Microsoft Word Adilli Ayt?kin 869M. docx
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3.7.Modanın kommunikasiya v ə informasiya funksiyası
- XÜLAS Ə
- SUMMARY
- 869 m qr magistrantı Adilli Ayt əkin qbal qızının “Modanın strukturunda innovasiyaların t ətbiqinin analizi” mövzusuna dair
- Dissertasiya i şinin II f əslind ə.
- Dissertasiya i şinin III f əslind ə.
69
mədəniyyətlərin tamamila fərqli olmasna baxmayaraq onun insanın həyatında bioloji kökləri vardır. Etioloqların apardığıi çoxsaylı tədqiqatlara əsasən heyvanların davranışının nümayiş etdirilməsinin mühum əhəmiyyəta malik olduğu məlum olmuşdur. Davranışın. nümayiş aspektləri ozünü hələ bəşəri tarixin erkən mərhələlərində biruzə vermişdir. Onlar çoxsaylı tədqiqatlar nəticəsində ibtidai insanın geyimini rəqslərə, bəzək əşyalarına, tatuirovkaya istinadən şərh etmişlər.
3.7.Modanın kommunikasiya və informasiya funksiyası
Moda kommunikasiya və informasiyanın insanlar arasında birindəndigərlərinə otürmə formalarından biridir. Kommunikasiya prosesində moda iştirakçılarının bir- birini tanıması, görməsi, ozünü digərinə təqdim etməsi və onlarla taış olmasına ehtiyac vardır. Bu nəzər nöqtədən nüimayişin muhüm əhamiyyəti vardır. Atalar sözundə, adamı geyımınə görə qarşılayırlar, ağlına görə yola salırlar kimi ifadə hamıya məlumdur. Aydındır ki, burada aksent ikinci hissəyə vurulmuşdur, lakin ikinci hissə ozü- ozlüyündə məna yükunü daşıyır, bununla belə o geyimə göre qəbul edilir. Folklor dilindən tərcümədə, geyimin qisamüddətli görünməsi, yəni nümayişin kommunikasiyaya mühüm dərəcdə təsir göstərməsini bir daha təsdiq edir. Buradan da bir tərəfdən ünsiyyət subyektinin tez və adekvat qiymətləndirilməsi, digər tərəfdən isə tez bir zamanda öz «mənliyinin» ekspessiv nümayişinə olan təlabini aydın görmək olar. Modanın dəyərlərində nümayişçilərin olması nəzəriyyəçilərin elacə də, adi təfəkkürlərdə təmamilə haqlı olaraq insan həyatının səthi tərəflərinə aid edilir. Həqiqətən moda anlayışında «görünmək» və «göstərmək» əslində üst- üstə duşür. Moda dərində və gizli qala bilməz. O, mütləq göz qarşısında olmalıdır. Əgər moda iştirakçısı öz arzusu ilə seçilmək istəyirsə və ya əksinə seçilmək, gorünmək istəmirsə, fərqi yoxdur, o, «görünməməzliyi» müəyyən yolla nümayiş etdirməlidir. Cox güman ki, nümayiş dərinləşdikcə, fərdlərlə sosial qruplar arasındakı kommunikasiya vaxtı uzandıqca numayişin əhəmiyyəti azalır.
