Microsoft Word Agr?l? dusunc?l?rim Kitab Publisistika 2015 docx

63
 
 
Чинэиз щарайы 
 
      Чинэиз  Мустафайев - бу  ад  чякиляндя  ня  цчцнся  Ф. 
Беконун  беля  бир  кяламы  йада  дцшцр: «Билик - щакимиййятдир». 
Мящз  еля  мцасир  ъямиййятдя  биликляря,  информасийайа, 
интеллектуал  ресурслара  нязарят  уьрунда  мцбаризянин  эет–эедя 
эениш вцсят алмасы «интеллектуал  мцщарибя» дейилян вязиййятин 
йаранмасы  да  бунунла  изащ  олунур.  Дцнйада  йени  щуманитар 
интибащ  башландыьы  бир  дювр  цчцн  беля  данышмаг  мцмкцндцр. 
Яэяр  кечян  ясрин  сон  рцбцня  гайытсаг,  онда  йалныз 
ъямиййятдя  айры – айры  фярдляр  щаггында  беля  данышмаг 
мцмкцн иди. Чинэиз кими. O, щяйата гядям басдыьы дюврдя тибб 
сащясиня мейл етди; инсана эяряк ола билярямся, саьламлыгларыны 
горуйум, - деди.  Тящсил  илляриндя  она  мялум  олду  ки,  «халг 
цчцн  ваъиб  олан  щяр  шей  доьрудур»  (И.  Ганди).  Илк  нювбядя 
эянълярин  интеллектуал  сявиййясини  галдырмаг  щявясиня  дцшдц: 
эащ  дискотекалар  йарадыб  орада  диъейлик  етди,  эащ  йени 
мязмунлу,  йени  аб–щавалы  верлишляр    щазырлайыб  ъямиййят  
гаршысына  чыхды.  Ахы,  ъямиййятин  мювъудлуг  тярзинин  юзцндя 
ъидди  ирялиляйиш  щисс  едилир,  инсанын  мадди - мяняви  немятлярля 
тяминаты  ящямиййятли  дяряъядя    йахшылашдырмаг,  щяйат 
сявиййясини  йцксялтмяк  цчцн  шяраит  йараныр.  Тяяссцф. 
Иллцзийалара 
гапылмаг 
кечид 
дюврцнцн 
реаллыглары 
иля 
щесаблашмамаг  оларды - дейиб  оператор  кими  камерайа  сарылыр, 
«Вятян»  адлы  бир  кюйняйя  бцрцнцб  щадисялярин  юнцндя    эедиб, 
онлара  чыраг  тутур.  Билирди  ки,  демократийа  да  олаъагды,  сярбяст 
ъямиййят  дя,  йол  ня  гядяр  узун  олса  да…  Гейри - бярабяр 
амансыз мцщарибя дя миллятин башынын цстцнц гара кабус кими 
кясиб  дурмушду.  Щяля  щеч 20  йанвар  фаъиясинин  эюйняртиси 
синялярдян  гопуб  гуртармамышды.  О  мягамда    Чинэизин  сяси 
нейи  хатырладырды.  Юзц  дя  еля  бил  тязядян  шящид  ганы  иля 
суварылмыш  торпагдан  йениъя  «ъцъярмишди».  Аддым  ‐аддым  
ъябщя бойу ирялиляйир, бир ялиндя  автомат, о бири ялиндя  камера: 
йери  эяляндя  ясэяр  олурду,  йери  эяляндя  командир.  Еля  бир 
дюврдяки  сябатсыз  щакимиййят  юлкядя  баш  верян  ясл  щягигяти 
эизлядирди.  Москва  чалан  щава  иля  ойнайыр,  сонракы  щакимиййят 

