Microsoft Word asiq ?L?SG?R. doc

_________________AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________ 

246

 

Sԥn müztԥrsԥn, lov÷a-lov÷a danÕúma, 

Bɟlԥ suallarÕ mԥndԥn soruúma, 

Nԥ xɟyrimԥ, nԥ úԥrimԥ qarÕúma, 

QarÕúsan, çÕx, yɟri dar ɟylԥmԥynԥn! 

 

QardaúlÕq mԥsԥlԥsi dԥ Nԥfsin tԥrԥfini saxladÕ, Mԥrifԥti kiritdilԥr. AúÕq Ԥlԥsgԥrlԥ 

Mԥúԥdi Qara atlarÕnÕ minib, yollarÕna davam ɟlԥdilԥr. Gԥlib Urumbasar gԥdiyini 

aúdÕlar, Söyüdlü yayla÷Õna baxanda gördülԥr ki, Söyüdlü qԥbiristanlÕ÷Õnda böyük 

yÕ÷Õncaq var. 

Mԥnim ԥzizlԥrim, o gɟcԥ Qonur yayla÷Õna çox güclü ya÷Õú ya÷mÕúdÕ. 

Tԥzԥ toyu olmuú bir o÷lanla bir qÕzÕ da sɟl aparmÕúdÕ. Camaat mɟyitlԥri 

basdÕrma÷a gԥtirmiúdi. QԥbiristanlÕqdakÕ yÕ÷Õncaq hԥmin yÕ÷Õncaq idi. 

AúÕq Ԥlԥsgԥrin yolu qԥbiristanlÕ÷Õn yanÕndan kɟçirdi. Bir dԥ camaat gördü ki, 

AúÕq Ԥlԥsgԥr gԥlir. Ölԥn o÷lanÕn atasÕ, anasÕ, qohumlarÕ baúladÕlar tԥzԥdԥn özlԥrini 

döyüb a÷lama÷a. O÷lanÕn anasÕ camaatdan ayrÕldÕ, AúÕq Ԥlԥsgԥrin qaba÷Õna yɟridi, 

saçÕnÕ yola-yola dillԥ a÷ladÕ: 

– Ay AúÕq Ԥlԥsgԥr, o÷lumun toyunamÕ gԥlibsԥn? Ay AllahÕ istԥyԥn, mana daha 

sa÷lÕq lazÕm dɟyil, öldürün mԥni!.. Allah, bu zülmü kimin baúÕna gԥtiribsԥn?!.. 

Arvad özündԥn gɟtdi. Üzünԥ su sԥpib ayÕltdÕlar. O÷lanÕn o biri qohumlarÕ, atasÕ 

özlԥrini döymԥkdԥn haldan-dildԥn düúmüúdülԥr. 

AúÕq Ԥlԥsgԥrgil atdan düúdülԥr, cԥnazԥlԥrԥ sarÕ gɟtdilԥr. Bir kiúi mɟyitlԥrin 

üzündԥn örtüyü götürdü. AúÕq Ԥlԥsgԥr gördü ki, o÷lan pԥhlԥvan kimi iri gövdԥli, 

ɟnli kürԥkli, çatma qaúlÕ bir gözԥl o÷landÕr ki, gԥl görԥsԥn. QÕzÕn gözԥlliyi dԥ ki, 

dillԥ dɟyilԥsi dɟyil. BunlarÕ bɟlԥ görԥndԥ Mԥúԥdi Qara da özünü saxlaya bilmԥdi; 

hönkür-hönkür a÷ladÕ. 

Do÷rudu, AúÕq Ԥlԥsgԥr a÷lamadÕ, amma dünya gözündԥ qaranlÕq oldu. 

Mԥnim ԥzizlԥrim, insan bɟlԥdir ki, ölü görmԥyԥndԥ, qԥbiristanlÕq görmԥyԥndԥ 

çox zaman ölmԥk yadÕna düúmԥz. ȿlԥ bilԥr ki, dünya durduqca yaúayacaqdÕr. Bu 

pԥriúanlÕ÷Õ görԥndԥ AúÕq Ԥlԥsgԥri dԥ fikir götürdü. Gördü ki, dünya çox vԥfasÕzdÕ. 

