Microsoft Word asiq ?L?SG?R. doc

_________________AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________ 

267

AùIQ ԤLԤSGԤRøN ùINIQ SԤFԤRø 

 

Mԥnim ԥzizlԥrim, sizԥ haradan xԥbԥr vɟrim, kimdԥn dɟyim, Göyçԥ mahalÕnÕn 

A÷kilsԥ kԥndindԥn, AúÕq Ԥlԥsgԥrdԥn. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr adlÕ-sanlÕ aúÕq olandan sonra çoxlarÕ gԥlib, ona úԥyird olmaq 

istԥyirdi. AúÕq Ԥlԥsgԥr bunlarÕ sɟçԥrdi; sԥsi yaxúÕ olanlarÕ, sifԥtdԥn düzgünlԥrini, 

mԥrifԥtlilԥrini úԥyird götürԥrdi. ùԥyirdlԥrini dԥ tamam-kamal aúÕq ɟlԥmԥmiú 

buraxmazdÕ. Yɟri düúԥndԥ hԥmiúԥ dɟyԥrdi: “AúÕqlÕq çox çԥtin pɟúԥdir. AúÕ÷Õn 

dilindԥ “bilmirԥm” sözü olmamalÕdÕr”. 

AúÕq Na÷Õ altÕ il idi ki, AúÕq Ԥlԥsgԥrԥ úԥyirdlik ɟlԥyirdi. Amma aúÕq olma÷Õna 

hԥlԥ var idi. AúÕq Ԥlԥsgԥr çox zaman toylarda mԥclis aparma÷Õ Na÷Õya tapúÕrÕrdÕ, 

özü dԥ mԥclisdԥkilԥr kimi, qulaq asÕrdÕ ki, görüm kԥm-kԥsiri nԥdir. 

Bir gün Na÷ÕnÕn fikrinԥ gԥldi ki, sԥn nԥ vaxta kimi úԥyirdlik ɟlԥyԥcԥksԥn! 

Mԥclisdԥ ԥn çox sԥn çalÕb-oxuyursan; AúÕq Ԥlԥsgԥr bir-iki qatar oxuyur, ya 

oxumur, pulu dԥ sԥnlԥ yarÕ bölür. YaxúÕsÕ budur ki, ayrÕca aúÕqlÕq ɟlԥ, qazancÕnÕn 

hamÕsÕ da özünün olsun. 

ToylarÕn birindԥn qayÕdanda AúÕq Ԥlԥsgԥr gördü ki, Na÷Õ bikɟfdir, soruúdu: 

– O÷ul, nԥ fikir ɟlԥyirsԥn? 

– Ԥlԥsgԥr ԥmi, atam-anam yadÕma düúüb. Bu gɟcԥ dԥ yuxumu qarÕúdÕrmÕúam. 

ȿvԥ gɟtmԥk istԥyirԥm. 

– O÷ul, ɟvinizԥ gɟtsԥn, Allah qoysa, nԥ zaman qayÕdacaqsan? 

– ȿvin iúini nԥ bilmԥk olar; qayÕdam, ya qayÕtmayam. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr Na÷ÕnÕn fikrini baúa düúdü, dɟdi: 

– QayÕdÕb-qayÕtmamaq öz iúindir, amma onu bil ki, mԥn sԥnԥ “aúÕq” 

dɟmԥmiúԥm; sԥn hԥlԥ aúÕq dɟyilsԥn (AúÕq Ԥlԥsgԥrdԥ bɟlԥ bir xasiyyԥt var idi: nɟçԥ 

ki, úԥyirdi bu sԥnԥtԥ yiyԥlԥnmԥyib, onun adÕnÕ dɟyԥrdi; ɟlԥ ki aúÕqlÕ÷Õ tamam 

öyrԥndi, ona “aúÕq” dɟyԥrdi. AúÕq Nԥcԥf, AúÕq Ԥsԥd, AúÕq Qurban, AúÕq Qiyas... 

Bax, bɟlԥ. ùԥyirdi bundan baúa düúԥrdi ki, o, aúÕqlÕ÷Õ öyrԥnib, ayrÕca aúÕqlÕq ɟlԥyԥ 

bilԥr). 

