Microsoft Word asiq ?L?SG?R. doc

_________________AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________ 

273

Gԥlԥn adam dɟdi: 

– Camaat da, aúÕqlar da o kiúini görmԥk istԥyirlԥr. TapúÕrdÕlar ki, sazlarÕnÕ da 

gԥtirsinlԥr. 

øú yaxúÕ sԥmtinԥ düúmüúdü. Bir qԥdԥrdԥn sonra AúÕq Ԥlԥsgԥrgil sazlarÕnÕ da 

götürdülԥr, toy ɟvinԥ gԥldilԥr. 

Mԥclisԥ daxil olan kimi Na÷Õ salam vɟrdi, ayaq tԥrԥfdԥ bir yɟrdԥ ԥylԥúdi. 

Amma AúÕq Ԥlԥsgԥr düz baú tԥrԥfԥ addadÕ, AúÕq ԤsԥdullahÕn yanÕndakÕ boú yɟrdԥ 

ԥylԥúdi. Bura AúÕq Cԥfԥrqulunun yɟri idi. O, ayaq üstԥ söhbԥt ɟlԥyirdi. 

Fatma pԥrdԥnin dalÕna addadÕ, arvadlarÕn arasÕnda ԥylԥúdi, baúladÕ “dünya 

görmԥmiú” bu kiúinin iúlԥrindԥn na÷Õllama÷a. Arvadlar pԥrdԥnin o tԥrԥf – bu 

tԥrԥfindԥn AúÕq Ԥlԥsgԥrԥ tamaúa ɟlԥyirdilԥr. Bir gülüúmԥ, bir qaqqÕltÕ var idi, gԥl 

görԥsԥn. 

AúÕq Ԥsԥdullah üzünü Na÷Õya tutub dɟdi: 

– A Na÷Õ, sԥn nԥ abÕrsÕz adamsanmÕú! OndakÕndan üzündԥ su olmadÕ, bir dԥ 

sazÕnÕ götürüb, kԥndlԥrԥ düúdün?! 

– Ay usta, kԥndlԥrԥ düúԥndԥ, mԥn kimԥ nԥ ɟlԥyirԥm ki! 

– Bundan artÕq nԥ ɟlԥmԥk istԥyirsԥn?! Bizi hara ça÷ÕrÕrlarsa, görürük ki, bizdԥn 

qabaq gԥlib gözlԥyirsԥn! sԥn gԥrԥk baú qaldÕrÕb, ɟl içindԥ gԥzmԥyԥsԥn. Utanmaz-

utanmaz yɟnԥ saz götürüb, aúÕqlÕq ɟlԥyirsԥn! 

– Ay usta, sazÕ özünüz qaytarÕb vɟrdiniz, mԥn dԥ aúÕqlÕq ɟlԥyirԥm. 

– Bu dԥfԥ alanda, tԥpԥnԥ vurram, a÷lÕn baúÕna gԥlԥr! O kiúi nԥ iúin sahibidir? 

– O kiúi aúÕqlÕq öyrԥnmԥk istԥyir. Ԥl çԥkmԥdi, mԥnlԥ gԥldi. 

– Dɟmԥli, sԥn úԥyird dԥ gԥzdirisԥn! ȿlԥsԥ, úԥyirdinԥ dɟ, bir-iki kԥlԥm oxusun, 

sԥsini ɟúidԥk. 

Na÷Õ üzünü AúÕq Ԥlԥsgԥrԥ tutub dɟdi: 

– Ԥúi, dur, bir-iki qatar oxu! 

AúÕq Ԥlԥsgԥr yɟrindԥn durdu, sazÕ köynԥyindԥn çÕxartdÕ. Sol ԥli ilԥ çalma÷a 

baúlayanda, yɟnԥ hamÕ gülüúdü. AúÕq Ԥsԥdullah da ԥvvԥlcԥ güldü, sonra acÕqlÕ-

acÕqlÕ dɟdi: 

– AúÕq Cԥfԥrqulu, bunlarÕn haqq-hɟsabÕnÕ qurtar! Camaat bizԥ mԥԥttԥldi! 

AúÕq Ԥlԥsgԥr üzünü Na÷Õya tutub dɟdi: 

– A Na÷Õ lԥlԥ, o nԥ dɟyɟy? 

– Dɟyir ki, siz ikiniz bir olun, biz ikimiz dԥ bir, dɟyiúԥk. 

– Vallah, sԥn dԥ lazÕm döyülsün; bunnarÕn ikisinin dԥ boynunun qayÕú kimi 

ɟúԥrԥm. 

---

_________________AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________ 

274

Camaat yɟnԥ bԥrk gülüúdü. Na÷Õ dɟdi: 

– Ԥúi, döyüúmԥk dɟmir ɟy, dɟyiúmԥk dɟyir. 

– Dɟyiúmԥk nԥ tԥԥri oloy? 

– Dɟyiúmԥk odur ki, sԥn dԥ onun oxudu÷u kimi söz oxuyasan; suallarÕna sözlԥ 

cavab vɟrԥsԥn. 

– Hԥ, indi baúa düúdüm. 

AúÕq Cԥfԥrqulu sazÕ sinԥsinԥ basdÕ, görԥk AúÕq Ԥlԥsgԥrԥ nԥ dɟdi, camaat nԥ 

ɟúitdi: 

Ԥzԥldԥn “can” dɟyib, “can” ɟúidirik, 

øndi bivԥfalÕq ay nԥdԥn oldu?! 

Dɟyirdin, ölüncԥ dönmԥrԥm sԥndԥn, 

Yad ilԥ aúnalÕq ay nԥdԥn oldu? 

