Microsoft Word asiq ?L?SG?R. doc

_________________AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________ 

231

Dԥnԥni torpaq içindԥ 

Göyԥrdir kanÕ-kԥrԥm; 

Bir mԥlԥk müqԥrrԥr olmuú. 

Bizlԥrԥ ԥrzan vɟrir. 

 

AúÕq Ԥlԥsgԥr üzünü Bԥúirԥ tutub dɟdi: 

– A bala, yazdÕnmÕ? 

– Ay Dԥdԥ, yazdÕm. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr aldÕ o biri bԥndini: 

 

Anlamaz, nadan ɟúitsԥ, 

Dɟyԥr hԥdyandÕ bu söz; 

Ԥhli-irfan mԥclisindԥ 

Lԥlü mԥrcandÕ bu söz. 

Müxtԥsԥri, türkü-zԥbam, 

Bil, “dԥyirmandÕ” bu söz; 

Ab úԥcԥrԥ, ahԥn sԥngԥ, 

Gör, nɟçԥ cövlan vɟrir. 

 

MikayÕl dillԥndi: 

– Ԥlԥsgԥr ԥmi, fikirlԥúdim, çox fikirlԥúdim, amma dԥyirman hɟç a÷lÕma 

gԥlmԥdi. 

– Sԥndԥ a÷Õl var ki, a÷lÕna da gԥlԥ! 

AúÕq Ԥlԥsgԥr aldÕ sözün o biri xanԥsini: 

 

ùindandan dԥn gԥlmԥyԥndԥ, 

Düúԥr bir qɟyri hala; 

DahanÕndan ataú qalxar, 

Ah çԥkԥr, ɟylԥr nala. 

Qԥzԥbindԥn lԥngԥr vɟrԥr 

Hԥm qaba÷a, hԥm dala; 

Hay vɟrdikcԥ alov sԥpir, 

Dud qalxar, duman vɟrir. 

 

MikayÕlÕn ԥl-aya÷Õ yɟrԥ dԥymirdi. Bu bԥndi ɟúidԥndԥ dillԥndi: 

– Sa÷ ol, Ԥlԥsgԥr ԥmi! 

AúÕq Ԥlԥsgԥrin MikayÕla bԥrk acÕ÷Õ tutmuúdu. Onun tԥlim-tԥrbiyԥsiz saz 

götürüb aúÕq sԥnԥtini biabÕr ɟlԥmԥsini AúÕq Ԥlԥsgԥr hɟç cür 

---

_________________AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________ 

232

ba÷Õúlaya bilmirdi. MikayÕlÕn ona “sa÷ ol!” dɟmԥsindԥn dԥ acÕ÷Õ gԥlirdi. Ԥgԥr ɟvi 

olmasa idi, ona bir-iki çÕrpardÕ da... 

AúÕq Ԥlԥsgԥr aldÕ sözün o biri xanԥsini: 

 

HaydÕ kola, xÕnzÕr o÷lu, 

ùindi durma qarúÕda! 

Paúol, molçi! ødi, durak! 

Sԥni vɟrrԥm padsuda! 

Oxuram “innafԥtԥhna”, 

Mԥtlԥb allam yuxuda; 

ùahi-Mԥrdan nökԥriyԥm, 

Dԥrsini pünhan vɟrir. 

 

Soruúur AúÕq Ԥlԥsgԥr; 

Dԥrsi kimdԥn almÕsÕz? 

Ԥbԥs yɟrԥ saz götürüb, 

ȿlԥ qov÷a salmÕsÕz; 

Üç kԥlmԥ sözdԥn ötԥri 

Siz ki mԥtԥl qalmÕsÕz, 

NahaqdÕ qürbԥt vilayԥt, 

Sizlԥrԥ dövran vɟrir. 

 

Bԥli, mԥnim ԥzizlԥrim, ɟlԥ ki, söz tamama yɟtiúdi, MikayÕl söyüúü, hԥdԥ-

qorxunu ɟúitmԥzliyԥ vurdu. Sözün üzün köçürtdürüb cibinԥ qoydu. 

ȿlԥ bil ki, dünyanÕ buna ba÷ÕúlamÕúdÕlar. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr soruúdu: 

– MikayÕl, bu sözü götürüb nԥ ɟdԥcԥksԥn? 

– AparÕb MÕqÕça vɟrib, sazÕmÕ alacam. 

– Bundan sonra yɟnԥ aúÕqlÕq ɟdԥcԥksԥn? 

– Bԥli, ɟdԥcԥyԥm. 

– Yox, sԥnin aúÕq olma÷Õna hԥlԥ çox var. Gɟt bir ustada qulluq ɟlԥ, 

bilmԥdiklԥrini öyrԥn, kԥm-kԥsirini düzԥlt. 

– Kimin yanÕna gɟtdim, úԥyird götürmԥdi. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr bir az yumúaldÕ: 

– Sԥndԥ ki aúÕqlÕ÷a hԥvԥs var, mԥn öyrԥdԥrԥm. Gɟt sazÕnÕ al, qayÕdanda mԥnim 

yanÕma gԥlԥrsԥn. 