70
Nəhayət, modanın daha bir «daxili» dəyəri oyundur. Nümayişə oxşar oyun mədəniyyətin universal elementlərini təmin edir.Hələ Platon onun dəyərini sübut edərək qeyd etmişdir ki, insan eyni zamanda oyunçu və oyuncaqdır. O, oyuna təhkim edilmişdir və oynamalıdır. Digər sözla, «oynamaqla yaşamaq lazımdır».Məlumdur ki, bəzi incəsənat nəzəriyyəçiləri hesab edirlər ki, oyun bədii yaradıcılıq əsiridir.F.Şiller isə bunu insannın fəaliyyətinin spesifikliyi kimi qiymətləndirirdi. Holland mədəniyyətşünası I.Xoyzinqa tanınmış «Homa lidens» kitabında («Oynayan adam», 1938- ci il) oyunun problemlərinə xüsusi flkir vermişdir. O, qeyd edirdi ki, oyun könüllü xassə daşıyır və adi, real həyatdan kənarda qalir. Oyun estetika sahəsi ilə bağlıdır və onunla kəsişir.Xoyzinqanın qeyd etdiyinə görə, müasir cəmiyyətdə oyunun elementi aşagı düşür. Məlumdur ki, ingilis dilində iki müxtalif görünüşlü oyunları işarə etmək üçün eyni sözdən istifadə edilir: play- heç bir qaydası olmayan sərbəst oyun və məhdud qanun- qaydaya əsaslanan, əvvəlcədən müəyyən edilmiş oyun. Modada butün qeyd edilən oyun görünuşlərinə və onların əlavələrinə rast gəlmək olar.Modanın strukturunda oyun dəyərlərinin iştirak etməsi, modanın qismən estetik təzahür kimi geniş yayılması və izah olunması ilə bağlıdır. Bu vəziyyətlə bağlı olaraq moda oyunun formasında gənçlərin sosial norma və dəyərlər ilə ünsiyyətlərinin yaranmasını əmələ gətirir.
71
1. А.В.Гофман, Можа и Люди.Москва. Издам Питер 2004 2. Аульхауер Х.Д, Альтенбург У. Мода между спросоп и предложением 3. В.В. Ермолова, Д.Ю. Ерминова, Моделирование и художественное оформление одежды.2001, Изд. Академия 2001. 4. Москва, издат.Легкая промышленность.1983 5. Акилова З.Т., Петушкова Г.И, Моделирование одежды. Москва, Легпромиздат .1995.
6. Андреева Р.П.Энциклопедия моды- СПб.Литерв.1997 7. Буровник К.А. Родословная вешей-Москва, Знание, 1991. 8. Воронов Н.В.Очерки истории отечественного дизайна. Москва, МГХПУ – С .Г.1997 9. Горбачева Л.И. Мода ХХ века. Москва ГNTNC,1997 10. Горина Г.С. Моделирование формы одежды. Москва, «Лепром.1981 11. Гофман А.Б Мода и люди. Новая теория моды 12. Зайцев В.М. Такая изменчивая мода – Москва, 1983 13. Козлов В.Н. Основы художественного офермления текстильных изделий. Москва , Легпром издат.1995 14. Козлова Т.Б.Основы художественного проектирования изделий из кожи. Москва 1987.
15. Коммисаржевская Ф. История костюма. Минск. Литература 1998 16. Которн Н.. История моды в ХХ веке, Москва, 1998 72
17. Кудитова Л.Н. Проектирование и моделирование одежды Ленинград, 1983.
18. Пармон Ф.М. Композиция костюма.Одежда, обувь, аксессуары .Москва.Легпром.1997 19. Покна М.Ф, Кристиан Диор Москва Вогриус 1998 20. Шубин Г.Г и эстетическая культура.Москва знание 1987 21. Нешатаев А.А. Гусейнова Г.М. Художественн проктирование трикотажных полотен. 22. Мода: за и против Москва искусство, 1979
73
Moda dünyaya gəlməsinin ilk günlərindən bəzi insanları heyrətə salmışdir. Moda insanla geyim arasında qarşılıqlı münasibəti ümuilikdə predmerin mühitini xarakterizə edir, eyni zamanda yeniliyi təbliğ edir. Modanın ən mühüm cəhətlərindən biri də onun dəyişgənliyidir. Kostyum digər predmetlər ilə birgə geyimin yeni modasının əmələ gəlməsi, qabaqda gələn modaya aid olanların bir hissəsinin və ya mühüm hissəsinin estetik dəyərinin itirməsi səciyyəvidir. Bu amilin estetik iqtisadi əhəmiyyəti vardır. Deməli kostyumun formasının dəyişməsi, təbii olaraq insanlarda formanın yeniləşdirilməsinə təlabat olduğundan, istehlakçıların geyimin dəyişməsilə, eyni zamanda estetik zövqün dəyişməsilə və cəmiyyətin inkişafı ilə bağlıdır. Hazır geyim və məişət əşyalarının kütləvi istehsala kecməsi nəticəsində yeni kütləvi mədəniyyətin formalaşmasına, modanın demokrativləşməsinin əsasını qoymuşdur. Kütləvi bazarın yaradılması və kütləvi informasiya vasitələrinin inkişafı modanın sürətləndirilməsinə və genişlənməsinə səbəb olmuşdur. Buna görə modalı tsikllərinin, dövrlərinin qısalmasına gətirib cıxarmışdır. Modanın tsiklliyi – modanın qanunauyğun inkişafının göstəricilərindən biridir, yeni modalı standartın təsdiqi və tədbiq edilməsi prosesidir. Bu eyni zamanda modalı tsiklləri dəyişmə prosesi olan – modalı inovasiyalar adlanır. Modalı inovasiyalar dedikdə bir standartın və obyektin əvəzinə digərinin – yeni modalı standartın və obyektin gəlməsi nəzərdə tutulur.
