və ya qəza təzyiqsalma 

səbəbindən məşəldə qeyri-müntəzəm yandırılma baş verəcək.     

 

Təsirin qiymətləndirilməsi 

Qurğunun müntəzəm istismarı  

 

Əsas elektrik enerji generator turbini, qaz ixracı kompressorları, nasoslar və borular da daxil 

olmaqla  əsas səs-küy mənbələrinin nəzərə alınması ilə qurudakı qurğunun səs-küy 

modelləşdirmə qiymətləndirilməsi həyata keçirildi. Modelləşdirməyə yuxarıdakı Bölmə 11.5.1-

də qeyd olunan tədbirlər daxil edilmişdi. Səs-küy səviyyələri Səngəçal terminalı  ətrafındakı 

hər bir reseptor (Səngəçal qəsəbəsi, Ümid və Əzimkənd/Massiv 3) üçün proqnozlaşdırıldı və 

ŞD2 səs-küy normaları ilə müqayisə edildi. Bunlar mövcud terminal sistemi ilə bağlı  hər bir 

reseptorda hal-hazırda mövcud olan səs-küy səviyyələri çıxılmaqla 45dB(A) (ən yuxarı  səs-

küy səviyyəsi) gecə  səs-küy limitindən  əldə olundu (modelləşdirmə qiymətləndirilməsi üzrə 

əlavə təfərrüatlar üçün Əlavə 11D-yə istinad edin)  

 

Cədvəl 11.15-də modelləşdirmədən əldə olunmuş nəticələri təqdim edilir   

 

Cədvəl 11.15 Müntəzəm  əməliyyatlar zamanı reseptorlarda ŞD2 üzrə  səs-küy 

səviyyələrinin xülasəsi  

 

Reseptor 

ŞD2 üzrə səs-küy 

norması (dB (A)) 

Səs-küyün 

proqnozlaşdırılan 

səviyyəsi (dB(A)) 

ŞD2 səs-küy norması üzrə 

proqnozlaşdırılan səs-küy 

səviyyəsi (db(a)) 

Səngəçal 41.3 

38.7 

-2.6 

Əzimkənd / 3-cü Massiv 

43.8 

35.9 

-7.9 

Ümid 40.1 

28.1 

-12.0 

 

Modelləşdirmə reseptorlarda ŞD2 səs-küy normalarından, o cümlədən gecə vaxtı  səs-küy 

limitindən aşağı səs-küy səviyyələrini 2.6 və 12dB(A) arasında proqnozlaşdırdı. Ona görə də 

gözlənilir ki, səs-küy limitlərinə müntəzəm şəraitlərdə hər zaman əməl olunacaq . 

 

Məşəldə qeyri-müntəzəm yandırma 

 

Terminal yaxınlığında  ŞD2 üzrə qazın məşəldə qeyri-müntəzəm yandırılması  və  aşağıdakı 

istismar səs-küy limitlərindən potensial kənara çıxmaların (ən azı 95% hallarda limitlərə əməl 

olunur) davamlı baş verməsi səbəbindən yerli icma reseptorlarında səs-küy səviyyələrinin 

hesablanması üçün səs-küyün modelləşdirilməsi həyata keçirildi.      

 

 Günorta 

vaxtı (07:00 - 22:00 arası) LAeq : 45 dB(A); və 

 Gecə vaxtı (22:00 - 07:00 arası) 55 dB(A). 

---

Şahdəniz 2 Layihəsi 

Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin 

Qiymətləndirilməsi 

Fəsil 11 

Əməliyyatların ətraf mühitə təsirinin 

qiymətləndirilməsi, azaldılması 

vəmonitorinqi 

 

Noyabr 2013-cü il 

Yekun variant

 

11/24

Hər bir məşəldə yandırma hadisəsi üzrə ehtimal olunan axın sürətləri, təkrarlanma tezliyi və 

müddət daxil olmaqla 1, 2 və 3 il və sonrakı müddət üçün bir sıra ehtimal olunan məşəldə 

yandırılma ssenariləri müəyyənləşdirildi. Nəticələr Cədvəl 11.16-da təqdim olunur.  

 

Cədvəl 11.16 Proqnozlaşdırılan məşəldə yandırma halları (müntəzəm və qeyri-

müntəzəm əməliyyatlar) 

 

Hadisə 

İl 

Axın sürəti 

(sutkada milyon 

standat kub fut) 

İl üzrə 

maksimum 

təkrarlanma 

tezliyi 

Maksiumum 

Müddət 

(saatlar) 

Məşəldə qazın utilizasiyası əməliyyatı 

və məşəl piltə məqsədi ilə qaz 

yandırma (Müntəzəm əməliyyatlar ) 

Bütün illər 

<1.5 

fasiləsiz 

Məşəl qazının utilizasiyası YT 

funksiyası oflayn rejimində olmaqla 

normal fəaliyyət.   

Bütün illər 

1.5 10 

120 

Məşəl qazının utilizasiyası AT 

funksiyası oflayn rejimində olmaqla 

normal fəaliyyət.   

Bütün illər 

4.1 10 

120 

Məşəl qazı kompressiyasının itkisi; 2 x 

50% məşəl qazı kompressoru ilə 

istismar  

İllər 1 və 2  

11 4 24 

İl 3 və sonra 

21 2 24 

Kiçik və orta istismar əməliyyatları, 

məsələn, kompressor xəttində itki, 

ixrac kompressorunun əməliyyatları  

İl 

290 1 22 

Kiçik istismar əməliyyatları, məsələn, 1 

kompressor xəttində itki, 1 qaz 

kondisiyalaşdırma əməliyyatı 

İl 2 

445 1  6 

Orta istismar əməliyyatları, məsələn, 2 

kompressor xəttində itki, 2 ixrac 

kompressorunun əməliyyatları 

2 İl 

750 1  9 

Kiçik və orta istismar əməliyyatları, 

məsələn, kompressor xəttində itki, 

ixrac kompressorunun əməliyyatları  

3 İl və sonra 

890 1 12 

Fövqəladə təzyiqsalma 

2 İl 

1890 1  1 

 

Səs-küy səviyyələri Səngəçal terminalı  ətrafındakı  hər bir reseptor üçün (Səngəçal, 

Əzimkənd/Massiv 3 və Ümid) hesablandı.  Ən yüksək səs-küy səviyyələri  Əzimkənddə 

müşahidə olundu.  Aşağıdakı  Şəkil 11.9 Əzimkənddə  səs-küy səviyyələrini göstərir o 

mülahizə əsasında ki, ilin nisbətləri üzrə məşəldə yandırılma ssenarisinin (və bununla da səs-

küyün səviyyəsi) 3  il üçün yaranması gözlənilir (məşəldə yandırılmanın təkrarlanma tezliyi və 

müddəti baxımından ən pis hal). 

 

---