MikayÕl sɟvinԥ-sɟvinԥ ɟvlԥrinԥ gɟtdi. Sԥhԥr tɟzdԥn yol baúladÕ ÇardaqlÕya. øki 

günԥ gԥlib ÇardaqlÕya yɟtiúdi. Soruúub MÕqÕçÕn ɟvini 

---

_________________AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________ 

233

tapdÕ. Qonúuluqdan bir o÷lan gɟdib MÕqÕçÕ çölԥ ça÷ÕrdÕ MÕqÕç çölԥ çÕxanda gördü 

ki, MikayÕl gԥlib. Ԥlindԥn tutub ԥhvalÕnÕ soruúdu, ɟvԥ tԥklif ɟlԥdi. MikayÕl ɟvԥ 

gɟtmԥk istԥmԥdi. Qonu-qonúu mԥsԥlԥdԥn hali oldu ki, MÕqÕçÕn ba÷ladÕ÷Õ aúÕq gԥlib. 

Bir göz qÕrpÕmÕnda burya bir mԥclisin adamÕ toplaúdÕ. Qonúuluqdan a÷saqqal bir 

ɟrmԥni MikayÕlÕ da, MÕqÕçÕ da ɟvlԥrinԥ apardÕ. MikayÕl ka÷ÕzÕ çÕxartdÕ. Oxudular 

gördülԥr ki, MÕqÕç mԥclisdԥ oxudu÷u ba÷lamanÕn cavabÕdÕr. Özü dԥ çox ustalÕqla 

açÕlÕb. MÕqÕç MikayÕlÕn sazÕnÕ özünԥ qaytarmaq istԥmԥdi, dɟdi: 

– Ba÷lamanÕ sԥn açmÕú olsaydÕn, sazÕnÕ vɟrԥrdim. AúÕq Ԥlԥsgԥr açÕb, sazÕ 

vɟrmԥyԥcԥm. 

MÕqÕç bɟlԥ dɟyԥndԥ hԥmin a÷saqqal ɟrmԥni iúԥ qarÕúdÕ: 

– AúÕq MÕqÕç, ba÷lama sԥnin olsaydÕ, sԥn dɟyԥn idi. Ba÷lama özgԥnindi, o da 

gɟdib özgԥyԥ açdÕrÕb. O÷lanÕn sazÕnÕ ozünԥ vɟr. 

AúÕq MÕqÕç gördü ki, bu, çox tutarlÕ söz oldu. Dillԥnmԥzcԥ MikayÕlÕn sazÕnÕ 

özünԥ qaytardÕ. 

MikayÕl sazÕnÕ götürüb, birbaú Göyçԥyԥ gԥldi. Gԥlԥn kimi özünü AúÕq 

Ԥlԥsgԥrin yanÕna yɟtirdi. AúÕq Ԥlԥsgԥr MikayÕlÕ yanÕnda úԥyird saxladÕ. 

Mԥnim ԥzizlԥrim, MikayÕl AúÕq Ԥlԥsgԥrin yanÕnda úԥyird qalmaqda olsun, sizԥ 

dɟyim ùԥmkirli AúÕq Hüsɟyndԥn. MÕqÕç sözü götürdü, ustadÕnÕn yanÕna gɟtdi. 

Mԥsԥlԥni AúÕq Hüsɟynԥ danÕúdÕ. O, bu iúԥ görԥ MÕqÕçÕ bir az danladÕ. Sonra 

ba÷lamanÕn açmasÕnÕ oxutdurdu. 

MÕqÕç ɟlԥ hɟsab ɟdirdi ki, ustadÕ ba÷lamanÕn açÕlmasÕna pԥrt olacaq. 

Amma bɟlԥ olmadÕ; AúÕq Hüsɟyn bu cavabdan razÕ qaldÕ. MÕqÕça dɟdi ki, AúÕq 

Ԥlԥsgԥr ba÷lamanÕ çox gözԥl vԥ düzgün açÕb. AúÕq Hüsɟyni razÕ salan bir dԥ o idi 

ki, AúÕq Ԥlԥsgԥr özündԥn yaúca böyük olan ustada ɟhtiram göstԥrmiú, onun 

ba÷lamasÕnÕ lԥl, mԥrcan kimi qiymԥtlԥndirmiúdi. 

AúÕq Ԥlԥsgԥrin bu mԥrifԥti AúÕq Hüsɟynin onunla görüúmԥk hԥvԥsini bir qԥdԥr 

dԥ artÕrdÕ. 

AúÕq Hüsɟyn çox arzu ɟdirdi ki, AúÕq Ԥlԥsgԥr ùԥmkir tԥrԥfԥ gԥlsin, görüúsünlԥr. 

Amma AúÕq Ԥlԥsgԥr gԥlmirdi ki, gԥlmirdi... 