74
РЕЗЮМЕ С первых дней своего возникновения мода вызывала восторг у определенных людей. Мода наряду с установлением взаимосвязи между человеком и одеждой в целом характеризует область предмета, и в то же время пропагандирует новые тенденции. Одной из важных особенностей моды является ее изменчивость. Костюм наряду с другими предметами одежды привел к возникновению новой моды.
Характерна потеря эстетической ценности некоторых деталей или важных деталей, относящихся к передовой моде. Этот фактор имеет эстетическое и экономическое значение. Итак, изменение формы костюма, естественным образом учитывая, что потребность людей в изменении формы поверхностна , связано с изменением одежды потребителей (в том числе с изменением эстетического вкуса) и с развитием общества. В результате перехода готовой одежды и предметов быта в массовое производство была заложена основа формирования новой массовой культуры, демократизации моды.
Развитию и распространению моды способствовало создание массового рынка и развитие средств массовой информации. Это в свою очередь привело к сокращению цикличности, периодов моды. Поэтому сократить протяженность к моделирование периодов. Цикличность моды – является одним из показателей закономерного развития моды, процессом установления и применения нового стандарта моды. В то же время, включающий в себя процесс изменения циклов моды называется модными инновациями. Говоря о модных инновациях, мы подразумеваем замену одного стандарта и объекта моды другим - возникновение новой моды.
75
Some people was conquered with appearing the first days of the fashion in the world. The fashion apparel characterizes being an interaction between man and the environment of fashion. One of the main characterizes of the fashion is the variability. Suit with other items is the formation of a new fashion dress. Some of them belong to leading fashion or the most essential thing is to lose aesthetic values. This factor has an aesthetic economic importance. Change the shape of a renewal of the demand as consumers do to the development of society and the displacement (at the same time, the aesthetic taste) of people in uniform surface suit. As a result of the mass production of garments and household items laid the foundation for the formation of a new mass culture pass activation fashion. The establishment and the development of the media, strengthening and expansion of fashion has caused as a result of the mass market. Therefore, cycle of fashion is the most indication factor. Fashion is one of the indicators of development and approval of using is the process of making the new law, the standard of fashion – periodic of fashion. It calls also an innovation process – a modal fashionable change. Speaking of one of the standard object instead of the other – new fashion and fashion innovation. Fashionable innovation can be performed in different ways.