Bԥli, mԥnim ԥzizlԥrim, AúÕq Ԥlԥsgԥr Na÷Õya dɟdi ki, ԥgԥr qayÕtmasan, hɟç 

harada dɟmԥ ki, mԥn AúÕq Ԥlԥsgԥrԥ úԥyird olmuúam. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr qazandÕqlarÕ pulu Na÷Õ ilԥ yarÕ böldü. Na÷Õ pulu götürdü, sɟvinԥ-

sɟvinԥ ɟvlԥrinԥ gɟtdi. 

---

_________________AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________ 

268

Bir-iki gün kɟçԥndԥn sonra Na÷Õ aúÕqlÕ÷a baúladÕ. Qazaxda, A÷stafada, 

Tovuzda bir nɟçԥ toy yola saldÕ, yaxúÕ da qazancÕ oldu. Özüözünü danladÕ ki, niyԥ 

iki il bundan irԥli ayrÕlmayÕbdÕr. 

Na÷Õ hԥrlԥnԥ-hԥrlԥnԥ bir gün qarayazÕya gԥlib çÕxdÕ. Burada toy var idi. Toya 

AúÕq Ԥsԥdullahla AúÕq Cԥfԥrqulunu ça÷ÕrtmÕúdÕlar. 

QonaqlarÕn hamÕsÕ gԥldi, mԥclis düzԥldi, amma aúÕqlar gԥlib çÕxmadÕlar. 

Ona kimi biri dɟdi ki, filankԥsin ɟvinԥ cavan bir aúÕq gԥlib. 

Tɟz gɟdib, Na÷ÕnÕ gԥtirdilԥr. Na÷Õ söhbԥti baúladÕ. 

Mԥclisin úirin vaxtÕ bir dԥ gördülԥr ki, AúÕq Ԥsԥdullahla AúÕq Cԥfԥrqulu gԥldi. 

Bunlar mԥclisԥ daxil olub, Na÷ÕnÕ görԥndԥ AúÕq Ԥsԥdullah toy sahibinԥ dɟdi: 

– AúÕ÷ÕnÕz ki var idi, bԥs, bizi niyԥ ça÷ÕrtdÕrÕrdÕnÕz?! 

Toy sahibi dɟdi: 

– Bu aúÕ÷Õn özü gԥlib. Söhbԥt sizindi. 

Na÷Õ gördü ki, mԥclisdԥn çÕxÕb gɟtmԥyi yaxúÕ olmayacaq, dɟdi: 

– Ay usta, burada bir çԥtin iú yoxdu ha. Üçümüz dԥ söhbԥt ɟlԥyԥrik. 

AúÕq Ԥsԥdulla üzünü Na÷Õya tutub, qɟyzli-qɟyzli dillԥndi: 

– Bԥs, sԥn gԥlԥndԥ soruúmadÕn ki, bu toyun aúÕ÷Õ var, ya yoxdu? 

Bԥs, bilmirsԥn ki, toyun aúÕ÷ÕnÕn üstünԥ aúÕq gɟtmԥz?! 

Na÷Õ gördü ki, AúÕq ԤsԥdullahÕn fikri özgԥdi, özünü cԥmlԥúdiridi, dɟdi: 

– Birincisi, mԥn özbaúÕma gԥlmԥmiúԥm, ça÷ÕrÕblar, gԥlmiúԥm; ikincisi, mԥclis 

kɟçirԥn aúÕ÷Õn üstünԥ aúÕq gԥlmԥzsԥ, onda gԥrԥk siz mԥni burada görԥndԥ, qapÕdan 

qayÕda idiniz. 

AúÕq Ԥsԥdullah gördü ki, bu, çox tutarlÕ cavab oldu. Bilmԥdi nԥ ɟlԥsin. Üzünü 

úԥyirdinԥ tutub dɟdi: 

– AúÕq Cԥfԥrqulu, sazÕnÕ çÕxart, bir-iki qatar oxuyun! 

AúÕq Ԥsԥdullah bununla iúarԥ ɟlԥyirdi ki, bu aúÕ÷Õ pisikdir, mԥclisdԥn çÕxart. 

AúÕq Cԥfԥrqulu sazÕnÕ götürdü, Na÷Õ ilԥ çalÕb-oxuma÷a baúladÕlar. 

Cԥfԥrqulu sözün birinci bԥndini oxuyandan sonra bir ba÷lama bayatÕ çԥkdi: 

 

... Dԥh nԥdi? 

AtÕ vurdun, “dԥh” nԥdi?! 

Bɟú nԥdi, on bɟú nԥdi? 

øki nԥdi, tԥk nԥdi? 