AúÕq Hüsɟynin sԥbri kԥsildi. Bir istԥdi ki, ka÷Õz göndԥrib, AúÕq Ԥlԥsgԥri 

ça÷ÕrtdÕrsÕn, amma bu fikirdԥn tɟz ԥl çԥkdi. Ona görԥ ki, ba÷lamanÕn açÕlmasÕndan 

sonra ça÷ÕrtdÕrmaq onu mɟydana ça÷Õrmaq kimi baúa düúülԥrdi. Çox götür-qoydan 

sonra bɟlԥ qԥrara gԥldi ki, özü AúÕq Ԥlԥsgԥrlԥ görüúԥ gɟtsin. 

Bԥli, mԥnim ԥzizlԥrim, payÕz gɟtdi, qÕú gԥldi, qÕú hԥrlԥndi yaz oldu. 

Günlԥrin bir günü AúÕq Hüsɟyn atÕnÕ mindi, sazÕnÕ da çiyninԥ saldÕ. 

---

_________________AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________ 

234

Göyçԥyԥ yola düúdü. Gԥlhagԥl, gԥlhagԥl, axúamtԥrԥfi gԥlib A÷bulaq kԥndinԥ 

yɟtiúdi. A÷bulaq kԥndindԥ AúÕq Hüsɟyni tanÕdÕlar. O gɟcԥ onu saxladÕlar, yaxúÕ 

söhbԥt ɟlԥtdirdilԥr. Sabah hamÕnÕzÕn üzünԥ xɟyirliklԥ açÕlsÕn, sabah AúÕq Hüsɟyn 

yola düúԥndԥ KalvayÕ ørvaham soruúdu: 

– AúÕq Hüsɟyn, Allah qoysa, sԥfԥrin harayadÕr? 

– AúÕq Ԥlԥsgԥrlԥ görüúmԥyԥ gɟdirԥm. 

– Xahiú ɟdirԥm, qayÕdanda bizi görmԥmiú olma! 

– Baú üstԥ! 

Sԥhԥr tɟzdԥn AúÕq Hüsɟyn Göyçԥ dԥnizinin kԥnarÕ ilԥ yol baúladÕ A÷kilsԥyԥ. 

Da÷ otu biçilirdi. AúÕq Ԥlԥsgԥr dԥ biçinԥ gɟdirdi. Bu gün o, biçinԥ gɟtmԥdi. 

ArvadÕ AnaxanÕm onun yanÕna gԥlib dɟdi: 

– A kiúi, camaat biçinԥ gɟtdi, sԥn niyԥ yubanÕrsan? 

– Arvad, mԥn bu gün gɟtmԥyԥcԥm. 

– Niyԥ? 

– Bu gün ùԥmkirli AúÕq Hüsɟyn bizԥ qonaq gԥlԥcԥk. 

AnaxanÕm daha bir söz soruúmadÕ. BaúladÕ ɟv-ɟúiyi sԥliqԥyԥ salma÷a. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr qardaúÕ Mԥhԥmmԥdi yanÕna ça÷ÕrÕb dɟdi: 

– Mԥhԥmmԥd, durma, gɟt yaylaqdan hɟyvan gԥtir. 

– Ay qa÷a, xɟyirdimi? 

– Bu gün ùԥmkirli AúÕq Hüsɟyn bizԥ qonaq gԥlԥcԥk. 

– Ay qa÷a, kim dɟdi? 

– Yuxuda görmüúԥm. Sԥn durma, gɟt hɟyvan gԥtir. Gɟrçԥk olar, qona÷ÕmÕza 

kԥsԥrik, qonaq gԥlmԥsԥ, özümüzԥ kԥsԥrik. 

Mԥhԥmmԥd atÕ mindi, hɟyvan gԥtirmԥyԥ gɟtdi. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr qapÕ-bacada hԥrlԥnib, qona÷Õn yolunu gözlԥmԥyԥ baúladÕ. Bir dԥ 

gördü ki, Zod yolu ilԥ bir atlÕ gԥlir. AtlÕ gԥlib kԥndԥ yaxÕnlaúanda yolun qÕra÷Õnda 

yɟr sulayan Mԥúԥdi PaúanÕn yanÕnda dayandÕ. Nԥ danÕúdÕlarsa, Mԥúԥdi Paúa ԥlini 

kԥndԥ tԥrԥf uzatdÕ. Sonra atlÕ yɟnԥ yoluna davam ɟlԥdi. AúÕq Ԥlԥsgԥrin ürԥyinԥ 

damdÕ ki, AúÕq Hüsɟyn olacaq. DamÕn üstündԥn aúa÷Õ düúdü, qona÷Õ qarúÕlamaq 

üçün yola tԥrԥf gɟtdi. Qarama dɟyilԥn suyun yanÕnda bir-birinԥ çatdÕlar. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr gördü ki, boz atlÕ, qara yapÕncÕlÕ, sarÕya÷Õz, qÕrmÕzÕ saqqal, üzündԥ 

tԥk-tԥk çopuru olan bu nurani kiúi hԥmin yuxuda gördüyü adamdÕr. AúÕq Hüsɟyn 

dillԥndi: 

– Salamԥlɟyküm, ay AúÕq Ԥlԥsgԥr! 

– Ԥlԥykümԥsalam, ay AúÕq Hüsɟyn! 

---