76
“Modanın strukturunda innovasiyaların tətbiqinin analizi” mövzusuna dair R E F E R A T I Mövzunun aktuallığı. Moda insan və sosial fraqmentlərin reallığı çərçivəsindən kənara çıxaraq ayrı-ayrı elemetlərlə kəsişir. Modanın bu cür təzahürü bütöv və iniversal olub insanın həyat fəaliyyətinin iqtisadi, estetik və digər sahələri ə hatə edir. Buna görə modanın tədqiq edilməsi müxtəlif elmi fənlərlə birgə yerinə yetirilir və fənlər arasında bir növ həlqə rolunu oynayır. Moda sahəsinin tarixi, mədəni, estetik, iqtisadi, psixoloji sosioloji, etnoqrafik nəaliyyət və imkanları böyükdür. Buna görə moda innovasiyalarının elmi mövqeyindən tədqiq edilməsi aktual məsələlərindən biridir. Tədqiqatın predmet və obyekti. Standart və obyektlərin eyni zamanda innovasiyaları da vardır. Nəhayət, modalı innovasiya obyektlərindən (məsələn baş geyimlərindən, çətirdən və i.a.) imtina edilməsindən də ibarət ola bilər. Modalı innovasiyaların həyata keçirilməsi üsullarını üç yerə və uyğun olaraq üç görünüşə bölmək olar 1) onun müəyyən mədəniyyətdə və ya mədəni sahədə ə nənəsini aktivləşdirilməsi vasitəsilə yerinə yetirilməsi; 2) qarşılıqlı vasitə ilə əldə edilən innovasiyalar; 3) standart və obyektlərin tarixdə yeni elementlərin və ya köhnə elementlərin yeni kombinasiyada tətbiq edilməsi, innovasiyaları modanın strukturunda mühüm hadisədir
inkişafı, funksiya göstərməsi və dəyişməsini geyimə də aid etmək olar. Bəzən innovasiya yalnız standartda həyata keçirilir, obyekt isə əvvəlki kimi qalır. Buna misal olaraq digər üslubda, eyni fasonda olan şlyapanın geyilməsini göstərmək olar. Digər hallarda əksinə standart eyni ilə qalır, lakin obyekt dəyişir. Bu innovasiyanın nisbətən açıq və geniş yayılmış görünüşüdür(məsələn ensiz şalvarların enlilərlə, qısa yupkanın uzunla dəyişməsi).
77
Tədqiqatın informasiya bazası və işlənməsi metodları. Sistеmli şəkildə yanaşmaya, tariхən yaranmış və formalaşmış, müxtəlif dekorativ sənət sahələrində tətbiq olunan ornamentlərin səmərəli tədqiqat üsullarına əsaslanır ki, оnlar da arхiv sənədlərinin, еlmi, tariхi mənbələrin, еləcə də, fоtоfiksasiyaların, həmçinin Google, Yandex internet xidmətlərinin vasitəsi ilə müəyyən еdilmişdir.
bəzəklərin və interyer predmetlərinin və i.s. istehsalına maraq yaranmışdır. Qeyd etmək lazımdır ki, moda iştirakçılarının gözləri qarşısında göstərilən üç görnüşdə olan innovasiyalar arasında fərq mühüm dərəcədə deyildir, eyni zamanda onları həqiqətən standart və obyektlərin nə qədər “yeni” olmasından asılı olmayaraq eyni radikallar kimi qəbul edilirlər. Tədqiqatın praktiki əhəmiyyəti. Fəaliyyətdə olan ayrı-ayrılıqda və ya bir yerdə yaranan zidiyyət mədəniyyətin və ya digər sahələrin innovasiyalarla münasibətlərində (elmi, texniki, stilli və i.s.) nəzərə almaq lazımdır ki,yeniliyin ya özü modal standart və obyektə çevrilir və ya da bunların yaradılmasını stimullaşdırır. Modalı standart və obyektlərin işarəsinin köhnəlməsi, modanın atribut və denotativ dəyərlərinin işarəsinin özünəməxsus “silinməsidir”; cəmiyyətdə dəyərlərin funksiyalaşmasının davam etməsinə baxmayaraq “köhnəlmiş” standart və obyektlər onların işarələrinə olan ifadənin xidmətini dayandırır. ş
istifadə edilən ədəbiyyatların siyahısından ibarətdir. şdə 75 səhifə çap vərəqi vardır. Dissertasiya işinin I fəslində. Moda tarixi və onun xüsusiyyətləri. Moda kostyumun və bütünlükdə müasir cəmiyyətin mühüm təkamül faktorudur. XVIII əsrin sonunda mədəniyyətin fonomeni olan moda öyrənilmiş, ilk növbədə onun estetik təzahürünü idealı və zövqü şəhər etmişdir. Lakin modanın təzahürü başa düşülməsi, cəmiyyətdə onun əmələ gəlməsi və funksiyalanmasının mexanizminin açılması modanın öyrənilməsinin sosioloji cəhətdən yanaşılmasına imkan verir.