---

_________________AzΩrbaycan Milli KitabxanasÕ_______________ 

269

Na÷Õ nԥ qԥdԥr fikirlԥúdisԥ, bir yana yoza bilmԥdi. Özünü o yɟrԥ qoymadÕ, bir 

bԥnd dԥ bu oxudu, bayatÕ çԥkdi. 

AúÕq Ԥsԥdullah yɟrindԥn dillԥndi: 

– Özün ölԥsԥn! Oxumaq ɟlԥ olmur. AúÕq Cԥfԥrqulunun bayatÕsÕnÕ mԥna ɟlԥ! 

Na÷Õ qaldÕ mԥԥttԥl. AúÕq Ԥsԥdullahgil Na÷ÕnÕ bozartdÕlar, sazÕnÕ da ԥlindԥn 

aldÕlar. A÷saqqallar minnԥt ɟlԥdi, sazÕ alÕb vɟrdilԥr... 

Na÷Õ mԥclisdԥn çÕxdÕ, suyu süzülԥ-süzülԥ ɟvlԥrinԥ qayÕtdÕ. 

Bir nɟçԥ gün kɟçdi. Na÷Õ durub-dincԥlԥ bilmirdi. Gördü ki, fikirlԥúmԥkdԥn 

fayda yoxdu. AúÕq Ԥlԥsgԥrin yanÕna qayÕtdÕ. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr Na÷Õgilin ɟvlԥrinin vԥziyyԥtini xԥbԥr aldÕ, sonra soruúdu: 

– O÷ul, niyԥ bu qԥdԥr lԥngidin? 

Na÷Õ bir qԥdԥr kɟy dillԥndi: 

– Nԥ bilim, oldu da. 

– O÷ul, yoxsa bir yana aúÕqlÕ÷a gɟtmiúdin? 

Na÷Õ gördü ki, ԥvvԥl-axÕr bu mԥsԥlԥ açÕlacaq, baúÕna gԥlԥnlԥri oldu÷u kimi AúÕq 

Ԥlԥsgԥrԥ danÕúdÕ. AúÕq Ԥlԥsgԥr bir qԥdԥr Na÷ÕnÕ danladÕ, sonra dɟdi: 

– O÷ul, kɟçib. Indi gɟtsԥk, onlarÕ harada taparÕq? 

– Qazaxda, Tovuzda-zadda olarlar. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr Na÷ÕnÕ da götürdü, yol baúladÕlar o tԥrԥfԥ. Gԥlhagԥl, gԥlhagԥl, 

gԥlib Aúa÷Õ AyÕblÕ kԥndinԥ çÕxdÕlar. Camaat AúÕq Ԥlԥsgԥrin gԥldiyini ɟúitdi. Gɟcԥ 

qonaqçÕ ɟvinԥ toplaúdÕlar. YaxúÕ bir mԥclis quruldu. 

Mԥclis qurtarandan sonra AúÕq Ԥsԥdullahgildԥn söhbԥt saldÕlar, öyrԥndilԥr ki, 

ùÕnÕq mahalÕndadÕrlar. Biri dɟdi ki, sabah Yɟkԥallar kԥndindԥ toyda olacaqlar. 

AúÕq Ԥlԥsgԥrԥ dԥ ɟlԥ bu lazÕm idi. 

Camaat ɟvlԥrinԥ da÷Õlandan sonra bir ya÷Õú baúladÕ, gԥl görԥsԥn. 

Sabah duranda gördülԥr ki, ya÷Õú hԥlԥ kԥsmԥyib. 

AúÕq Ԥlԥsgԥr Na÷Õya dɟdi: 

– Durmaq vaxtÕ dɟyil, gɟdԥk! 

– Bu ya÷Õúda nɟcԥ gɟdԥk?! ZÕ÷ dizԥ çÕxÕr! 

– Lԥngimԥk olmaz. Ya÷Õú papa÷ÕnÕ zay ɟlԥyԥr, mԥst ilԥ dԥ gɟdԥ bilmԥrԥm. Sԥn 

buralardan aya÷Õma olasÕ bir çarÕq tap, bir dԥ bir papaq, köhnԥ dԥ olsa olar. 

Na÷Õ ɟv yiyԥsinԥ dɟdi, qonúudan yɟkԥ, qÕllÕ bir çoban papa÷Õ alÕb gԥtirdilԥr, 

amma çarÕq tapÕlmadÕ. ȿvdԥ mal gönü var idi. Na÷Õ tɟz bun- 

---