---

64
 
 
дя  халгын дилиндян данышараг яслиндя халгы ган ичиндя боьурду. 
Ъябщя  хятти  ялиндя  силащ  тута  билмяйян  эянълярин  юлцм 
дцшярэяси  иди.  Бир  тяряфдян  дя  мцхтялиф  тяйинатлы,  мцхтялиф 
мязмунлу тяхрибатлар. 
Улу  идейа - вятянин  азадлыьы,  мцстягиллийи  идейасы  Чинэиз  цчцн 
щава  ‐  су  кими  олдуьундандыр  ки,  о  эерчяклийи  мцщарибянин 
идеоложи  мотивляриня  уйьунлашдырмаьа  чалышырды.  Тяяссцф    ки,  ня 
бирлик варды, ня дя низамлы орду вя рящбярлик. Щяр щалда топланан 
тяърцбя  инсана  перспективли  тякамцл  модели  йаратмаьы 
юйрятмялидир.  Дащи  Дизраели  беля  бир  ифадя  ишлядиб:  «Мянасыз 
йашамаг цчцн юмцр чох гысадыр». Бу эянъин щяйаты о гядяр 
мяналы иди ки, онун  юмрц ясрляря бярабяр тутула биляр, йашадыьы 
дюврдя  демяк  олар  ки,  бцтцн  кешмякешли  щадисяляр  онун 
щяйатыны бичиб кечди, юлцмя доьру бир аддым йол ачды. Ясрин ян 
бюйцк  сойгырымы  олан  Хоъалы  фаъияси  йада  салындыгда  Чинэизин 
щюнкцртцсцнц  ешидирик.  Бу  дящшятли  фаъиядя  минлярля  хоъалылара 
арха  олду,  онлара  дайаг  дурду  Чинэиз.  Сащибсиз  галмыш 
хоъалыларын щарайына тякъя Чинэиз йетди, тякъя Чинэиз аьы дейиб 
аьлады.  Бир  елин  дярдини  аьыр  табут  кими  Чинэиз  чийниня  тяк 
эютцрдц. Бу инилтили, инсанлары йаныб ‐ йахан сызылтылы сяс бу фаъияни 
бцтцн  дцнйайа  йайды.  Бу  щягигятин  щюнкцртцсц  иди.  Щям  дя 
Чинэизин  бу  щайгыртысы  халгын  щарайы  кими  дцнйа  иътимаиййятиня 
Азярбайъан  щягигятини  чатдырды.  Чцнки  бу  щюнкцртц  онун 
халгына  олан  лагейдлийин  фаъиясини  юзцндя  якс  етдирирди.  Бу 
заман дювлят рящбярлийи сусур, ермянинин дяйирманына су тюкцр, 
бейнялхалг  иътимаиййят  ися  «йазыг  ермяни»  миллятиня  дястяк 
верирди.  Чинэиз  камерасы  ися  факты  факт  далынъа  ортайа  гойду. 
Будур  Вятяня    оьуллуг!Budur Vətənə, torpağa məhəbbət və 
bağlılıq! 
Инди  Чинэиз  Мустафайевин  ады  АНС  ЧМ  ‐  нин  дюйцш  щимнидир: 
«Дюйцш алнымыза йазылыб». Вя щяр хябяр башлыьы бир гайда олараг 
беля  башлайыр: «Ермянистанын  Азярбайъана  тяъавцзц  давам 
едир».  Еля  ки,  бу  башлыг  дяйишиб  гялябя  мцждясини  верди,  бах, 
онда Чинэиз Мустафайев рущу да шад вя ращат олаъаг. 
 
 
 
 
 
 
 
Bakı, 2004 - cü il. 
 

---

65
 
 
Dəli bir nərə çəkmək keçir könlümdən 
 
 
  Bu gün çiynimizdə zamanın ağır yükü, içimizdə keçmiş illərin 
dərd-səri yaşayır. Çoxdandır ki, işimiz, fəaliyyətimiz 
idealımıza, arzumuza uyğun gəlmir. Təbiətimizdə  də, 
mənəviyyatımızda da uyarsızlıqlar yaranıb. Bir sözlə, indi 
özümüz-özümüzə qarşı, sosial “mən”imiz iç “mən”imizə (“real 
mən”imizə) qarşı dayanıbdır. 
Uzun illərdən bəri yığılan, qovr eləyən ağrılar ayrı-ayrı 
adamların deyil, elin, obanın qəm yüküdür. Elin qəm yükünü 
yalnız elliklə daşımaq, elliklə aşırmaq olar. 
 Keçmiş illərin sıxma-boğmaları adamlara öz sözünü deməyə 
imkan verməyib. Ona görə  də  dərd ürəyimizdə illərlə qovr 
eləyib, saxta vədlərə, uydurma hesabatlara inanmışıq. 
Şüurumuza yad qüvvələr məqsədli təsir edərək, təfəkkür 
tərzimizi dəyişdirməyə çalışmışlar. Adamları daha çox 
maddiyyət arxasınca qaçmağa sövq etmişlər. Mənəviyyatı arxa 
planda göstərmək üçün həmin qüvvələr dəridən-qabıqdan 
çıxmışlar. Ən əsası da həmin qüvvələr uzun illərdir ki, bizi öz 
soy kökümüzdən uzaqlaşdırmaq üçün əllərindən gələni edirlər. 
Əlbəttə, sonunda maddiyyəti hər  şeydən üstün tutanlar yad 
qüvvələrin zahiri parıltılarına aldanaraq onların “qulu”na 
çevirilmişlər. Ancaq öz soy kökünə  qırılmaz tellərlə 
bağlananlar, milli mənəvi dəyərləri hər şeydən uca tutanlar bu 
yad ünsürlərə qarşı əsrlər boyu daim mücadilə ediblər. Ancaq 
bu mücadilədə yetərincə hamımız bir yerdə ola bilmirik. Nadan 
insanlar hər zaman olub. Buna görə  də suyumuzun, 
çörəyimizin dadı qaçıb, bərəkəti azalıb, torpağımızın mayasına 
haram qatılıb. Xalqın yüzillər boyu uğrunda mübarizə apardığı 
azadlıq indi qəfəsə salınıb. 
Hazırda həyatımızda kəskin dönüş dövrü başlanmışdır. 
İdarəetmə strukturlarında sürətli dəyişikliklər edilir. “Nə varsa 

---