78
Modalı standartların və obyektlərin inkişafı, funksiya göstərməsi və dəyişməsi, bunu eyni zamanda geyimədə aid etmək olar. A.Kryober və D.Riçardson öz tədqiqatlarında haqlı olaraq modalı standart və obyektlərin sferasında müxtəlif dəyişikliklər və sarsıntıların müvafiq mədəniyyətə və ya əsas nümunələrin sivilinə xas olan çərçivədən kənara çıxmağın və bunun kifayət qədər stabil olduğunu qeyd edirdilər. Çoxsaylı motalar əksər hallarda bu cür əsas nümunələrin yalnız variyasiyaların təşkil edirdilər. Ehtimal etmək olar ki, mədəni nümunələr bu və ya digər sahələrə aid ümumiləşdirilmiş, bəzi mədəni xassələri üzərində cəmləşdirilmiş və müəyyən dəyişikliklərə məruz qalmışdır. Lakin əsas nümunələrdə həqiqi inqilabi dəyişikliklərə nisbətən azdır.
Moda kostyumun və bütünlükdə müasir cəmiyyətin mühüm təkamül faktorudur. XVIII əsrin sonunda mədəniyyətin fenomeni olan moda öyrənilmiş, ilk növbədə onun estetik təzahürünün idealı və zövqü haqqında şərh edilmişdir. Yalnız modanın təzahürünün həqiqi mahiyyəti, başa düşülməsi cəmiyyətdə onun əmələ gəlməsi və funksiyalanmasının mexanizminin açılması modanın öyrənilməsinə sosioloji cəhətdən yanaşılmasına imkan verə bilər.
Moda dünyaya gəlməsinin ilk günlərindən bəzi insanları heyrətə salmışdir. Moda insanla geyim arasında qarşılıqlı münasibəti ümuilikdə predmerin mühitini xarakterizə edir, eyni zamanda yeniliyi təbliğ edir. Modanın ən mühüm cəhətlərindən biri də onun dəyişgənliyidir. Kostyumun formasının dəyişməsi, təbii olaraq insanlarda formanın yeniləşdirilməsinətəlabatolduğundan, istehlakçıların geyimin dəyişməsilə, eyni zamanda estetik zövqün dəyişməsilə və cəmiyyətin inkişafı ilə bağlıdır. Hazır geyim və məişət əşyalarının kütləvi istehsala kecməsi nəticəsində yeni kütləvi mədəniyyətin formalaşmasına, modanın demokratikləşməsinin əsasını qoymuşdur. Kütləvi bazarın yaradılması və kütləvi informasiya vasitələrinin inkişafı modanın sürətləndirilməsinə və genişlənməsinə səbəb olmuşdur. Buna görə modalı tsikllərinin,
79
dövrlərinin qısalmasına gətirib cıxarmışdır. Modanın tsiklliyi – modanın qanunauyğun inkişafının göstəricilərindən biridir, yeni modalı standartın təsdiqi və tədbiq edilməsi prosesidir. Bu eyni zamanda modalı tsiklləri dəyişmə prosesi olan – modalı inovasiyalar adlanır. Modalı inovasiyalar dedikdə bir standartın və obyektin əvəzinə digərinin – yeni modalı standartın və obyektin gəlməsi nəzərdə tutulur.
Magistrant: Adilli Aytəkin qbal qızı / / Elmi Rəhbər: prof. Paşayev Beynulla Sədulla oğlu / / Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|