AúÕq Ԥlԥsgԥr dɟdi: 

– Bu söz TufarqannÕ AbbasÕndÕ. Onu mԥn dԥ billԥm. Orta bԥndini dԥ mԥn 

oxuyacam. 

– ȿlԥ úɟy ola bilmԥz; indi ki mԥn oxumuúam, mԥnimdi. Gԥrԥk sԥn dԥ bɟlԥ bir 

söz oxuyasan! 

AúÕq Ԥlԥsgԥr dɟdi: 

– Nolar ki! øki bԥndi sԥnin olsun, bircԥ bԥndi mԥnim! 

– Yox, olmaz! SazÕ bԥri vɟr! 

Bunlar bɟlԥ cԥhl çԥkirdilԥr, çöldԥn xԥbԥr gԥtirdilԥr ki, Qazax bԥylԥri faytonla 

gԥldilԥr. AúÕq Ԥlԥsgԥr Na÷Õya iúarԥ ɟlԥdi ki, çölԥ çÕx. Ԥlini dԥ doda÷ÕnÕn üstünԥ 

qoydu. Yԥni ki, dɟ ki, tanÕúlÕq vɟrmԥsinlԥr. 

Na÷Õ AúÕq Ԥlԥsgԥrin iúarԥsini baúa düúdü, çölԥ çÕxdÕ. Annax bԥyԥ dɟdi ki, o biri 

adamlara da dɟ, tanÕúlÕq vɟrmԥsinlԥr, AúÕq Ԥlԥsgԥr içԥridԥdir. 

Bԥylԥr bir-birini bu mԥsԥlԥdԥn halÕ ɟlԥdilԥr, içԥri daxil olub, yaxúÕ yɟrlԥrdԥ 

ԥylԥúdilԥr. øsrafil a÷a, KazÕm a÷a, Poxɟs Musa, Xoxano÷lu AlÕ... gԥlmiúdilԥr. 

KazÕm a÷a AúÕq Ԥsԥdullaha üzünü tutub soruúdu: 

– Bu ayaq üstündԥki aúÕq kimdir? 

– Kim olma÷ÕnÕ bilmirԥm, aúÕq dɟyil, aúÕqlÕq öyrԥnmԥk istԥyir. 

AúÕq Cԥfԥrqulunun sözünün qaba÷Õna söz oxuya bilmir, qalÕb ayaq üstündԥ. 

A baúÕna dönüm, hԥr yɟtirԥn bir çömçԥ götürüb. Bɟlԥlԥrinin sazÕnÕ alÕb tԥpԥsinԥ 

vurmasan, a÷lÕ baúÕna gԥlmԥz. 

øsrafil a÷a yɟrindԥn dillԥndi: 

---

_________________AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________ 

275

– AúÕq Ԥsԥdullah, yazÕq adamdÕ, buraxÕn gɟtsin, uúa÷ÕnÕ dolandÕrsÕn! 

– BaúÕn üçün buraxmaram! O biri tayÕnÕ bir nɟçԥ gün bundan ԥvvԥl nԥ abÕra 

saldÕq; bu gün gԥlib, yɟnԥ aúÕqlÕq ɟlԥyir. Hԥlԥ utanmazutanmaz bunu da yanÕnca 

úԥyird gԥtirib. 

– AúÕq Ԥsԥdullah, mԥn indi bu kiúidԥn ötrü minnԥt ɟlԥyirԥm; bir dԥ sԥndԥn ötrü 

minnԥt ɟlԥmԥyԥcԥm ha! BaúÕna da and içibsԥn, bundan sonra özün bilԥrsԥn. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr gördü ki, iú möhkԥmlԥndi, AúÕq Cԥfԥrquluya dɟdi: 

– Mԥn dԥ “Ay nԥdԥn oldu” oxuyaca÷am, görԥk kimin sözü qurtarÕr?! 

Sözünü tԥrcüman ɟlԥ! 

AúÕq Cԥfԥrqulu oxudu÷u bԥndi dilcavabÕ dɟyԥndԥn sonra, aldÕ görԥk AúÕq 

Ԥlԥsgԥr hԥmin sözün müqabilindԥ nԥ dɟdi, dɟyԥk, úad olasÕnÕz: 

 

Yɟrin, göyün, ԥrúin, kürsün, insanÕn 

Künhü, bünövrԥsi ay nԥdԥn oldu? 

Yɟri göydԥn, göyü yɟrdԥn kim sɟçdi? 

Hikmԥtin dԥryasÕ ay nԥdԥn oldu? 

 

Mԥclisdԥkilԥr gördülԥr ki, bu hɟç bayaqkÕ adama oxúamÕr. Düzdü, sazÕ solԥlli 

çalÕr, amma insan kimi danÕúdÕrÕr. 

 

A l d Õ A ú Õ q C ԥ f ԥ r q u l u : 

 

BaúÕna döndüyüm, gözԥl úah hanÕ?! 

ùahÕn dövlԥtindԥn yol budur, tanÕ. 

Dɟyirdin hԥftԥyԥ alarsan kamÕ, 

Hԥftԥ ilԥ döndü, ay nԥdԥn oldu? 

 

A l d Õ A ú Õ q Ԥ l ԥ s g ԥ r : 

 

Yɟddi qat göy nԥ növünԥn quruldu? 

Nɟçԥ qԥndil, nɟçԥ sütun vuruldu? 

“Sԥn kimsԥn, mԥn kimԥm”, kimdԥn soruldu? 

Ustadlar ustasÕ ay nԥdԥn oldu? 

 

A l d Õ A ú Õ q C ԥ f ԥ r q u l u : 

 

Gözԥl úah üstümԥ sala bir saya, 

Rԥhm ɟlԥyԥ mԥnim kimi gԥdaya. 

Abbas tԥԥccüb ɟylԥr sirri-Xudaya, 

---