Nԥ qԥdԥr çalÕúsan, nԥ qԥdԥr ԥllԥúsԥn, nԥ qԥdԥr var toplasan, axÕrÕ yɟnԥ ölümdür; 

dünyanÕn malÕ dünyada qalacaqdÕr. AúÕq Ԥlԥsgԥrin sinԥsi doldu, dԥrdi tü÷yan ɟlԥdi. 

Ona kimi ölԥn o÷lanÕn atasÕ dillԥndi: 

---

_________________AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________ 

247

– AúÕq Ԥlԥsgԥr, o÷lumun toyunda ԥlԥ kɟçmԥdin, çalmadÕn, oxumadÕn, tԥrif 

dɟmԥdin; sԥsini ɟúitmԥdik. Vay günündԥ öz aya÷Õnla gԥlib çÕxÕbsan. AllahÕn bu 

iúinԥ sԥn nԥ dɟyirsԥn?! 

AúÕq Ԥlԥsgԥr gördü ki, bu kiúi söz istԥyir. Fikirlԥúdi ki, gԥl ɟlԥ söz dɟ, hԥm 

qԥmli olsun, hԥm dԥ ölԥn cavanlarÕn ata-anasÕna tԥskinlik vɟrsin. SazÕ köynԥyindԥn 

çÕxartmadÕ ki, saz çalmaq buradakÕ adamlara pis gԥlԥr. ȿlԥ dilcavabÕ öz könlünԥ 

üzünü tutdu, dɟdi: 

 

Qafil dilim, bu nԥ yoldu tutubsan, 

Sԥrf ɟdirsԥn nԥ kamaldÕ dünyada?! 

Dövlԥtԥ güvԥnib, gül tԥk açÕlma, 

Çox sԥnin tԥk güllԥr soldu dünyada. 

 

AúÕq Ԥlԥsgԥr bɟlԥ dɟyԥndԥ kiúi dillԥndi: 

– AúÕq Ԥlԥsgԥr, axÕ sԥn AúÕq Ԥlԥsgԥrsԥn; sazÕnÕ çÕxart, saz ilԥ dɟ! 

O÷lumun toyunu ɟlԥyԥ bilmԥdin, vayÕnÕ ɟlԥ! 

Kiúi bɟlԥ dɟyԥndԥ camaat yɟnԥ tԥzԥdԥn a÷laúdÕ. AúÕq Ԥlԥsgԥr sazÕ köynԥyindԥn 

çÕxartdÕ, “Hicran Kԥrԥmi” havasÕ ilԥ görԥk nԥ dɟdi: 

 

Kibridԥn qԥlbindԥ bԥrkimԥ barÕ, 

Top dԥyԥr, da÷Õlar bürcü, hasarÕ. 

Yüz sԥnin tԥk ahu gԥzԥn úahmarÕ 

Fԥlԥk kԥmԥndinԥ saldÕ dünyada. 

 

Guúumda sÕr÷adÕ, sinԥmdԥ da÷dÕ: 

A÷ÕllÕ unutmaz nɟçԥ ki, sa÷dÕ, 

Dövlԥtdԥn qismԥtin bɟú arúÕn a÷dÕ, 

Çԥkdiyin qov÷adÕ, qaldÕ dünyada. 

 

Atalar dɟyibdi: “Ölüm var ölüm kimi, ölüm var zülüm kimi”. Bu cavanlarÕn 

ölümü çox zülümlü ölüm idi. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr aldÕ sözün o biri bԥndini: 

 

Fԥlԥk bԥrhԥm ɟdib çox nizamlarÕ, 

Söndürüb zülm ilԥ yanan úamlarÕ; 

HayÕf cavanlarÕn gül ԥndamlarÕ, 

Mara-mura qismԥt oldu dünyada. 

