Microsoft Word \304\356\352\363\354\345\355\3621

 
 
 
154 
e)
  Вы  мою  дочь  берегите,  как  зеницу  ока.  А  будите  обижать  –  не 
сдобровать вам.(Решетников)
188
                                   
Kızıma gözünüz gibi bakın. Onu incitirseniz sizin için iyi olmaz.
 
 
Bu deyim edebi (kitap) dilde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce  içinde  hareket  belirteci  niteliyeni      (örnek  a,  b,  c,  d,  e)  olarak  ve 
“хранить”  (hranit’)  –  saklamak;  “беречь”  (bereç’)  -  korumak  bitmemişlik 
durumunda bulunan fiillerle birlikte  kullanılmaktadır. 
Deyim sadece tekil halde kullanılmaktadır. 
 
Камень преткновения 
Türkçe anlamı = engel taşı; 
Türkçe karşılığı = engel, mani; 
Aslı =  Eski Slavca’dan geçen taklit. 
Bu  deyim  ncil’den    ( saya,  8,  14,  vb)  alınmıştır.  Efsaneye  göre,  engel  taşı 
Tanrı  tarafından  Sion’a  konulmuştur.  Tanrı’ya  inanmayanlar  ve  onun  kurallarına 
uymak  isteyemeyenler  bu  taşa  takılıyordu.  Eski  Slavca’da  “претыкаться” 
(pretıkat’sa)  –  ayağı takılmak  fiili çağdaş  Rusça’da    “спотыкаться”    (spotıkat’sa) 
şeklini almıştır.
189
   
 
Örnek tümceler; 
a)
  Басни навсегда остались для меня камнем преткновения.  
Fabllar benim için her zaman engel taşı olmuştur.
 
                                                 
188
 A. . Molotkov, 1978, s. 174 
189
 V.M. Mokiyenko, 2005, s. 283 

---

 
 
 
155 
b)
  Среди  всех  предметов  в  школе  математика  была  для  него  камнем 
преткновения.   
Okulda bütün dersler içinde matematik onun için engel taşı olmuştur. 
c)
  Последняя задача по физике для меня  - камень преткновения. 
Son fizik problemi benim için engel taşı. 
 
Deyim edebi dilde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce içinde  hem ad kökenli yüklem (örnek c), hem de dolaylı nesne (örnek 
a, b) olarak kullanılmaktadır. 
Deyim tekil halde kullanılmaktadır. 
 
Козёл отпущения 
Türkçe anlamı = günahlardan arındıran keçi;  
Türkçe karşılığı = günah keçisi, tek sorumlu; 
Aslı = Eski Slavca’dan geçen taklit. 
Bu  deyime 
ncil’deki  (Levit,  16,  21-22;  16,  9,  10)  bölümlerde 
rastlanmaktadır. Bu deyimin temelinde eski bir Yahudi geleneği yatmaktadır. … Eski 
Yahudiler  günahlarını  bir  keçiye  yüklemek  için  tören  düzenlerdi.Ve  halkının  tüm 
günahlarını  bu  tören  sırasında  bir  keçiye  yüklerlerdi.  Günah  çıkarma  gününde  bu 
keçiyi çöle kovarlardı. … Bu tören sırasında orada bulunanlar günahlarından arınmış 
sayılırlardı.
190
   
 
 
                                                 
190
V.M. Mokiyenko, 2005,  s. 314 

---

 
 
 
156 
Örnek tümceler; 
a)
  Почему же я и вот эти несчастные должны сидеть тут за всех, как козлы 
отпущения. (А.П.Чехов)
191
                                                                                            
Niçin  ben  ve  bu  zavallılar  burada  herkesin  yerine  günah  keçisi  olarak 
oturalım.
 
b)
  Не  хотите  ли  вы  сделать  меня,  как  говорится,  козлом  отпущения  и 
взвалить всю вину на меня? (Н.Успенский)
192
 
Beni  günah  keçisi  yapmak  ve  tüm  suçu  benim  üzerime  mi  yüklemek 
istiyorsunuz? 
c)
  Когда  дети  разбили  вазу,  козлом  отпущения стал  самый  маленький  – 
на него свалили всю вину. 
Çocuklar vazoyu kırdığında en küçükleri günah keçisi oldu. Bütün suç onun 
üzerine attılar. 
d)
  Так удобнее: козлы отпущения найдены, научные «вожди» могут спать 
спокойно.
193
  
Böylesi daha uygun: günah keçileri bulundu ve bilim “önderleri” artık rahat 
uyuyabilirler. 
 
 Bu deyim hem  edebi (kitap) hem de konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce içinde hem ad kökenli yüklem (örnek a, c), hem özne (örnek d), hem 
de  dolaylı nesne (örnek b) olarak kullanılabilir. 
Deyim  hem  tekil  halde  (örnek  b,  c)  hem  de  çoğul  halde  (örnek  a,  d) 
kullanılmaktadır. 
                                                 
191
 Ö.Aydın Süer, 1999, s. 115 
192
 E.A.Bıstrova, 1998, s. 115 
193
 N.V.Basko,  2002, s. 105  

---

 
 
 
157 
Краеугольный камень 
Türkçe anlamı = köşe başı taş; 
Türkçe karşılığı = temel taşı, esas düşünce; 
Aslı =  Eski Slavca’dan geçen taklit.   
Deyim  Kilise      Slavca’sından  alınmıştır.  Asıl  anlamı,  her  hangi  bir  inşaatın 
temelinin en altındaki taştır. Rus köylerinde bu gün de ev yapılırken köşelere büyük 
taşlar konulur.
194
                                                                                                   
                                                         
Örnek tümceler; 
a)
  Дисциплину  мы  считаем  краеугольным  камнем  своей  деятельности. 
(В.Ардаматский)
195
                                                                                                    
Disiplini, etkinliğimizin temel taşı olarak kabul ediyoruz.
 
b)
  Оживление 
промышленного 
производства 
является 
сегодня 
краеугольным камнем развития российской экономики.
196
 
Sanayi  üretiminin  canlanması  bugünkü  Rus  ekonomisinin  gelişiminin  temel 
taşıdır. 
c)
  Крепость  Врицен  была  краеугольным  камнем  второй  немецкой 
оборонительной линии на этом участке. (Э.Казакевич)
197
    
Vritsen kalesi bu bölgedeki ikinci Alman savunma hattının temel taşıydı
.                                                                                      
 
Bu deyim edebi (kitap) dilde karşımıza çıkmaktadır. 
                                                 
194
 V.M.Mokiyenko, 2005, s. 283 
195
 Ö.Aydın Süer, 1999, s. 117 
196
 N.V. Basko, 2002, s. 107 
197
 A. .Molotkov, 1978, s. 192 

---