---

_________________AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________ 

248

Camaat bu bԥndi ɟúidԥndԥ yɟnԥ hönkür-hönkür a÷laúdÕ. AúÕq Ԥlԥsgԥr yɟnԥ 

fikirlԥúdi ki, gԥl bunlara dɟ ki, hɟç kԥs dünyada qalasÕ dɟyil; hamÕ bu yolun 

yolçusudur. Mԥn özüm dԥ bu gün varam, sabah yoxam. AldÕ, görԥk özünün axÕr 

gününü nɟcԥ yad ɟlԥdi: 

YÕ÷Õlar mԥxluqat, qurlar mԥúhԥr, 

Boyunlarda kԥfԥn, ԥllԥrdԥ dԥftԥr, 

Onda vay halÕna, yazÕq Ԥlԥsgԥr, 

Özün gɟtdin, sözün qaldÕ dünyada! 

 

Söz tamama yɟtiúԥndԥn sonra ölülԥri dԥfn ɟlԥdilԥr. AúÕq Ԥlԥsgԥrgil atlarÕnÕ 

mindilԥr, Göllԥr yayla÷Õna yola düúdülԥr. QԥbiristanlÕqdakÕ adamlar da a÷laúa-

a÷laúa öz yaylaqlarÕna qÕyÕtdÕlar. AúÕq Ԥlԥsgԥrgil Göllԥr yayla÷Õna çatanda 

gördülԥr ki, toy adamlarÕ gɟdiblԥr. 

– Mԥúԥdi Qara arvadÕndan soruúdu: 

– Camaat nԥ zaman gɟdib? 

ArvadÕ dɟdi: 

– Dünԥn axúama qԥdԥr sizi gözlԥdilԥr, gԥlib çÕxmadÕnÕz. Bu gün Ala÷alÕ 

yayla÷Õna gԥlini gԥtirmԥyԥ gɟtdilԥr. Dɟdilԥr ki, AúÕq Ԥlԥsgԥrgil gԥlԥndԥ bizim 

dalÕmÕzca Ala÷alÕ yayla÷Õna gԥlsinlԥr. 

AúÕq Ԥlԥsgԥrgil tԥlԥsik çay-çörԥk yɟdilԥr, atlarÕnÕ minib, Ala÷alÕ yayla÷Õna yola 

düúdülԥr. Çay AlxaslÕsÕ kԥndinԥ yɟtiúԥndԥ gördülԥr ki, qabaqda bir dԥstԥ qÕz-gԥlin, 

az qalÕblar ki, HacÕ ԤlԥmúahÕn körpüsünԥ çatsÕnlar. Bunlar da hԥmin toya gɟdirlԥr. 

Sɟl aparan cavanlarÕn qԥm-qüssԥsi AúÕq Ԥlԥsgԥrin ԥhvalÕnÕ çox pԥriúan 

ɟlԥmiúdi. Düzdü, toya gɟdirdi, amma könlü hɟç açÕlmÕrdÕ. 

QÕz-gԥlinlԥr AúÕq Ԥlԥsgԥri görԥn kimi tanÕdÕlar. Bir-biri ilԥ nԥ danÕúdÕlarsa, 

körpünün üstünԥ çatanda ԥl-ԥlԥ tutub, yolu kԥsdilԥr. AúÕq Ԥlԥsgԥrgil körpüyԥ 

çatanda Mԥúԥdi Qara üzünü qÕzlara tutub dɟdi: 

– A bala, bu tԥrԥfԥ durun, kɟçԥk! 

QÕzlarÕn biri dillԥndi: 

– AúÕq Ԥlԥsgԥr, bizim üçün bir qatar oxumasan, qoymarÕq kɟçԥsiniz. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr dɟdi: 

– QÕzlar, tԥlԥsiyirik. Gɟdԥk, toyda sizin üçün nԥ qԥdԥr dɟsԥniz oxuyaram. 

– Hɟç ɟlԥ úɟy olmaz. Burada bizԥ tԥrif dɟmԥsԥn, yoldan çԥkilmԥrik. 

Bizi atla ayaqlayÕb kɟçԥcԥksinizsԥ kɟçin. 

---